اختلال نقص توجه یا بیشفعالی که به ADHD معروف است و اختلال طیف اوتیسم دو نوع شایع اختلالات عصبی رشدی هستند که در دوران کودکی ایجاد میشوند و بر نحوه یادگیری، تفکر، برقراری ارتباط و رفتار کودک تأثیر میگذارند.
ADHD و اوتیسم میتوانند بر زندگی شخصی، اجتماعی، تحصیلی و کاری فرد تأثیر بگذارند.
برخی از افراد ممکن است نشانههای اختلال بیشفعالی و اوتیسم را با یکدیگر اشتباه بگیرند زیرا بیشفعالی و اوتیسم هر دو بر دامنه توجه، تعاملات اجتماعی، گفتار، حرکت، خودکنترلی و تکانشگری تأثیر میگذارند اما نشانههای این دو اختلال با یکدیگر متفاوت هستند.
جدول زیر تفاوتهای اوتیسم و بیشفعالی را نشان میدهد:
بیشفعالی | اوتیسم |
مشکل در گوش دادن و تمرکز | تمرکز بیش از حد بر اقدامی خاص |
قطع صحبت یا دخالت در صحبت دیگران | عدم مشارکت اجتماعی |
سختی در دوستیابی | انزوا و بیتفاوتی |
حرف زدن زیاد | تکرار کلمات یا استفاده از کلمات به روشهای غیرعادی |
بیقراری | رفتارها و اعمال تکراری |
خودکنترلی ضعیف و عصبانیت | عصبانیت ناشی از ناتوانی در تحمل تغییر |
فقدان مرزهای شخصی یا فیزیکی | فقدان مرزهای شخصی یا فیزیکی |
به راحتی تحت تأثیر محیط (صداهای بلند، نورهای روشن، بوها و غیره) قرار گرفتن | به راحتی تحت تأثیر حواس قرار گرفتن (صداهای بلند، نورهای روشن، بوها، مزهها و غیره) |
فراموشی یا حواسپرتی | نیاز به یکسانی شرایط |
اگرچه بیشفعالی و اوتیسم دو اختلال رشدی شایع هستند، اما از نظر شیوع، شدت، زمان ظاهر شدن، نحوه تشخیص و نحوه درمان متفاوت هستند.
بیشفعالی شایعترین اختلال عصبی رشدی در دوران کودکی است که میتواند تا بزرگسالی نیز ادامه یابد.
عوامل خطر برای بیشفعالی عبارتند از: تفاوت در خلق و خو، وزن کم هنگام تولد، سابقه کودک آزاری و بیتوجهی، قرار گرفتن در معرض سمومی که به سیستم عصبی آسیب میرساند، عفونتها یا استفاده از الکل در دوران بارداری. تحقیقات همچنین نشان میدهد که ژنتیک در ابتلا به این اختلال نقش دارد.
عوامل خطر ابتلا به اوتیسم شامل داشتن یک خواهر یا برادر مبتلا به اوتیسم، داشتن شرایط ژنتیکی یا کروموزومی خاص، تجربه عوارض در بدو تولد و فرزندآوری والدین در سنین بالاتر است.
هر دو اختلال در کودکان قابل تشخیص هستند اما علائم اوتیسم معمولاً زودتر قابل تشخیص است. علائم اوتیسم را میتوان در سن ۱۲ تا ۲۴ ماهگی کودک مشاهده کرد. علائم بیشفعالی در ابتدا در ۱۲ سال اول زندگی قابل مشاهده است، اگرچه ADHD اغلب زمانی که کودک در مدرسه ابتدایی است تشخیص داده میشود.
این تفاوت در سن در هنگام تشخیص به دلیل تفاوت در علائم بیماری است. اوتیسم را میتوان در نوزادانی که نقاط عطف رشد خود را برای ارتباط، تعامل اجتماعی یا مهارتهای حرکتی و شناختی نمایان نمیکنند، شناسایی کرد.
بیشفعالی اغلب زمانی شناسایی میشود که کودک مدرسه ابتدایی را شروع میکند، زیرا این زمانی است که بیتوجهی میتواند آشکارتر و مختلکنندهتر باشد.
نظر شما