یکی از مهم‌ترین ضرورت‌هایی که برای اداره جامعه، حفظ انسجام اجتماعی و تقویت ارتباط میان حاکمیت و مردم وجود دارد تقویت امید و امیدآفرینی در کشور است. همچنان که یکی از تأکیدات رهبر معظم انقلاب در رأس هرم جامعه، امیدآفرینی است. به طور نمونه ایشان بارها فرموده‌اند: «دشمن سعی خودش را می‌کند برای اینکه همه را ناامید بکند. این طراحی دشمن است. پس توجه بشود که امروز طراحی دشمن، بدبین کردن ما به خودمان است».
در ایام‌الله دهه فجر و چهل و پنجمین سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی بر آن شدیم تا به ظرفیت‌های امیدآفرین انقلاب اسلامی بپردازیم.
صحبت‌های ما با حجت‌الاسلام دکتر محسن محمدی، دبیر دبیرخانه حمایت از پژوهش‌های نظام اسلامی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه و جانشین پژوهشکده سیاسی پژوهشگاه امام صادق(ع) در این خصوص است.
مقاومت تثبیت‌کننده انقلاب اسلامی
دکتر محمدی در ابتدا با اشاره به اهمیت نقش انسجام اجتماعی در جامعه می‌گوید: دشمن در فرایند یأس‌آفرینی خود اهرم‌هایی دارد. یکی از کارهایی که بر آن پافشاری دارد و به گونه‌ای مطرح می‌کند که گویی تمام مشکلات از آن برمی‌آید؛ «مقاومت» است. به طور نمونه در عملیاتی سه آمریکایی کشته می‌شوند، برخی توییت زده و در فضای مجازی عنوان می‌کنند به خاطر آنان 80 میلیون ایرانی فقیرتر شدند. این افراد تلقین می‌کنند مقاومت مشکل درست کرده و سبب ناامیدی می‌شود. آن‌ها بازتولید یأس کرده و القا می‌کنند که به آینده امیدی نیست و به زودی سایه جنگ بر کشور حاکم خواهد شد. دشمن می‌خواهد این فکر به جامعه تلقین شود که اگر مقاومت کنید، مشکلات زیادی به سراغ شما می‌آید. دشمن فرایند جنگ روانی و جنگ شناختی را مدیریت می‌کند تا سبب ناامیدی مردم از آینده و انقلاب شود.
او در ادامه با بیان اینکه پیروزی انقلاب اسلامی ایران از عقبه دینی و معرفتی برخوردار است، ادامه می‌دهد: امام خمینی(ره) فلسفه و میراث قوی دینی با خود به همراه داشت و با شبکه معرفتی انقلاب را مدیریت کرد و این گونه نبود که تنها به عنوان مصلح اجتماعی یا سیاسی پای کار بیاید. شبکه معرفتی انقلاب، چارچوب مفهومی تولید کرد. یکی از مهم‌ترین کلمات چارچوب مفهومی انقلاب، مقاومت است. «نه شرقی، نه غربی جمهوری اسلامی» یعنی مقاومت که جزء اصلی انقلاب است. منطق قدرت این است که هر چه در مقابلش باشد برای رسیدن به اهداف خود کنار بزند، مگر اینکه توان آن را نداشته باشد. انقلاب یعنی مقاومت و تحول عمیق و گسترده. مقاومت صرفاً جنبه دفاعی ندارد اما ماهیت انقلاب ایران ایجابی بود.
مقاومت امیدآفرین
جانشین پژوهشکده سیاسی پژوهشگاه امام صادق(ع) تصریح می‌کند: مانیفست فکری دشمن القای این فکر به مردم است که مقاومت برای شما مشکل درست می‌کند. این در حالی است که مقاومت بخش جدایی‌ناپذیر از انقلاب است و انقلاب با مفهوم مقاومت در هم تنیده شده است. در مورد جریان‌شناسی سیاسی و فرهنگی در کشور به طور خلاصه می‌توان گفت دو جریان فکری انقلابی و غیرانقلابی داریم و دو کلیدواژه اصلی مطرح شده در جریان‌شناسی انقلاب، سازش و مقاومت است. سازشگران بر این باورند که «مقاومت برای آنان هزینه دارد و بهتر است این هزینه صرف پیشرفت و آبادانی شود. سازش دستاورد و هزینه دارد و مردم را به آینده امیدوار می‌کند» اما در طرف دیگر، جریان مقاومت بر این باور است که هر چند مقاومت هزینه دارد اما هزینه آن کمتر از سازش است. دستاوردهای سازش کوتاه‌مدت است اما مقاومت دستاوردهایی بلندمدت دارد.
دکتر محمدی با تأکید بر اینکه مقاومت امیدآفرین است، می‌گوید: برای این کار باید فایده هزینه را مطرح کرده و نشان دهیم فایده‌های مقاومت بیشتر از هزینه‌های آن است. مقاومت منبع قدرت بوده و آدم قوی‌تر به آینده امیدوارتر است. رهبر معظم انقلاب اسلامی با اشاره به ناکامی دشمن برای اثرگذاری بر دستگاه محاسباتی حضرت امام(ره)، یکی از اصلی‌ترین برنامه‌ها و توطئه‌های دشمنان را «ایجاد اختلال در دستگاه محاسباتی» مردم و مسئولان نظام می‌داند. بررسی هزینه و فایده مقاومت مطرح می‌کند که پایبندی مردم به انقلاب و نظام چند برابر شده و امید نیز بیشتر می‌شود.
دستاوردهای امیدآفرین مقاومت
این استاد حوزه و دانشگاه توضیح می‌دهد: این فایده‌ها و هزینه‌ها را در سه بخش سیاسی امنیتی، اقتصادی و فرهنگی اجتماعی و بدون نگاه ایدئولوژیک و کاملاً سکولار و بر اساس منافع ملی بحث کنیم. فایده هزینه ملاک‌های ارزشی هم دارد به طور نمونه قاچاقچی مواد مخدر پول بدست می‌آورد ولی این پول ارزشی ندارد.
دکتر محمدی با تأکید بر اینکه مقاومت دستاوردهای بسیاری برای ما دارد، بیان می‌کند: در هزینه فایده سیاسی امنیتی یکی از مهم‌ترین بحث‌ها، دیپلماسی است. دوگانه میدان (مقاومت)- دیپلماسی (سازش) از اساس باطل است. تجربه نشان داده است وقتی در عرصه دیپلماسی موفق بوده‌ایم که در میدان هم موفق بوده‌ایم. دیپلماتی که پشتوانه اقتدار ندارد نمی‌تواند در دیپلماسی موفق باشد. دیگر اینکه دیپلماسی مقاومت فقط صحبت کردن نیست بلکه از موضع اقتدار صحبت کردن و مواجه شدن را نیز شامل می‌شود. دیپلماسی در مقابل مقاومت است، دیپلماسی مقاومت‌آمیز و دیپلماسی سازشکارانه. برخی بر این عقیده هستند که درس عاشورا، درس مذاکره و دیپلماسی است اما نحوه دیپلماسی مهم است و طبق فرمایش رهبر معظم انقلاب، در عاشورا دیپلماسی التماسی نبود بلکه دیپلماسی عزتمندانه و از موقع حق و قدرت وجود داشت. تجربه تاریخی نشان داده وقتی در دیپلماسی مقاوم بوده‌ایم موفق‌تر بوده و دشمن هم حرف ما را بهتر پذیرفته است.
بر قله افتخار ایستاده‌ایم
پژوهشگر تاریخ انقلاب اسلامی یادآور می‌شود: دیپلماسی سازشکار همانند قرار گرفتن در بازی دومینو است و مطالبات دشمن در دیپلماسی سازشکارانه تمام نمی‌شود. شبهه دیگر در این مورد این است که مقاومت سبب تنش می‌شود. برای اینکه تنش از میان برود چه قیمتی باید پرداخت شود و حد و حدود آن چیست؟ هر انسانی در زندگی خود حریم و خط قرمزهایی دارد و بخشی از تشخص هویتی و مرزهای هویتی با دیگران است. دیگر اینکه آیا مقاومت تنش ایجاد می‌کند؟ چرا تنش ایجاد می‌کند؟ موارد زیادی در ایران و بین‌الملل داریم که مقاومت نکرده ولی شدیدترین تنش‌ها برای کشور ایجاد شده است. تنش امید را از بین برده و اگر دیپلماسی همراه با مقاومت نداشته باشیم نسبت به آینده ناامید می‌شویم. مقاومت دیپلماسی و قدرت را بیشتر می‌کند. تنش با مقاومت ایجاد نمی‌شود، بلکه تنش امیدزداست و در مقابل، ذات قدرت‌طلب و سلطه‌گر نظام غرب تنش‌زاست.
دکتر محمدی در پایان می‌گوید: ذات انقلاب اسلامی، ایستادگی در مقابل نظام سلطه است و همین یعنی تنش. هویت ضداستعماری انقلاب و موفقیت‌هایی که در این سال‌ها کسب کرده، سبب تنش می‌شود. آن‌ها با جمهوری اسلامی ضعیف کاملاً موافق هستند زیرا الگوی ناموفقی در دنیا برای ایستادگی در مقابل آمریکاست اما ایران قوی الهام‌بخش است. ادعای دشمن مبنی بر اینکه مشکلات اقتصاد به خاطر مقاومت است یا اگر مقاومت نکنید تحریم نمی‌شوید و... نادرست است. مقاومت با اقتصاد گره نمی‌خورد و برای ما فایده و دستاورد اقتصادی دارد؛ چرا که شاید تحریم در کوتاه‌مدت مؤثر باشد اما در بلندمدت منجر به خودکفایی و خوداتکایی می‌شود. با کمک روحیه مقاومت در قله ایستاده‌ایم و در تولید و پرتاب موشک، ساخت پهپاد و... سرآمد هستیم. روحیه مقاومت، تولید ثروت می‌کند. اگر دستاوردهای مقاومت را مطرح کنیم درمی‌یابیم مقاومت امیدبخش است. نصرت الهی، دستاوردهای بی شمار 45سال گذشته کشور و به سلامت عبور کردن از بحران‌های پیچیده در طول سال‌های پس از انقلاب و افول دشمنان و ظرفیت‌های بی‌شمار همه از ظرفیت‌های امیدآفرین کشور است.
نظر شما