به گزارش قدس آنلاین متخصصان این حوزه معتقدند احداث قطار سریع السیر، پروژه ای "دهن پر کن" و وعده ای است که همه دولتهای پس از انقلاب، حداقل در دهه های ۸۰، ۹۰ و حال حاضر آن را بارها مطرح کرده اند، اما چنین پروژه ای امکان اجرایی شدن در ایران را ندارد و اگر روزی به اجرا برسد، باید با قاطعیت آن را غیرعقلانی و غیرمنطقی توصیف کرد.

قطار سریع السیر، درآمد سرانه بالای ۱۵ هزار دلار می خواهد

کارشناسان حوزه اقتصاد حمل و نقل در نگاه تخصصی به احداث قطار سریع السیر بر  این عقیده اند که اگرچه کوتاه شدن زمان سفر، یکی از مهم ترین مزایای چنین پروژه هایی است اما سرمایه گذاری و اجرایی کردن آن از نظر اقتصادی به تجدیدنظر، بررسی و سنجش بیشتر نیاز دارد چرا که هزینه احداث قطار سریع السیر بسیار بالاست و کشورهای زیادی در سطح جهان به دلیل نداشتن صرفه اقتصادی، چنین پروژه ای را اجرا نکرده اند.

تحلیلگران این حوزه با اشاره به پژوهش صورت گرفته بر این باورند که قطارهای سریع السیر در کشورهایی با درآمد سرانه بالای ۱۵ هزار دلار، توجیه اقتصادی دارد که بر این اساس ایران، کشور مناسبی برای اجرای این پروژه نیست.

 هزینه چند میلیارد دلاری پروژه ها از کجا تامین می شود؟

به گفته کارشناسان، وعده سریع السیر شدن قطار تهران- قم - اصفهان سالهای زیادی است که از سوی دولتها اعلام می شود و در این خصوص، قراردادی هم با چینی ها منعقد شده اما این پروژه ۵ میلیارد دلار هزینه نیاز دارد که این هزینه یا باید از بیت المال و جیب همه مردم ایران تامین شود تا عمدتا ساکنان تهران، قم و اصفهان در آن تردد داشته باشند که در این صورت اساسا منطقی و به صلاح نیست یا اینکه چنین هزینه ای باید از محل خود پروژه، تامین شود که بر این  اساس قیمت بلیت این قطار از هواپیما هم گران تر است.

بر اساس ارزیابی متخصصان، قیمت ارزان ترین بلیت این قطار ۱۰ تا۲۰ درصد گران تر از هواپیماست و قیمت دیگر بلیتهای این قطار هم بسیار بالاست به طوری که در مواردی قیمت بلیت یک سفر در این مسیر بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان و حتی بالاتر خواهد بود، لذا عملیاتی شدن چنین پروژه ای در ایران منطقی نیست.

نکته حائز اهمیت دیگری که از نگاه متخصصان  این حوزه دور نمانده اینکه یکی دو سال پیش با توجه به هزینه های بسیار سنگین این پروژه قرار شد این پروژه قطار فقط به قم - اصفهان محدود شود اما امروز مجددا سریع السیر کردن قطار تهران- قم- اصفهان مطرح شده و به نظر می رسد، مدیران این حوزه هنوز تکلیفشان با خودشان و این پروژه مشخص نیست.

به اعتقاد کارشناسان حوزه حمل و نقل ریلی، پروژه قطار سریع السیر تهران - مشهد هم همین حکایت را دارد و اجرای آن با توجه به هزینه ۲۱ میلیارد دلاری برآورد شده، کاملا غیرمنطقی و فاقد صرفه اقتصادی است.

 از تعامل بد با چینی ها تا غفلت از پروژه های نیمه تمام

کارشناسان حوزه حمل و نقل ریلی همچنین به "تعامل بسیار بد" ایران با طرف چینی برای اجرای پروژه قطار سریع السیر اشاره می کنند و به بحث و تبادل نظرهای زیاد و تغییرات چندین باره متولی پروژه از شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور به راه آهن و مجددا از راه آهن به شرکت ساخت اشاره می کنند؛ تعاملی که به نوعی چینی ها را ناامید کرده و آنان را به این نتیجه رسانده که با چنین تغییرات مداومی و در حالی که اساسا نمی دانند با چه کسی طرف هستند، نمی توانند با ایران کار کنند!

به باور صاحب نظران، چنین پروژه هایی با تحمیل هزینه های سنگین به کشور، شیوه نامطلوب تعامل با طرف خارجی در مدیریت پروژه و تصمیات خلق الساعه و بدون پشتوانه راه به جایی نمی برد، ضمن اینکه قطار سریع السیری که قرار است در ایران ایجاد شود از نظر سرعت بهره برداری، تفاوت زیادی با خطوط عادی ندارد.

آن طور که کارشناسان حوزه حمل و نقل ریلی می گویند در حال حاضر روی خطوط عادی کشور می توانیم سرعت بهره برداری ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت و حتی بیشتر را اجرا کنیم و سرعت قطار سریع السیری که با طرف چینی مذاکره شده بود، تفاوت آنچنانی با خصوط عادی کشور نداشت. بر این اساس و چنانچه اجرای پروژه قطار سریع السیر برای مدیران مهم است، می توانند خطی عادی و مجزا با هزینه به مراتب کمتر و با سرعت بهره برداری بالا برای حمل مسافر ایجاد کنند.

علاوه بر این کارشناسان حوزه اقتصاد حمل و نقل باور دارند در شرایط فعلی اقتصاد کشور که پروژه های حیاتی، معطل مانده و بالغ بر حدود ۵۶ هزار پروژه نیمه تمام شناسایی شده اند، ایجاد قطار سریع السیر، عقلانی نیست و البته به نظر می رسد چنین پروژه ای هیچ وقت به اجرا نمی رسد.