به عقیده ی بسیاری از کارشناسان اقتصادی، نظام حکمرانی در ایران با مشکلاتی از قبیل ناعدالتی در اخذ مالیات، عدم شفافیت در حوزه ی جریان کالا، پایین بودن درآمدهای مالیاتی کشور نسبت به تولید ناخالص ملی و در نتیجه کسری عملیاتی بودجه مواجه است.

به منظور حرکت در مسیر توسعه ی اقتصادی لازم است به تصحیح نظام مالیاتی کشور بپردازیم و با اخذ صحیح، عادلانه و هوشمند مالیات از مودیان در جهت بهبود شرایط گام برداریم.

به عقیده ی کارشناسان، در حال حاضر افرادی که درآمدهای بالایی دارند اما دولت به اطلاعات آنها دسترسی ندارد، به انحای مختلف از دادن مالیات طفره می روند. در عوض افرادی با درآمدهای معمولی مانند کارمندان و تولیدکنندگان خرد مالیات می پردازند.

به نظر می رسد، اصلاح ساختار مالیات گیری در کشور به نفع کلیت جامعه است. زیرا به اخذ مالیات از مودیان پردرآمد منجر می شود و این مبالغ در راستای توسعه ی کشور به کار انداخته می شود.

با وجود تلاش هایی که اخیراً در راستای راه اندازی سامانه مودیان و اتصال پایانه های فروشگاهی به آن ها صورت گرفته است، شاهد هستیم که هنوز فرار مالیاتی بالایی از سوی برخی مشاغل خاص و پردرآمد اتفاق می افتد.

در حالی که اصناف 20 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل می دهند، فقط سهم 4 درصدی در پرداخت مالیات در کشور دارند. در خصوص این موضوعات با مرتضی افقه، عضو هیئت علمی اقتصاد دانشگاه اهواز گفتگو کردیم که در ادامه می خوانید.

افقه در گفت و گو با خبرنگار قدس با اشاره به این موضوع که سامان دادن به وضعیت مالیات ستانی در کشور یک ضرورت است، تصریح کرد: دولت باید با بهره گیری از ساختارهای قانونمند به سمت مالیات ستانی عادلانه از همگان اقدام کند.

وی ادامه داد: نباید از اقدامات فرهنگی و اعتمادسازی غفلت شود. مردم باید این اطمینان را پیدا کنند که کسب درآمدهای مالیاتی توسط دولت به نفع مردم است و در راستای رفاه آن ها هزینه می شود. در این شرایط است که مودیان همراهی لازم را با دولت برای پرداخت مالیات خواهند داشت.

عضو هیئت علمی اقتصاد دانشگاه اهواز خاطرنشان کرد: باید بستری فراهم کنیم که همگان متناسب با درآمدشان مالیات بپردازند. مهیا بودن امکان فرار مالیاتی برای عده ای، نوعی بی اعتمادی در میان مردم به وجود می آورد و انگیزه ی پرداخت مالیات را از بین می برد.

افقه گفت: اینکه مشاغل پردرآمدی مانند رستوران داران، مشاورین املاک، طلافروشان، آرایشگرهای زنانه و... مالیات اندکی می پردازند و فرار مالیاتی بالایی دارند، نشان دهنده ی این است که تا کنون قانون قادر نبوده این قدرت ها را مهار کند.

وی ادامه داد: در شرایط فعلی، بر واحدهای خرد، کارگران و کارمندان دولتی که شفافیت مالی دارند، فشار وارد می شود. در حالی که افراد پردرآمد به انحای مختلف از دادن مالیات شانه خالی می کنند.

عضو هیئت علمی اقتصاد دانشگاه اهواز خاطرنشان کرد: نیاز است دولت از ابزارهای نظارتی قوی تری برای مالیات ستانی مبتنی بر درآمد افراد استفاده کند. به نحوی که هر گونه بستر فرار مالیاتی برای همگان بسته شود و تمامی مودیان متناسب با درآمدشان مالیات بپردازند.

وی ادامه داد: بخش زیادی از فعالیت ها در کشور در قالب اقدامات سوداگرانه و دلالی صورت می گیرد. افرادی که به انجام این فعالیت ها مشغول هستند، معمولاً به صورت نامرئی فعالیت می کنند و با وجود درآمد بالا، فرار مالیاتی زیادی دارند. اگر از طریق سامانه ی مودیان بتوانیم اطلاعات مربوط به این نوع فعالیت ها را داشته باشیم، اتفاقات مثبتی رخ خواهد داد.

این استاد اقتصاد دانشگاه خاطرنشان کرد: اطلاعاتی که سامانه ی مودیان در اختیار ما قرار می دهد بستری فراهم می کند که به مالیات ستانی از گروه های درآمدی بالا بپردازیم و فشار مالیاتی را از روی کارمندان و کارگران برداریم. باید تلاش ما در این راستا باشد که مودیان دارای فرار مالیاتی را به رفتار درآوریم. راه اندازی کامل سامانه مودیان و نظارت بیشتر بر استفاده از دستگاه های کارت خوان متصل به این سامانه می تواند کارساز باشد.