امیر حسین اقبالی کارشناس اقتصادی در رابطه با افزایش مالیات بر ارزش افزوده و اثرات ضدتولیدی آن به خبرنگار قدس اظهار کرد: یکی از اقداماتی که ضد تولید است و موجب افزایش تورم بر سبد هزینه خانوار خواهد شد؛ مسئله افزایش مالیات بر مردم است. مالیات بر ارزش افزوده یک مالیات سهل الوصول است که بر کالاهای مصرفی وضع می‌شود و دولت در سال آتی با توجیه همسان سازی حقوق بازنشستگان، به دنبال افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده است؛ این در حالی است که افزایش مالیات بر ارزش افزوده موجب فشار بیشتر بر مردم و همچنین کاهش تقاضا کل و در نتیجه ضربه به تولید خواهد شد و باید در این شرایط رکودی، این مالیات افزایش نیابد.

وی افزود: رکود اقتصادی با کاهش فعالیت های اقتصادی از جمله کاهش تولید ناخالص داخلی، اشتغال و سرمایه گذاری مشخص می شود. افزایش مالیات بر ارزش افزوده می تواند با کاهش مخارج مصرف کننده و کسب و کار، رکود موجود را تشدید کند. هنگامی که افراد به دلیل نرخ های مالیات بر ارزش افزوده بالاتر، درآمد قابل تصرف کمتری دارند، احتمالاً خریدهای غیر ضروری را کاهش می دهند. این کاهش در مخارج مصرف‌کننده می‌تواند یک اثر دومینویی داشته باشد و بر کسب‌وکارها در بخش‌های مختلف تأثیر بگذارد و منجر به کاهش سطح تولید، کاهش اشتغال و انقباض بیشتر اقتصاد شود.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به تاثیرگذاری منفی مالیات بر ارزش افزوده بر زندگی مردم عادی و اقشار کم درآمد اظهار کرد: مالیات بر ارزش افزوده مالیاتی مبتنی بر مصرف است که بر فروش کالاها و خدمات وضع می شود. با افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده، هزینه کالاها و خدمات افزایش می‌یابد که می‌تواند باعث کاهش هزینه‌ها و کاهش تقاضای کلی جامعه شود. هنگامی که مصرف کنندگان مجبورند بیشتر برای مالیات بر ارزش افزوده هزینه کنند، پول کمتری برای خریدهای اختیاری در دسترس دارند. این کاهش تقاضا می تواند عواقب شدیدی برای مشاغل، به ویژه آنهایی که به شدت به مخارج مصرف کننده وابسته هستند، مانند بخش های خرده فروشی داشته باشد.

وی در ادامه افزود: با افزایش مالیات بر ارزش افزوده و کاهش تقاضای مصرف کننده، مشاغل ممکن است کاهش سفارشات و فروش را تجربه کنند. برای همسویی با کاهش تقاضا، کسب‌وکارها ممکن است مجبور شوند تولید خود را کاهش دهند که منجر به کاهش سطح تولید و احتمالاً از دست دادن شغل می‌شود. انقباض تولید نه تنها بر مشاغل فردی تأثیر می‌گذارد، بلکه پیامدهای گسترده‌تری برای کل اقتصاد از جمله کاهش رشد تولید ناخالص داخلی و تأثیر منفی بلندمدت بالقوه بر ظرفیت تولید کشور دارد. مالیات بر ارزش افزوده اثر تنازلی دارد؛ این مالیات، یک مالیات پس‌رونده در نظر گرفته می‌شود و تأثیر نسبی بیشتری بر افراد و خانواده‌های کم‌درآمد در مقایسه با گروه‌های با درآمد بالاتر دارد. یک درصد افزایش اضافی در مالیات بر ارزش افزوده می تواند این نابرابری را تشدید کند و بار مالی بیشتری را بر دوش کسانی که درآمد کمتری دارند؛ وارد کند. در نتیجه، گروه‌های کم درآمد ممکن است در تامین نیازهای اساسی خود با چالش‌های فزاینده‌ای مواجه شوند.

اقبالی کارشناس اقتصادی در رابطه با اثرگذاری افزایش مالیات بر ارزش افزوده بر افزایش حجم اقتصاد زیرزمینی گفت: به دلیل وجود بخش غیرشفاف در اقتصاد ایران، نرخ‌های بالاتر مالیات بر ارزش افزوده می‌تواند انگیزه‌ای برای افراد و کسب‌وکارها ایجاد کند تا برای کاهش بدهی‌های مالیاتی خود به فرار مالیاتی یا شیوه‌های اجتناب از مالیات بپردازند. این موضوع می تواند منجر به گسترش اقتصاد زیرزمینی یا غیررسمی شود، جایی که فعالیت های اقتصادی خارج از حیطه اختیارات مقامات نظارتی انجام می شود و مالیات گزارش یا پرداخت نمی شود. رشد اقتصاد زیرزمینی می‌تواند اثرات مضری بر اقتصاد شفاف داشته باشد، زیرا کسب‌وکارهایی که در چارچوب قانونی فعالیت می‌کنند ممکن است برای رقابت با اپراتورهای بخش غیررسمی که می‌توانند قیمت‌های پایین‌تری را به دلیل شیوه‌های فرار مالیاتی خود ارائه دهند، مبارزه کنند. این می تواند منجر به یک زمین بازی نابرابر، تحریف پویایی بازار و کاهش درآمد مالیاتی برای دولت شود.

وی در پایان گفت: از همین رو افزایش مالیات بر ارزش افزوده یک اثر ضدتولید دارد و در شرایط فعلی اقتصاد ایران، موجب خواهد شد که علاوه بر فشار بیشتر بر بخش شفاف اقتصاد و مردم عادی، تورم در اقتصاد نیز افزایش یابد. افزایش مالیات بر ارزش افزوده یک مالیات ضدتولید است و علاوه بر اینکه کاهش تقاضای کل جامعه را نیز منجر خواهد شد، به دلیل وجود بخش غیرشفاف در اقتصاد ایران، انگیزه‌ای برای کسب و کارها در جهت حرکت به سمت اقتصاد زیرزمینی نیز ایجاد کند.