حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمدباقر علم الهدی تولیت مدرسه علمیه قاسم ابن الحسن و استاد حوزه علمیه در تفسیر آیاتی از قرآن کریم گفت: «إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلَائِکَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِی کُنْتُمْ تُوعَدُونَ؛ نَحْنُ أَوْلِیَاؤُکُمْ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَفِی الْآخِرَةِ وَلَکُمْ فِیهَا مَا تَشْتَهِی أَنْفُسُکُمْ وَلَکُمْ فِیهَا مَا تَدَّعُونَ؛ نُزُلًا مِنْ غَفُورٍ رَحِیمٍ».

وی در ترجمه آیات عنوان کرد: «در حقیقت کسانی که گفتند پروردگار ما خداست‏ سپس ایستادگی و استقامت کردند فرشتگان بر آنان فرود می آیند [و می‌گویند] هان بیم مدارید و غمین نباشید و به بهشتی که به شما وعده داده شده است شاد باشید. در زندگی دنیا و در آخرت دوستانتان ماییم و هر چه دل‌هایتان بخواهد در [بهشت] برای شماست و هر چه خواستار باشید در آنجا خواهید داشت؛ روزی آماده‌ای از سوی آمرزنده مهربان است».

حجت الاسلام والمسلمین علم الهدی بیان کرد: این آیات دلگرمی خاصی است که خداوند متعال به مؤمنان راستین می‌دهد به خصوص مومنانی که در مصاف با دشمن درآمده‌اند و مبارزه می‌کنند. ادبیات جنگ از نگاه قرآن یک ادبیات خاص است که خداوند متعال به مؤمنان بشارت می‌دهد. در دل‌های مومنانی که در مصاف با دشمن در می‌آیند و قلب آنها مملو از مهر و محبت خداوند است دو آفت ترس و حزن و اندوه وجود ندارد. در این آیه خداوند ترس و اندوه را از دل مؤمنان برداشته است، این دو عامل شادابی، بالندگی و نشاط اجتماعی را از انسان می‌گیرد. اگر دنبال امید، شادابی و طراوت در زندگی خود و جوانان خود هستیم باید به این گزاره ملکوتی که بسیار مهم است توجه کنیم.

این استاد حوزه علمیه ادامه داد: خوف و حزن دو آفت بسیار بزرگ برای دل‌هایی است که جایگاهی برای خدا در آن وجود ندارد؛ اما دل‌های مؤمنان چون همواره محل رفت و آمد فرشتگان الهی است لذا در مصاف دشمن هم هیچ حزن و خوفی ندارند. بزرگترین عامل ایستایی یک ملت ترس و اندوه است. این دو آفت تأثیرگذار در ایستایی و توقف در مصاف با دشمن است. قرآن کریم می‌فرماید کسانی که قلب آنها مالامال از مهر خداوند است و استقامت می‌ورزد خداوند هم دل آنها را از این دو آفت تهی می‌کند.

تولیت حوزه علمیه قاسم ابن الحسن (ع) با بیان اینکه معمولاً قرآن کریم همواره برای نشان دادن اوصاف و ویژگی‌ها؛ اوصاف متضاد را در برابر یکدیگر قرار می‌دهد که در مقایسه با هم بتوانیم فهم بهتری از ویژگی‌ها و اوصاف داشته باشیم، گفت: در آیات گذشته وقتی سخن از منکران و اهل لجاجت بود که برکفر پافشاری می‌کردند خداوند متعال هم آنها را به عذاب و کیفرهای مختلف تهدید کرد، اینجا سخن از مومنانی به میان می‌آورد که در ایمان خود مستحکم و ثابت قدم هستند و خداوند متعال در این آیه و آیات بعد هفت پاداش به آنان عنایت می‌کند که بیشتر نقطه مقابل کیفرهای کفار، مشرکان و اهل لجاج هستند که بر کفر خود پافشاری می‌کنند.

وی با بیان اینکه چه تفاوتی بین خوف و حزن وجود دارد، عنوان کرد: بسیاری از مفسران بر این باور هستند که می‌گویند خوف و ترس مربوط به حوادث سخت و تلخی است که در آینده زندگی انسان‌ها ممکن است رخ دهد؛ اما حزن و اندوه مربوط به اتفاقات ناگوار گذشته است لذا فرشتگان به آنها می‌گویند نه از حوادث سختی که در پیش دارید و نه از گناهان گذشته یا فرزندانی که در دنیا باقی ماندند هیچ غمی به دل خود راه ندهید. در واقع فرشتگان آنها را نسبت به حوادث سختی که در دنیا و هنگام مرگ و قیامت در پیش دارند امیدوار می‌کنند و همچنین آنها را غم گناهان گذشته و فرزندانی که از آنها باقی مانده است رهایی می‌دهند که حزن و اندوهی نداشته باشند. شاید مقدم کردن خوف برحزن هم به همین ملاحظه باشد که معمولاً نگرانی‌های ما نسبت به حوادث آینده به خصوص عالم برزخ و عالم قیامت است که نمی‌دانیم در آنچه بر ما رخ خواهد داد؛ لذا خوف را مقدم کرده است که نگرانی انسان نسبت به آینده است و حزن را پس از آن بیان کرده است.
تولیت حوزه علمیه قاسم ابن الحسن ادامه داد: در بحث «کنتم توعدون» قرآن کریم تعبیر جالبی دارد که می‌فرماید اوصاف بهشت را در نظر مؤمنان بااستقامت تداعی می‌کند یعنی بهشت با همه اوصافی که در بهشت وجود دارد نعمت‌های بهشتی قصرهای بهشتی و مواهب معنوی نعمت‌های گران سنگی که قرآن می‌فرماید نعمت‌هایی که هیچکس از آنها آگاه نیست و به ذهن کسی خطور نکرده است همه اوصاف بهشت را در نظر مؤمنان با استقامت تداعی می‌کند. درباره مژده‌ای که خداوند متعال به مؤمنان و انسان‌های با استقامت می‌دهد دقیقاً در مقابل آیات قبل است که نسبت به کفار بی‌ایمان و رهبران گمراه و اغوا کننده آنها بیان کرده است که می‌فرماید دوزخ و جهنم از این گونه ناپاک‌ها انتقام می‌گیرد اما قلب مؤمنان پاک و امیدوار به رحمت پروردگار عالم پا در عرصه قیامت می‌گذارند و آنجا متنعم می‌شوند.

حجت الاسلام و المسلمین علم الهدی خاطرنشان کرد: آیه می‌فرماید آنچه دل شما بخواهد آنجا فراهم است، اینجا منظور نعمت‌های مادی است و «ما تدعون» منظور عنایات معنوی همچون همنشینی با اولیا الهی و پیامبران او است. اینجا «نزولا من غفور رحیم» یعنی نعمت‌ها و رزق‌هایی است که به وسیله آن از مهمانان خاص خداوند غفور و رحیم پذیرایی می‌شود. امید که خداوند متعال همه ما را بر عمل صالح که میوه درخت ایمان است پایه‌دار و مستقیم بدارد که بتوانیم در مسیر خداوند بر انجام واجبات عمل کرده و به آنچه خداوند متعال عنایت می‌کند دست یابیم.

وی با بیان اینکه بسیاری از افراد ادعای ایمان دارند اما در این مسیر استقامت نمی‌کنند، اظهار کرد: آنها در مقابل بلاها، شهوات و حوداث افرادی سست عنصر و ناتوان هستند و رفتار مشرکانه انجام می‌دهند؛ اما در گام اول خداوند متعال ویژگی مؤمنان را بیان می‌کند کسانی که دل به خدا بستند و ایمان دارند و در این مسیر محکم هستند و رنگ زندگی خود را به رنگ الهی درآوردند. امیر مؤمنان امام علی (ع) در این زمینه می‌فرمایند «حالا که شما گفتید در قلب ما خدا جای دارد و پروردگار ما الله است بر سر این سخن خود پایمردی کنید و بر انجام دستورات قرآن و طریق پرستش شایسته خداوند استقامت کنید و از دایره فرمان خداوند خارج نشوید، بدعت نگذارید و با احکام خداوند مخالفت نکنید» در فرمایش دیگری حضرت رسول اکرم (ص) می‌فرمایند «برخی این سخن را گفتند که پروردگار ما الله است اما اکثر آنها کافر شدند؛ اما کسی که این سخن را بگوید و همچنان بر آن استقامت و پایمردی کند تا مرگ او برسد او از کسانی است که در این امر استقامت کرده است». در جای دیگر پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند «بگو پروردگار من الله است و بر این گفته خود استقامت بورز». در ۸ سال دوران دفاع مقدس و ۸ سال دفاع از حرم و امروز در غزه مؤمنان مقابل ارتش خونریز و سفاک رژیم جعلی صهیونیستی، بمب‌های یک تنی آمریکایی و اروپایی مردانه ایستادگی کردند و پس از ۶ ماه هنوز استقامت و مقاومت می‌کنند تا جایی که خبرنگاران مختلف جهان غرب و سیاستمداران آنها به این نتیجه رسیدند که جنگ با حماس یک اشتباه استراتژیک و اشتباه راهبردی برای صهیونیست‌ها بود و احساس خطر قطعی برای زوال و نابودی رژیم جعلی صهیونیستی دارند.

حجت الاسلام والمسلمین علم الهدی بیان کرد: از مهمترین دستاوردهای ایمان آن است که مؤمنان همواره همنشین فرشتگان الهی می‌شوند که لذا نه خوف و نه حزنی بر دل آنها نازل می‌شود در سومین مرحله خداوند می‌فرماید چون در قلب آنها ایمان وارد شده و خوف و حزن ندارند به آنها به بهشتی بشارت می‌دهد که وعده داده شده است. همچنین در بشارتی دیگر می‌فرماید ما در زندگی دنیا و آخرت یاران و مددکاران مؤمنان هستیم و آنها را حفظ می‌کنیم و تنها نمی‌گذاریم تا وارد بهشت شوند. در پنجمین بشارت می‌فرماید در بهشت برای شما آنچه از عنایات خداوند و آنچه درخواست بکنید بدون هیچ قید و شرطی فراهم است. در ششمین بشارت این است که نه تنها نعمت‌های مادی برای شما فراهم است بلکه به نعمت‌های معنوی آنچه دلخواه شما هست می‌رسید. دیدار رسول الله (ص)، امیرمومنان امام علی (ع)، امام حسین (ع) و اهل بیت (ع) نعمت‌های معنوی هستند. هفتمین بشارت و مژده این است که می‌فرماید شما در آن زمان مهمان خاص خداوند هستید در بهشت برین الهی مهمان خاص خداوند هستید و همه نعمت‌ها به عنوان پذیرایی میزبان از مهمان گرامی به مؤمنان ارزانی می‌شود.

این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه در این آیات چند نکته اساسی وجود دارد، ابراز کرد: یکی اینکه قرآن کریم می‌فرماید؛ نزول فرشتگان بر دل‌های مؤمنان در چه زمانی است آیا هنگام مرگ است یا هنگام ورود به قبر است یا هنگام زنده شدن در فردای قیامت است، در چه زمانی فرشتگان رحمت الهی بر آنها نازل می‌شود. چند دیدگاه وجود دارد برخی می‌گویند هنگام مرگ، برخی آن را هنگام ورود به قبر می‌دانند و برخی می‌گویند هنگام زنده شدن است؛ اما آنچه نشان می‌دهد این است که این بشارت موقت نیست و بشارت همیشگی است و ما نمی‌توانیم این بشارت خداوند را به یک مرحله هنگام مرگ یا هنگام ورود به محشر مقید کنیم. چون آیه هیچ قید و شرطی ندارد با عنایت به آیه بعد از آنکه قرآن کریم می‌فرماید «ما همراهان شما هستیم و در زندگی دنیا و آخرت شما را تنها نمی گذاریم» شاید همراهی فرشتگان شامل افراد و مومنانی است که در دنیا زنده هستند از حضور فرشتگان بهره‌مند می‌شوند و هم ایامی که از دنیا می‌روند و مرگ آنها فرا می‌رسد و هم فردای قیامت عنایت فرشتگان شامل حال آنها می‌شود.