لایحه بودجه ی سال آتی که اخیراً کلیات آن به مجلس ارائه شد، یک تفاوت اساسی با دیگر لوایح بودجه دارد. آن هم این است که دولت تلاش کرده است حتی الامکان از اتکا به درآمدهای نفتی بکاهد و به مالیات برای هزینه های جاری کشور تکیه کند.

به عقیده کارشناسان، به طور کلی سیاست فاصله گرفتن از نفت در بودجه و اتکا به مالیات اقدام مناسبی است. اما باید ملاحظاتی را به صورت جدی در این زمینه مدنظر داشته باشیم. مثلاً، افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده اقدام نامناسبی است و تولید را با مشکل مواجه می کند.

به عقیده ی بسیاری از کارشناسان اقتصادی، نظام حکمرانی در ایران با مشکلاتی از قبیل ناعدالتی در اخذ مالیات، عدم شفافیت در حوزه ی جریان کالا، پایین بودن درآمدهای مالیاتی کشور نسبت به تولید ناخالص ملی و در نتیجه کسری عملیاتی بودجه مواجه است.

به منظور حرکت در مسیر توسعه ی اقتصادی لازم است به تصحیح نظام مالیاتی کشور بپردازیم و با اخذ صحیح، عادلانه و هوشمند مالیات از مودیان در جهت بهبود شرایط گام برداریم. در این روند باید بر مقابله با فرار مالیاتی متمرکز شویم و از مودیان بزرگ و پردرآمد مالیات بگیریم.

افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده درآمدزایی چندانی برای دولت نخواهد داشت

در اصلاح نظام مالیاتی کشور باید به دقت مدنظر داشته باشیم که از اعمال فشار مضاعف بر مردم، تولیدکنندگان، کارمندان و حقوق بگیران بپرهیزیم. نظرات شیوا قاسمی پور، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس را در ادامه در خصوص این مسائل می خوانید.

قاسمی پور با اشاره به این موضوع که طرح فاصله گرفتن از درآمدهای نفتی برای هزینه های جاری کشور و تکیه بر درآمدهای پایدار مانند مالیات اقدام درستی است اما باید با ملاحظاتی اجرا شود، تصریح کرد: همان طور که دولت اعلام کرده است، در این روند باید تمرکز اصلی بر مقابله با فرار مالیاتی باشد و به کشف مودیان جدید بپردازیم.

وی ادامه داد: نباید اجازه دهیم بر مردم و کسانی که در دسترس هستند و مالیات می پردازند، فشاری وارد شود. به طور مثال، در شرایط رکودی و تورمی فعلی اصلاً مناسب نمی دانیم که افزایش مالیات بر ارزش افزوده را داشته باشیم.

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس خاطرنشان کرد: افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده درآمدزایی چندانی برای دولت نخواهد داشت، اما در شرایط رکودی و تورمی فعلی به ضرر اقتصاد است.

 لایحه فعلی حدود 100 همت کمتر از بودجه های سال های قبل کسری بودجه داشتیم

قاسمی پور گفت: فعلاً کلیات لایحه بودجه 1403 را در مجلس رد کردیم و منتظر هستیم دولت لایحه ی بودجه ی مناسب تری را به مجلس ارائه دهد. البته اگر بخواهیم انصاف را رعایت کنیم، باید بگوییم که دولت لایحه بودجه ی خوبی برای سال آینده ارائه داد. در این لایحه حدود 100 همت کمتر از بودجه های سال های قبل کسری بودجه داشتیم.

وی ادامه داد: مجلس یک سری اصلاحات را در بودجه مدنظر داشت و یک سری موارد باید اضافه شوند و دوباره دولت لایحه را به مجلس بیاورد. تمام تلاش خود را خواهیم کرد که دغدغه های کارشناسان و رسانه ها را در تصویب بودجه ی آتی مدنظر داشته باشیم.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس خاطرنشان کرد: رسانه ها به درستی در مورد آثار سوء افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده دغدغه دارند و ما هم با درک این موضوع در مجلس تلاش خواهیم کرد که این اتفاق نیفتد.

قاسمی پور گفت: طی سال های گذشته دولت اقدامات خوبی را در راستای اصلاح نظام مالیاتی کشور انجام داد. به طور مثال، راه اندازی سامانه مودیان و تلاش در راستای هوشمند و عادلانه سازی مالیات ستانی در کشور از جمله اقدامات مناسب دولت سیزدهم در زمینه ی مالیات ستانی به شمار می رود.

وی ادامه داد: اقدامات مناسب بودجه را نباید با کارهایی مانند افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده زایل کنیم. دولت باید بر افزایش درآمدهای مالیاتی اش از طریق تمرکز بر مودیان بزرگ و پردرآمد تمرکز کند و افزایش مالیات بر ارزش افزوده علاوه بر اثر تورمی که دارد، موجب تعمیق رکود در اقتصاد کشور خواهد شد.

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس خاطرنشان کرد: هر چقدر بتوانیم از درآمدهای نفتی در بودجه فاصله بگیریم و این درآمدها را به پروژه های عمرانی و زیربنایی کشور اختصاص دهیم به نفع کشور است. اما باید در افزایش درآمدهای مالیاتی دولت این ملاحظه ی مهم را مدنظر داشته باشیم که مودیان خرد، کارمندان و دستمزدبگیران و تولیدکنندگان متحمل فشار مضاعف نشوند.