مهدویت یکی از اصول مورد اتفاق در ادیان ثلاثه دنیا یعنی یهود، مسیحیت و آیین اسلام است و تنها کیفیت پذیرش آن با هم اندکی تفاوت دارد. اینکه چه کسی عالم را پر از عدل و داد خواهد کرد؟ عیسای پیامبر(ع) از نسل پیامبر اسلام(ص) است؟ او به دنیا آمده است یا خیر؟ اما اصل موضوع پذیرفته شده است. همچنان که در آیه 105 سوره انبیا راه تعجیل ظهور حضرت مهدی(عج) نشان داده شده و بیان شده آینده توسط رهبری اداره می‌شود که در نظام حکومت آن رهبر، شایستگان حضور دارند. «وَلَقَدْ کَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یرِثُهَا عِبَادِی الصَّالِحُون» یعنی ما بعد از تورات در زبور داوود(ع) نوشتیم که البته بندگان نیکوکار من ملک زمین را وارث و متصرف خواهند شد. بنابراین شرط ظهور، پرورش عبادی الصالحون است.
اعتقاد به «مهدویت» در اسلام، مسئلهای اصیل و ریشه‌دار است و تنها به تشیع اختصاص نداشته و ندارد. در واقع پیش از اینکه ظهور مهدی(عج)، یک عقیده شیعی باشد، عقیدهای اسلامی و ثابت و خالص است که 14قرن از عمر آن می گذرد و عموم مسلمانان بر آن اجماع کرده‌اند. علما، دانشمندان، نویسندگان و محققان شیعه و سنی در این باره کتابها و رسالهها نوشتهاند که خود دلیلی قاطع بر اصالت مهدویت و ریشه‌دار بودن آن است.
اصل مهدویت مورد قبول همه انسان‌هاست
از امیرمؤمنان علی(ع) به عنوان نخستین امام که پایه سلسله امامت و هدایت پس از پیامبر اسلام(ص) را به دست گرفته در موضوع مهدویت روایت‌های فراوانی بیان شده که حکایت از اهتمام ایشان به مهدویت و تحقق آن در آینده زندگی بشر دارد. برخی از این کلمات گهربار در نهج‌البلاغه و برخی در خارج از آن ذکر شده است. نهج‌البلاغه از جمله منابع و کتاب‌های مهمی است که مهدویت در آن به صورت‌های گوناگون و ابعاد و جوانب مختلف مطرح شده است. مانند اشاره به اصل موضوع مهدویت و ظهور امام زمان(عج) یا سخنانی درباره امامی که خواهد آمد و غایب خواهد بود. به طور نمونه در بحث ضرورت حجت در عالم، بر عنصر خلافت الهی در زمین تکیه شده است و حضرت امیرمؤمنان(ع) در کلام مبسوطی در این باره در حکمت 147می‌فرماید: «لاتخلوا الارضُ مِن قائم لِلّهِ بحجه، اِمّا ظاهراً مشهودا» در کلام پربرکت امیرمؤمنان(ع) بر این نکته تأکید شده که بر اساس سنت قطعی الهی، زمین از وجود خلیفه خدا و حجت حق خالی نیست، گرچه حجت الهی گاهی آشکار است و همگان حضور او را درک می‌کنند، گاهی شرایط ایجاب می‌کند از نظرها پنهان بوده و مردم به طور مستقیم از درک محضر او محروم باشند. این نکته همان حقیقتی است که در مکتب اهل بیت(ع) مورد عنایت ویژه قرار گرفته است.
مهدویت از دیدگاه نهج‌البلاغه
یا در خطبه‌های دیگر از جمله در خطبه‌های 150 و 178 یا حکمت 209 مصادیقی است که از جهات گوناگون امیرمؤمنان علی(ع) به مهدویت پرداخته است. به طور نمونه در حکمت 209 بشارت به تأسیس دولت مهدوی داده است. امام علی(ع) پس از آنکه خبر مسرت‌بخشی از آینده اهل بیت(ع) و پیروان مکتب آن‌ها می‌دهد، می‌فرماید: «دنیا همچون شتر بدخویی است که پس از چموشی به ما روی می‌آورد و همچون شتری است که دوشنده شیر را گاز می‌گیرد تا شیر را برای فرزندش نگهداری کند»، سپس امام(ع) آیه 5 سوره قصص را تلاوت فرمود که: «می‌خواهیم بر مستضعفان زمین منت گذاریم و آن‌ها را پیشوایان و وارثان آن قرار دهیم» و می‌فرمود: «منظور از مستضعفان در آیه فوق، آل محمد(ع) است که خداوند مهدی آن‌ها را برمی‌انگیزد و به آن‌ها عزت می‌بخشد و دشمنانشان را خوار و ذلیل می‌کند».
ابن ابی الحدید از علمای بزرگ اهل سنت که شارح نهج‌البلاغه است، در ذیل این کلام حضرت می‌گوید: امیرمؤمنان علی(ع) یادآوری کرده است که مهدی آل محمد(عج) در تاریکی فتنه‌ها با چراغ روشن ظهور می‌کند و مردم را از بردگی و اسارت رهایی داده و مظلومان ستمدیده را از دست ستمگران نجات می‌دهد.
در کتابُ الغیبه، کتابی درباره غیبت امام دوازدهم شیعیان از شیخ طوسی که از منابع مهم در زمینه شناخت امام زمان(عج) و غیبت است، دیدگاه‌هایی درباره حضرت مهدی(عج) مطرح شده و با ادله قرآنی، روایی و عقلی به آن پاسخ داده شده است.
حکومت مستضعفان
تشکیل دولت مستضعفان و تحقق بخشیدن به آرمان والا و الهی حکومت فرودستان و عقب نگه داشته شدگان، از برنامه‌های اصلی و اقدام‌های اساسی و تردیدناپذیر مهدی موعود(عج) است. در جامعه و نظامی که امام مهدی(عج) بنیاد می‌نهد، زمام همه امور در دست طبقات محروم است و مستضعفان بر آن حکم رانده و به اداره جامعه می‌پردازند. این آیه به صراحت از امامت مستضعفان سخن گفته و فرودستان و مستضعفان را میراث‌بر زمین معرفی کرده است. روشن است که در دوران ظهور و قیام مهدی(عج) این وعده خدایی تحقق می‌پذیرد و حکومت آل محمد(ع) یعنی همان حکومت مردم مستضعف و رسیدن محرومان به حق خود که در آن دولت عزت و عزت‌خواهی واقعی مصداق پیدا خواهد کرد و به دست او، وعده‌های الهی تحقق خواهد یافت؛ «یملأالأرض قسطا و عدلا کما ملئت جورا و ظلما».
در بخشی از خطبه 150 نهج‌البلاغه، حضرت علی(ع) اشاره به آمدن وجود مقدس امام زمان(عج) می‌کند که پس از فتنه‌هاست و سپس شناسنامه رفتاری از اصحاب و یاران امام زمان(عج) را بیان می‌فرماید: «ثُمَّ لَیشْحَذَنَّ(8) فِیهَا قَوْمٌ شَحْذَ الْقَینِ(9) النَّصْلَ، تُجْلَی بِالتَّنْزِیلِ أَبْصَارُهُمْ، وَ یرْمَی بِالتَّفْسِیرِ فِی مَسَامِعِهِم، وَ یغْبَقُونَ(10) کَأْسَ الْحِکْمَةِ بَعْدَ الصَّبُوحِ».
ویژگی‌های یاران موعود
از خطبه مورد بحث دو امر مهم استنباط می‌شود؛ ابتدا اینکه این ظهور مقدس که برای برچیدن بساط ظلم و گسترش توحید و عدل صورت می‌گیرد، زمانی خواهد بود که فساد صحنه جهان را گرفته باشد یعنی انسان‌ها از ظلم و جور و ستم خسته شده و راه‌های اصلاح بسته می‌شود و تمام مکتب‌ها و قانون‌های بشری ناکارآمدی خود را عملاً ثابت می‌کنند و همین امر آمادگی برای پذیرش آن حکومت الهی را افزایش می‌دهد.
دیگر اینکه یاران حضرت مهدی(عج) و اصحاب او برای پیاده کردن این طرح عظیم جهانی افرادی آگاه، دانشمند، شجاع، باشهامت، دلسوز، مهربان و همواره گوش به فرمان هستند. امیرالمؤمنین(ع) در بیان حوادث پیش از قیام حضرت مهدی(عج) می‌فرماید: «هنگام فرا رسیدن وعده‌هاست. از ظهور فتنه‌ها، آشوب‌ها و سلطه ظالمان، گروهی برای یاری او مهیا می‌شوند همچون مهیا شدن شمشیر به دست آهنگر تیزگر، چشم آنان با قرآن روشنی می‌گیرد و تفسیر آیاتش به گوش آن‌ها افکنده می‌شود و هر صبح و شام از جام حکمت سیراب می‌شوند. حضرت، بردگان ملت‌ها و افراد اسیر را آزاد می‌کند، گمراهان و ستمگران متحد را پراکنده کرده و حق‌جویان متفرق را گرد هم می‌آورد».
انتخابات راهی برای تحقق دولت اسلامی در جامعه مهدوی
بر اساس این خطبه باید انسان‌ها برای یاری دولت امام زمان(عج) آماده و ساخته شوند و شاید یکی از رازهای طولانی شدن غیبت، آماده نشدن یاران ایشان باشد.
بنا بر آنچه از نهج‌البلاغه استنباط شد، سه شرط اساسی برای ظهور دولت مهدوی و حکومت شایسته‌سالار حقیقی وجود دارد؛ نخستین نکته اعلام آمادگی مردم و جامعه مردمی است که پس از تحمل سختی‌ها و امتحانات حاصل می‌شود. دیگر اینکه در مسیر حرکت جامعه، باید قرآن و قوانین توحیدی قرآنی حاکم باشد و سومین شرط برای یاران امام زمان(عج) نشان دادن رفتار حکیمانه و عاقلانه است. اگر در هر جامعه‌ای این سه شرط را مشاهده کردیم، آن جامعه در تلاش برای تحقق شرایط ظهور دولت مهدوی است.
ملت ایران با راهبری امام خمینی(ره) در جامعه سختی‌های بسیاری را تحمل کرد همانند آنچه در انقلاب صورت گرفت که اعلام آمادگی در مسیر تحقق ظهور دولت مهدوی است. مردم دوران غیبت باید از خود رفتار حکیمانه نشان دهند، یعنی برای رقم زدن آیندهِ بهتر از حال و گذشته خود اقدام کنند بنابراین در مسیر این حرکت و در جامعه مهدوی انتخابات برای تحقق دولت اسلامی اقدامی برای زندگی بهتر و اصلاح جامعه انسانی است. رفتار حکیمانه شرکت در انتخابات است.
نظر شما