در ابلاغ اخیر اداره کل دفتر واردات، سازمان گمرک کشور موظف شده با راه‌اندازی گمرکات تخصصی ترخیص پارچه؛ مدیریت، کنترل و نظارت بیشتری بر واردات پارچه به کشور داشته باشد. در این بخشنامه تأکید شده گمرکات دیگر و مناطق آزاد اجازه ترخیص پارچه و منسوجات را نخواهند داشت. بر اساس آماری که وزارت صمت ارائه کرده، کشور به حدود ۶۰۰ هزار تن پارچه در سال نیازمند است که حدود ۴۴۰ هزار تن آن با تولیدات داخلی پاسخ داده می‌شود و مابقی آن با تخلف و کم‌اظهاری در گمرک از طریق واردات تأمین می‌شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد گمرک عامل اصلی بزرگ‌تر شدن حلقه قاچاق پارچه خارجی به کشور است؛ چراکه سودجویان با تکیه بر ضعف مبادی رسمی به تجهیزات نظارتی، منسوجات قاچاق را با کمترین چالش از مرزهای قانونی کشور عبور می‌دهند. آن طور که حسن نیلفروش‌زاده، دبیر کل انجمن صنایع نساجی ایران گفته است به دلیل مجهز نبودن گمرکات کشور به دستگاه‌های مربوطه هنوز قدرت تشخیص و تمیز کالاها از یکدیگر در کشور وجود ندارد و سودجویان با استفاده از این کاستی‌ها اقدام به واردات کالاهایی که تولید مشابه داخلی دارد، می‌کنند؛ این یعنی واردکنندگان با تغییر یک رقم در ردیف کالایی خود بخش قابل توجهی از تشریفات گمرکی را دور می‌زنند.
ایجاد گمرکات تخصصی، تحقق مطالبه بخش خصوصی
احمد کیمیایی اسدی، فعال صنعت نساجی و عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به ضرورت ایجاد گمرکات نساجی تأکید می‌کند: ایجاد گمرکات و آزمایشگاه‌های خاص برای تسهیل در واردات و صادرات محصولات نساجی چندی است از سوی تولیدکنندگان دنبال می‌شود؛ چراکه پنبه و نخ‌های وارداتی باید از نظر درصد سلامت و بار میکروبی یکسری آزمایش‌های خاص را بگذرانند و واردات آن با روند معمول سایر کالا متفاوت است. در حال حاضر برای طی شدن این روند ماه‌ها مواد اولیه در گمرک درگیر است و تولیدکننده را از این بابت متضرر می‌کند. در دولت نیز بحث ایجاد گمرکات تخصصی جدی شده ولی ظاهراً برای راه‌اندازی آزمایشگاه و تجهیز گمرکات به دستگاه‌های ایکس‌ری نیاز به یکسری سرمایه‌گذاری‌هاست که با کمبود منابع ممکن است در این دولت هم محقق نشود. مناطق آزاد تجاری چون معاف از مالیات بوده و بعضاً از عوارض گمرکی نیز معاف هستند به جای اینکه بستری برای جذب سرمایه‌گذاری و کمک به تولید و صادرات در حوزه نساجی باشند با دور زدن قوانین و رانت‌هایی که دارند به محملی برای آسیب زدن به تولید تبدیل شده‌اند. بسیاری از پارچه‌ها و مواد اولیه نساجی از این طریق وارد کشور می‌شود. در گمرکات نیز منسوجات مشابه داخل به شکل عمده با تغییر یک رقم در ردیف کالایی و اظهار خلاف واقع هم از نظر وزنی و هم کیفی بدون پرداخت عوارض لازم وارد کشور می‌شوند.
وی با بیان اینکه محصولات نساجی به علت سهولت حمل و نقل و توزیع، مستعد قاچاق هستند می‌افزاید: به خاطر هم‌مرزی با ترکیه که بزرگ‌ترین صادرکننده اروپاست قاچاق این محصولات سود خوبی دارد. بهترین کار برای مقابله با قاچاق رسمی و غیررسمی این است که همزمان با افزایش نظارت و تجهیز گمرکات به ایکس‌ری، هزینه این اقدام را با وضع جریمه‌های سنگین‌تر برای سودجویان بالا ببریم.
گمرکات تخصصی جلو اظهار خلاف واقع را می‌گیرد
علیرضا حائری، عضو هیئت مدیره جامعه متخصصان نساجی ایران نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما در حالی که بر ضرورت ایجاد گمرکات تخصصی در کشور تأکید دارد معتقد است این گمرکات مانع از قاچاق نیست ولی می‌تواند جلو اظهار خلاف و کم‌اظهاری را بگیرد. ۱۰ سال پیش برای واردات پارچه چادر مشکی این پیشنهاد را دادم که چند گمرک تخصصی در کشور برای واردات چادر تجهیز کنند؛ چراکه تشخیص چادر مشکی با پارچه لباس شب دشوار است و این امکان وجود دارد که اجناس با یک تغییر تعرفه با حقوق کمتری وارد کشور شوند. این مشکل برای بقیه منسوجات مثل پارچه رومبلی و پرده نیز وجود دارد. در صورت راه‌اندازی گمرکات تخصصی که کارشناسان آموزش‌دیده در آنجا مشغول به کار هستند هم تغییر تعرفه اتفاق نمی‌افتد، هم آمار رسمی واردات مشخص می‌شود و در عین حالی که دولت به حقوقش می‌رسد، جلو اظهار خلاف و کم‌اظهاری نیز گرفته می‌شود. این کار هر چند دیر آغاز شده ولی از همین حالا هم اگر اجرایی بشود یک قدم رو به جلو محسوب خواهد شد.
وی با یادآوری اینکه واردات منسوجات و پوشاک خارجی به کشور ممنوع است و پیش از آن تعرفه ۲۰۰ درصدی داشته است یادآور می‌شود: تدارک بازار انحصاری و ممنوعیت و محدودیت، صنعت نساجی را به جایی نمی‌رساند، ولی متأسفانه در تمام این سال‌ها تنها حمایتی که مسئولان انجام داده‌اند بالا بردن تعرفه و ممنوعیت واردات بوده که رشد و توسعه‌ای نیز بر این صنعت در پی نداشته است.
به گفته وی بازار رقابتی تولیدات بی‌کیفیت را از گردونه خارج و حمایت‌ها و تسهیلات را به تولیدکنندگانی می‌رساند که کالای کیفی به بازار عرضه می‌کنند. برای اینکه قاچاق در حوزه صنعت نساجی به صفر برسد باید واردات منسوجات با حداقل تعرفه آزاد شود، با این کار اول آمار درستی از حجم و ارزش منسوجات وارداتی بدست می‌آید، دوم اینکه مبدأ و منشأ این اجناس مشخص می‌شود و مهم‌تر از آن، واردکنندگان اجناس مشخص خواهند شد. نحوه حمایت از صنعت نساجی می‌تواند در قالب تأمین نقدینگی، ایجاد بسترهای صادراتی با دیپلماسی اقتصادی مناسب با کشورهای همسایه، برطرف کردن مشکلات حمل و نقل و ایجاد شهرک‌های تخصصی پوشاک انجام شود.
نظر شما