کسانی که کار فیلمسازی انجام می‌دهند، می‌دانند که طراحی یک پوستر خوب برای فیلم سینمایی به چه اندازه مهم و حیاتی است. این موضوع به این دلیل است که پوسترها تاثیر زیادی روی افراد و مخاطبان می‌گذارند.

یک پوستر سینمایی، یک تصویر ابتدایی از فیلم است و یک طرح تبلیغاتی برای اثر تولید شده محسوب می‌شود. کار پوسترها این است که فیلم را در یک تصویر خلاصه کنند تا بتوانند توجه‌ها را به اثری که قرار است منتشر شود جلب کنند. بدون پوستر، شما فقط باید از کلمات استفاده کنید که خیلی زود جذابیت خود را از دست می‌دهند و خسته کننده می‌شوند.

پوستر به عنوان عنصری تبلیغاتی برای یک فیلم سینمایی می‌تواند حتی در سرنوشت یک فیلم بر پرده سینما تأثیرگذار باشد. امروزه با پر رنگ شدن فضای مجازی در زندگی افراد نسخه‌های بسیار بیشتری نسبت به گذشته از یک پوستر منتشر می‌شود و در واقع پوستر بسیار بیشتر از گذشته دیده می‌شود و می‌توان این اتفاق را هم یک اتفاق مثبت و هم یک اتفاق منفی در این عرصه تلقی کرد.

با این وجود همچنان می‌توان پوستر را تنها عنصر تبلیغاتی فیلم دانست که در تاریخ سینما ماندگار می‌شود و کارکرد خود را با پایان اکران فیلم از دست نمی‌دهد.

علاوه بر همه این ها، نظرات کارشناسان حوزه طراحی پوستر فیلم های سینمایی، به خصوص فیلم های ایرانی، در بررسی بیشتر موضوع حائز اهمیت است.

پوسترهای سطحی و تجاری بیشتر شده اند

بهزاد خورشیدی گرافیست و طراح پوستر سینما می‌گوید: پوسترمی تواند مخاطب را به دیدن فیلم ترغیب کند چرا که تعریف اولیه پوستر براثر گذاری بر مخاطب استوار است. با پر رنگتر شدن فضای مجازی خوش‌بین بودیم که نسخه‌های بیشتری از پوسترها در ابعاد وسیع‌تری منتشر می‌شود و در دسترس عموم قرار می‌گیرد اما متأسفانه به تبع این اتفاق تعداد کارهای خام دستانه و سطحی بسیار بیشتر شده اند؛ چرا که کارگردان‌ها و تهیه‌کننده‌ها سعی دارند با کمترین هزینه پوستر فیلم را تولید کنند و در اغلب این پوسترهای بدترکیب نه پرسپکتیو و هارمونی رنگ رعایت شده و نه اصلا چیزی به نام طراحی در این گونه پوسترها مشاهده می شود فقط کله هایی هستند که به شکلی بد قواره کنارهم کلاژ شده اند و نام این گونه پوسترها هم پوستر تجاری است! دریغ از درصدی هوش و خلاقیت!

او اظهار می‌کند: در کشورهای اروپایی مثل فرانسه تولید و طراحی پوستر بر عهده کمپانی‌ها و آژانس های تبلیغاتی است. به عنوان مثال استیون اسپیلبرگ وقتی فیلمی می‌سازد و کمپانی تولید فیلم برای طراحی پوستر اقدام می‌کند، او طراحان پوسترحرفه ای وآشنا با سلیقه خودش را می‌شناسد و ازاین رو به آژانس تبلیغاتی فیلم شان را برای تبلیغات می سپارند که طراح مورد علاقه اش در آنجا مشغول به کار است. البته این نکته را هم نباید نادیده گرفت که در سینمای آمریکا هم با آثار دیجیتالی تجاری بسیاری مواجه هستیم اما از آنجا که آن‌ها به ابزار تسلط بیشتری دارند با رعایت اصول واستانداردها، رنگ و لعاب بهتری در آثارشان دیده می‌شود.

خورشیدی اضافه می‌کند: در جهان برخی کشورها در تولید پوسترهای هنرمندانه مشهور هستند و دارای هویت و ژانری مختص به خود شده اند مثل پوسترهای لهستان پس از جنگ جهانی دوم. برای اولین بار لهستانی‌ها برای طراحی پوسترهای تبلیغاتی وپوستر فیلم‌ها وتئاتر از ایده‌ها و اجراهای هنرمندانه تری استفاده کرده و آثاربسیار چشمگیری خلق کردند که بیش از هرچیز، به اثری هنرمندانه‌ای تبدیل شدند و در نهایت به یک ژانر در طراحی پوستر تبدیل شد که به پوسترهای لهستانی شهرت یافت. متاسفانه در نگاهی کلان و درسطح جهانی تا به امروز پوستر ایرانی هنوز به گونه ای منفک و به عنوان ژانرایرانی هویت پیدانکرده است آن گونه که نگارگری و مینیاتور ایرانی دارای پیشینه و هویت تاریخی شناخته شده است. البته گرافیست های ایرانی طی پنج دهه گذشته و به شکلی مجزا و فردی در سطح مجتمع بین المللی گرافیک به اعتبار و افتخارات بسیاری دست یافته اند.

طراحی پوستر نیازمند نقطه اشتراک هنر و مارکت است

 محمد روح‌الامین گرافیست و طراح پوسترهای سینما بیان می‌کند: از نگاه من پوستر می‌تواند نماینده تبلیغاتی فیلم باشد و صاحب اثر اگر بخواهد عنصری هنری نمایندگی فروشش را بر عهده داشته باشد پوستر می‌تواند بهترین گزینه باشد. در طراحی پوستر یک اثر لازم است طبیعت و اقتضاعات فیلم را بررسی کرد و با در نظر گرفتن استانداردهای یک اثر هنری و توجه به مارکت فیلم پوستر را طراحی کرد. در اکثر پوسترهایی که این روزها شاهدش هستیم تنها یک جنبه از اثر مد نظر است و آثار یا فقط اصطلاحا هنری هستند  و یا  به شکل ناشیانه و سطحی، تنها به مارکت و فروش اثر فکر می‌شود؛ اما به نظر من شکل درست طراحی این است که به نقطه‌ای هم‌رس در بین این دو مسئله برسیم و بنده همیشه در آثاری که خلق کرده‌ام چنین هدفی داشته‌ام ، اما اینکه موفق بودم یا خیر ،آن جای گفتگوست.

او با اشاره به وضعیت بیمارگونه طراحی پوستر فیلم در ایران و لزوم وجود نگاه کارشناسی و دقیق، می‌گوید: در گذشته اگر قرار بود کسی وارد این عرصه شود و پوستر طراحی کند باید دوره‌هایی از هنرهای کلاسیک را می‌گذراند، خوش‌نویسی، تصویر سازی ، نقاشی و... می‌دانست ولی امروز فاجعه‌ای چون فتوشاپ به این حرفه وارد شده و طراحان تنها با دیدن چند ویدئو در یوتیوب و بعد تسلط نسبی به  فتوشاپ و تماشای سطحی  کار های موفق شروع به طراحی می کنند و   کافی است شما به یکی از عوامل اصلی در سینما ارتباط داشته باشید  ، وبعد کار شروع میشود .متأسفانه دیگر نیازی نیست حتی بر هنرهای پیش‌نیاز این کار تسلط داشته باشید.

متین نجفی – خبرنگار تحریریه جوان قدس