به‌گزارش قدس آنلاین، به گفته فعالین اقتصادی و صنعتگران حوزه پوشاک اندازه بازار جهانی این صنعت، سالانه بیش از سه هزار میلیارد دلار، معادل سه درصد کل تولید ناخالص جهانی بوده و پنجمین صنعت اشتغال‌زای جهان است. بر اساس آمار، کشورهای عضو اتحادیه اروپا حدود ۶۹ میلیارد یورو لباس از خارج از این اتحادیه وارد کرده‌اند که چین با ۲۱ میلیارد یورو بزرگترین مبدا این پوشاک صادراتی بوده است. پس از آن نیز بنگلادش با ۱۲ میلیون یورو و ترکیه با ۸ میلیون یورو در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.

موضوع آنجا جالب می‌شود که کشورهای همسایه ایران نظیر ترکیه و پاکستان سهم چشمگیر و قابل توجهی از بابت ارزآوری این صنعت را از آن خود کرده‌اند به‌طوری که صنعت پوشاک یک‌سوم اشتغال ترکیه را به‌خود اختصاص داده و این بخش اولین بخش اقتصادی تامین کننده خالص درآمد ارزی ترکیه محسوب می‌شود.

گفته می‌شود صنعت پوشاک ترکیه در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۳؛  ۵.۲ میلیارد دلار صادرات داشته است؛ بر اساس داده‌های مجمع صادرکنندگان ترکیه، صادرات ترکیه در ماه مارس نسبت به‌ماه مشابه سال قبل از آن(۲۰۲۲) ۴.۴ درصد افزایش یافته و به ۲۳.۶ میلیارد دلار رسید، همچنین صادرات از ژانویه تا مارس ۲۰۲۳ با ۲.۵ درصد افزایش نسبت به‌مدت مشابه سال قبل به ۶۱.۶ میلیارد دلار رسید.

کمی آن‌سوتر از ما، بنگلادش هم اوضاع خوبی در حوزه صنعت پوشاک دارد که قابل قیاس با ایران نیست. بر اساس آمار و اطلاعات منتشر شده از طرف وزارت نساجی بنگلادش، صادرات پوشاک این کشور در ماه می ۲۰۱۹ از مرز سه میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار گذشت و اکنون پس از گذشت چهار سال، این آمار به‌بیش از ۴۰ میلیارد دلار رسیده که این رقم از میزان صادرات غیر نفتی ایران در سال ۱۴۰۰ که ۴۳.۵ میلیارد دلار بود، بالاتر بود.

در گزارشی که وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا منتشر کرده آمده است، بنگلادش در حال پیشی گرفتن از چین به‌عنوان بزرگترین صادرکننده پوشاک پنبه در جهان است. از طرفی انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان پوشاک بنگلادش هم گزارش داده که پوشاک، بیش از ۸۰ درصد از کل صادرات این کشور را در سال مالی ۲۰۲۳ به‌خود اختصاص داده و تقریباً بالغ بر ۴۷ میلیارد دلار بوده است.

اما چنانچه به‌ایران خودمان برگردیم و وضعیت این صنعت را در کشور خودمان بررسی کنیم خواهیم دید که اوضاع در مقایسه با همسایگان‌مان بسیار متفاوت‌تر است؛ طبق اعلام سایت سازمان تجارت جهانی، ایران در حوزه صادرات پوشاک سهمی کمتر از ۰.۱ درصد در اقتصاد دنیا دارد، همچنین به‌گفته گرجی، مدیرکل دفتر صنایع منسوجات و پوشاک وزارت صمت؛ سال گذشته بیش از ۸۰ میلیون دلار صادرات پوشاک داشتیم که این صادرات به‌کشورهای عراق، افغانستان و کشورهای حوزه اوراسیا انجام شده است. حالا شما این میزان را مقایسه کنید با کشور ترکیه که طبق گفته عمر بولات، وزیر بازرگانی ترکیه بخش نساجی و پوشاکِ آماده ترکیه در سال گذشته میلادی حدود ۳۳ میلیارد دلار صادرات داشته است.

با مقایسه این اعداد و ارقام متوجه میزان تفاوت ایران حداقل با کشورهای اطراف خواهید شد، تفاوت معناداری که نشان از نبود برنامه مدون، اصولی و قابل اجرا دارد.

اما چرا ایرانی که مدت‌ها پیش در حوزه نساجی حرف‌ها برای گفتن داشت؛ امروز از همسایگان خود عقب مانده و نمی‌تواند نه‌تنها در بازارهای جهانی که در بازارهای داخلی هم عرض اندام کند؛ کارشناسان و فعالان حوزه پوشاک دلایل بسیاری را عامل این اتفاق می‌دانند که شاید مشکلات در حوزه تامین مواد اولیه مناسب و کافی، نوسانات مداوم نرخ ارز، فرسودگی ماشین‌آلات، افزایش مداوم قیمت‌ها و نبود عزمی راسخ از جانب مسئولان برای حمایت از تولید داخل را بتوان مهمترین آنان برشمرد.

هنگامی که با افزایش قیمت در بازارهای جهانی مواجه هستیم، این میزان افزایش در داخل هم تاثیر می‌گذارد منتها ما در داخل کشور با افزایش قیمت بیش از اندازه مواجه می‌شویم که همین امر توان رقابت را از تولید داخل اخذ می‌کند، در کنار این موارد قاچاق پوشاک هم مزید بر علت و به‌یکی از بزرگترین مشکلات صنعت ما تبدیل شده است به‌طوری که کمتر مشاهده می‌کنید در فروشگاهی خبر از پوشاک قاچاق نباشد.

سال ۹۷ که واردات پوشاک به‌کشور ممنوع شد، تولیدکنندگان امید داشتند که در سایه این ممنوعیت، پوشاک داخلی دیده شود و این صنعت با ظرفیت بین‌المللی که در ایران تنها مصرف محلی داشت، ارتقاء یابد؛ اما پس از این سال نه‌تنها جلوی واردات گرفته نشد که اتفاقا قاچاق با شدت بیشتر ادامه یافت، هرچند که به‌گفته افتخاری، عضو هیئت مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران، قبل از سال ۹۷ هم در خوشبینانه‌ترین حالت تنها دو درصد پوشاک از مجاری قانونی واردِ کشور می‌شد.

دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران معتقد است که«کیفیت تولیدات داخلی چیزی از برندهای خارجی کم ندارد و این صنعت پتانسیل رشد را دارد و از طرفی ما هم فرصت‌های خوبی برای صادرات پوشاک داریم». به‌خصوص که ما با کشورهای اطرافمان‌هم غرابت‌های مذهبی و فرهنگی بسیار داریم، بنابراین درصورت رفع مشکلاتی که پیش از این گفته شد، با یک بازار بزرگ بیش از ۴۶۰ میلیون نفری در خاورمیانه مواجهیم.