در حاضر بیش از سه سال است که بارش باران در کشور کاهش یافته و در شرایط خشکسالی قرار دارد؛ میانگین بارش ایران حدود ۲۳۰ میلی متر است که تقریبا یک سوم میانگین بارش های جهانی است. علت این وضعیت را می توان در سیستم پشته و ناوه جستجو کرد.
راهکارهای صرفه جویی در مصرف آب و بارور کردن ابرها برای حفظ منابع آبی و افزایش بارش پیشنهاد شده است. اگر بارشهای زمستان در محدوده نرمال و یا حتی بیشتر باشد، به طور قطع کم بارشیهای گذشته جبران نمیشود.
فرامرز خوش اخلاق استاد آب و واشناسی دانشگاه تهران درباره سیستم پشته و ناوه اینگونه توضیح داد: سیستم ناوه منطقهای کشیده و طویل از یک دستگاه جوی کم فشار است که در امتداد خط ناوه کمترین فشار وجود دارد و در این سیستم هوای ابری و توأم بارندگیهای شدید و طولانی وجود دارد.
وی افزود: معمولاً در سیستمهای فشار کم و ناوه به علت تجمع ذرات در سطح زمین و صعود تودههای هوا و در اثر عمل انبساط و سرد شدن، مقدار بخار آب موجود در هوا به حد اشباع و تراکم رسیده و علاوه بر تشکیل ابر همچنین پدیدههای جوی از قبیل باران، برف و تگرگ رخ میدهد.
استاد دانشکده جغرافیا پیرامون سیستم پشته نیز گفت: سیستم پشته منطقهای طویل و کشیده از یک دستگاه جوی پرفشاری است که در امتداد خط پشته بیشترین فشار جو وجود دارد و در این سیستم به علت نزول تودههای هوا از سطح بالای جو به سطح زمین هوا گرم شده و در صورتی که ابری وجود داشته باشد تبخیر شده و هوا صاف میشود، به همین دلیل مناطق تحت نفوذ چنین سیستمهایی دارای اقلیم خشک و بیابانی است.
خوش اخلاق ضمن اشاره به این توضیحات، تصریح کرد: بررسی نقشههای ماهوارهای و هواشناسی نشان میدهد که در حال حاضر در مرزهای غربی ایران سیستم پشته استقرار دارد که نه تنها مانع ورود سامانههای بارشی سودانی و مدیترانهای به کشور شده بلکه هوای گرم و خشکی را در فصل زمستان در کشور ایران ایجاد کرده است.
خوش اخلاق با تاکید بر اینکه در حال حاضر مرز دو سیستم ناوه و پشته منطبق با مرزهای غربی ایران است، ادامه داد: به همین دلیل در هفتههای گذشته شاهد بارشهای معناداری در کشور عربستان، عراق و اطراف دریاچه وان بودیم و در مقابل اکثر مناطق کشور ایران از بارشهای مطلوب محروم بوده است.
استاد دانشگاه تهران در مورد شرایط پیش رو در هفتههای آینده نیز بیان کرد: پیش بینی بنده این است که به مرور در هفتههای آتی سیستم پشته که در مناطق غربی کشور استقرار پیدا کرده است، از بین میرود و شرایط برای ورود سامانههای بارشی در کشور فراهم خواهد شد.
همچنین باروری ابر راهکاری برای افزایش بارش درکشوربود که به دلیل هزینه بالا این اقدام جدی گرفته نشده است.
در این راستا هم تاج بخش مسلمان، رئیس سازمان هواشناسی کشور گفت: برخی کشورها بر روی بارورسازی ابرها کار میکنند که در ایران نیز سازمانی در وزارت نیرو مدت هاست که روی این موضوع کار میکند.
وی ادامه داد: بارورسازی ابرها یک موضوع علمی است که در برخی کشورهای دنیا نیز انجام شده است، درباره این موضوع مقالات علمی بین المللی زیادی در دسترس است، اما سازمان جهانی هواشناسی تا کنون توصیهای در این زمینه نداشته است.
رئیس سازمان هواشناسی کشور گفت: بر اساس اطلاعات موجود بارورسازی ابرها میتواند تا حدود ۱۰ درصد به افزایش بارش کمک کند که راهکار عملی و موفقی برای عبور از خشکسالی به ویژه برای مناطق خشک نیست.
نظر شما