برای پاسخ به پرسش بالا نیاز است به مفهوم انعطاف پذیری شهری بپردازیم.
انعطاف پذیری شهری چیست؟
انعطاف پذیری شهری به مجموعه اقداماتی گفته میشود که با هدف افزایش توانایی شهر در مقابله با حوادث طبیعی و انسانی، بهبود کیفیت زندگی شهروندان و افزایش پایداری شهر انجام میشود. تاب آوری شهری نیز به معنای توانایی یک شهر در برابر بحران ها و تکانه های ناگهانی است. مانند: سیل، زلزله، طوفان، سونامی، نشست و فروکش زمین و...، شهر تاب آور می تواند در برابر بلایای طبیعی و حوادث غیر مترقبه ایستادگی کند و سریعأ به حالت اولیه بازگردد.
۴ بعد اصلی تاب آوری شهری
چهار بعد تاب آوری شهری عبارت اند از:
۱ اقتصاد؛ اقتصاد پویا برای ایجاد رشد، ایجاد فرصت برای نوآوری، دسترسی مردم به شغل و...
۲ حکمرانی؛ رهبری و مدیریت شفاف، اتخاذ رویکرد های استراتژیک ویکپارچه توسط رهبران، شفافیت و فضای باز در حکمرانی و...
۳ جامعه؛ جامعه فراگیر و منسجم، محله امن، زندگی سالم برای شهروندان و...
۴ محیط زیست؛ اکوسیستم سالم و متنوع، توانایی زیر ساخت در برآورده کردن نیاز های اساسی، وجود سیاست منسجم در قبال کاربری زمین و...
مدیریت شهری
شاخص های موثر بر بهبود انعطاف پذیری شهرها در برابر حوادث طبیعی شامل مدیریت شهری و زیست پذیری می باشد. مدیریت شهری برای بهبود کیفیت زندگی شهروندان فعالیت هایی انجام میدهد مانند: خطوط انتقال آب، برق و گاز، پارک ها، مساجد، خیابان ها، میدان ها، معابر و... اما در خصوص حوادث طبیعی برای کاهش خسارات و آسیب های احتمالی آن ها، نیازمند برنامه ریزی و مدیریت مناسب هستیم. برای مثال: در صورت وقوع سیل، ایجاد سیستم های هشدار دهی و اطلاع رسانی به شهروندان، تعمیر و تامین امنیت سد ها و... می تواند به کاهش خسارات و آسیب های احتمالی کمک کنند.
اقدامات شهرداری
به طور کلی، شهرداری برای حفاظت در برابر بلایای طبیعی اقداماتی از قبیل: توسعه سیستم های هشداردهی، ایجاد پلان های اظطراری، توسعه سیستم های مدیریت بحران، توسعه سیستم های آموزشی و اطلاع رسانی به جامعه، توسعه سیستم های پیشگیری و مقابله با بلایای طبیعی، احیا مناطق آسیب دیده و... انجام میدهد.
به طور مثال: شهرداری مشهد برای حفاظت در برابر بلایای طبیعی تفاههم نامه ای بین خود و اداره کل حفاظت محیط زیست برای بهبود و حفظ حریم زیست محیطی مشهد امضا کرده است. این تفاهم نامه شامل برنامه ریزی برای بهبود زیست محیطی حریم شهر، ارتقا شاخص های زیست محیطی در این محدوده از طریق ایجاد کمیته های کارشناسی، تدوین برنامه های عملیاتی نظارتی، راه اندازی گشت های مشترک شناسایی صنایع، کاربری های آلاینده و انجام بازدید های کارشناسی و کنترل مستمر از سوی طرفین تفاهم نامه است.
فناوری و تکنولوژی در حوزه اطلاع رسانی بلایای طبیعی
در حوزه اطلاع رسانی بلایای طبیعی با پیشرفت تکنولوژی و فناوری اطلاعات بهبود قابل توجهی را در مدیریت و کاهش خطرات آنها مشاهده میکنیم. برای مثال: در مواجهه با زلزله، سامانه های هشدار زود هنگام و پیش بینی زلزله با استفاده از شبکه های حسگر، تصاویر ماهواره ای و داده های بزرگ بهبود چشمگیری را داشته است. همچنین استفاده از ربات های هوشمند و استفاده از شبکه های ارتباطی و اطلاعاتی باعث شده که اطلاع رسانی به مردم سریع ترانجام شود و آنها خیلی زودتر از گذشته هوشیار شوند.
برگزاری مانور های مختلف
برگزاری مانور زلزله، آتش سوزی، آموزش کمک های اولیه و... یکی از راهکار هایی است که از سنین کودکی بچه ها با آن آشنا میشوند، تا در مواقع بحران بتوانند از خود و دیگران محافظت کنند. آموزش مسائل ایمنی از سنین کودکی باعث میشود که ذهن کودکان آمادگی لازم برای مقابله با خطر را داشته باشد.
عارفه هدایتی -خبرنگار تحریریه جوان قدس
نظر شما