لایحه ی بودجه ی سال آتی که اخیراً کلیات آن به مجلس ارائه شد، یک تفاوت اساسی با دیگر لوایح بودجه دارد. آن هم این است که دولت تلاش کرده است حتی الامکان از اتکا به درآمدهای نفتی بکاهد و به مالیات برای هزینه های جاری کشور تکیه کند.

به عقیده ی کارشناسان، به طور کلی سیاست فاصله گرفتن از نفت در بودجه و اتکا به مالیات اقدام مناسبی است. اما باید ملاحظاتی را به صورت جدی در این زمینه مدنظر داشته باشیم. مثلاً، افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده اقدام نامناسبی است و تولید را با مشکل مواجه می کند.

 در اصلاح نظام مالیاتی کشور باید به دقت مدنظر داشته باشیم که از اعمال فشار مضاعف بر مردم، تولیدکنندگان، کارمندان و حقوق بگیران بپرهیزیم. به منظور حرکت در مسیر توسعه ی اقتصادی لازم است به تصحیح نظام مالیاتی کشور بپردازیم و با اخذ صحیح، عادلانه و هوشمند مالیات از مودیان در جهت بهبود شرایط گام برداریم. در این روند باید بر مقابله با فرار مالیاتی متمرکز شویم و از مودیان بزرگ و پردرآمد مالیات بگیریم.

به عقیده ی بسیاری از کارشناسان اقتصادی، نظام حکمرانی در ایران با مشکلاتی از قبیل ناعدالتی در اخذ مالیات، عدم شفافیت در حوزه ی جریان کالا، پایین بودن درآمدهای مالیاتی کشور نسبت به تولید ناخالص ملی و در نتیجه کسری عملیاتی بودجه مواجه است که باید برایش چاره اندیشی اساسی داشته باشیم. اما در سیاست گذاری ها باید دقت کنیم که به اقشار ضعیف و متوسط جامعه فشار مضاعف وارد نشود.

نظرات فرشاد پرویزیان، کارشناس مسائل اقتصادی را در خصوص پیشنهاد دولت مبنی بر افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده در ادامه می خوانید.

پرویزیان با اشاره به این موضوع که الان شاهد نوعی رکود در کشور هستیم و افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده در این شرایط منطقی نیست، تصریح کرد: دولت وقتی می تواند به افزایش مالیات اقدام کند که رونق اقتصادی در کشور داشته باشیم. در شرایطی که رکود و تورم با هم در کشور وجود دارد، پیشنهاد افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده غیرمنطقی است.

وی ادامه داد: افزایش مالیات در شرایط فعلی نشان می دهد که درک درستی از شرایط اقتصادی کشور نداریم. در وضعیت رکود و تورم معمولاً دولت ها اقدام به اعمال سیاست هایی می کنند که شرایط تسهیل شود. افزایش مالیات بر ارزش افزوده به معنای اعمال فشار بیشتر بر مردم است و منطقی نیست.

این کارشناس اقتصادی توضیح داد: باید از دولت محترم سوال کنیم که از چه چیزی می خواهید مالیات بگیرید. در شرایطی که مردم درآمد چندانی ندارند، چه طور می خواهیم مالیات را افزایش دهیم.

پرویزیان گفت: گویا برخی نمی خواهند شرایط اقتصادی کشور را درک کنند. افزایش مالیات بر ارزش افزوده به معنای گران شدن کالاهای مورد نیاز مردم است. اقتصاد یک مجموعه ی به هم پیوسته است و هر تغییری بر بخش های دیگر تأثیر می گذارد.

وی ادامه داد: این ادعا که با افزایش مالیات بر ارزش افزوده کالاهای اساسی گران نخواهد شد، درست نیست. همه چیز در اقتصاد به هم ربط دارد و قطعاً این اقدام تورم را به دنبال خواهد داشت.

این کارشناس اقتصادی توضیح داد: قطعا با افزایش مالیات بر ارزش افزوده مصرف کلی اقتصاد کاهش خواهد یافت زیرا قدرت خرید مردم کاهش می یابد، همچنین کاهش قدرت خرید مردم به معنای کاهش مصرف و تقاضاست و این موضوع اثر منفی بر تولیدکنندگان خواهد داشت. بنابراین، به رکود دامن می زنیم و به جای اینکه مشکلی از مشکلات فعلی را حل کنیم، به اعمال فشار بیشتر بر مردم ضعیف جامعه و تولیدکنندگان می پردازیم.

پرویزیان گفت: بنده با مالیات ستانی موافق هستم و کشور باید با مالیات اداره شود. من با کلیت این موضوع موافق هستم که بودجه باید بر اساس مالیات بسته شود. اما شرایط فعلی به ما این اجازه را نمی دهد که به افزایش مالیات بر ارزش افزوده بپردازیم. باید روی فرار مالیاتی تمرکز کنیم و به سمت افزایش فشار به مردم نرویم.

وی ادامه داد: با این موضوع که افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده حتی اثرش از افزایش یک درصدی مالیات بر درآمد بیشتر است، موافق هستم. زیرا هزینه ها را افزایش می دهد و به همه ی بخش های اقتصادی کشور تسری پیدا می کند.

پرویزیان تأکید کرد: دولت برای افزایش درآمدهای مالیاتی اش باید به سراغ بخشی برود که اصلاً مالیات نمی دهند. افزایش مالیات بر ارزش افزوده روش درستی در شرایط فعلی نیست.