به گزارش قدس آنلاین، اما با توجه به فرصت‌های عملیاتی شدن توافق و سنگینی کردن کفه مزایای آن، دولت هند اعلام کرد اجرای قرارداد به سود تمامی طرف‌های حاضر در منطقه خواهد بود. مانع‌تراشی بر سر توافق ایران و هند از طریق تهدید به تحریم در حالی صورت می‌گیرد که بندر چابهار پیش از این از دایره شمول سیاست تحریمی آمریکا معاف بود و به نظر می‌رسد تغییر شرایط جهانی در بازنگری آمریکا مؤثر بوده است. گرچه دولت هند به تهدید آمریکا پاسخ روشنی داده و قرارداد به امضای طرفین رسیده، اما همچنان خطر تحریم‌ها به عنوان اصلی‌ترین چالش محسوب می‌شود و درنتیجه چشم‌انداز توافق به میزان ایستادگی هندی‌ها در قبال تحریم آمریکا منوط خواهد بود.
در همین زمینه، امین رضایی‌نژاد کارشناس مسائل شبه قاره در گفت‌وگو با قدس تصریح کرد: قرارداد همکاری ایران و هند در توسعه بندر چابهار پیش از این به امضا رسیده بود، اما از آنجایی که آمریکا کشورمان را خارج از چارچوب‌های سازمان ملل تحریم کرده و کشورهایی مانند هند نیز از تحریم‌ها پیروی می‌کردند، به همین دلیل هند تاکنون طرف ایرانی را در توسعه بندر چابهار معطل نگه داشته بود. اما قرارداد جدید به منزله بخشی از روند تضعیف جایگاه ابر قدرتی آمریکا و نظم یکجانبه‌گرایانه آن در دنیا رخ داده است. درواقع، تحولات مهم اخیر موجب شد هندی‌ها در شرایط فعلی به سراغ ایران آمده و قرارداد ببندند. پاسخ مستقیم ایران به اسرائیل و انتقال جنگ از منطقه خاکستری بین دو طرف به عمق سرزمین‌های اشغالی، تاحدودی زمین بازی را تغییر داد؛ چرا که درپی این وقایع، دولت آمریکا به‌جز تحریم دوباره صادرات نفت ایران، عملاً واکنش جدی دیگری نداشت و صرفاً تحریم‌های پیشین را تکرار کرد. برهمین اساس، کشورهایی همانند هند که با آمریکا همسو بودند، تاحدودی بر سر این موضوع مجاب شدند که آمریکا توانایی پیشبرد اهداف یکجانبه‌گرایانه خود در دنیا را ندارد.
رضایی‌نژاد بیان کرد: وقتی ایران می‌تواند از خط قرمز حمله به رژیم اسرائیل که تقریباً برابر با خط قرمز حمله مستقیم به خاک آمریکا یا منافع آن در کشورهای دیگر است، سرپیچی کند و ایالات متحده پاسخی برای آن ندارد و جامعه جهانی اصولاً بر ضد ایران موضعی نمی‌گیرد، چرا هند نباید خط قرمز کم اهمیت‌تری مانند موضوع سرمایه‌گذاری با حجم محدود را در ایران انجام ندهد؟ برهمین اساس است که هند واکنش آمریکا مبنی بر تحریم را مورد توجه قرار نداده و قرارداد توسعه چابهار را به نفع تمامی طرف‌ها می‌داند. البته نباید فراموش کرد آمریکا سعی دارد جریان بندر چابهار به روش کج‌دارومریز پیش برود. ایالات متحده در رقابت جهانی با چین است و توسعه چابهار توسط هندی‌ها این مزیت را دارد که شریک راهبردی آمریکا یعنی هند از تنگنای راهبردی که چین برای آن در حوزه ژئوپلتیک رقم‌زده است، خارج می‌شود.
ورود ایران به زمین بازی کریدوری با توافق توسعه چابهار
این کارشناس مسائل شبه قاره گفت: مزیت این موضوع برای ما این است که عملاً ایران را در وسط بازی قرار می‌دهد؛ اقدامی که امارات و عربستان تلاش داشتند در دو سال گذشته انجام دهند و تقریباً هم موفق شدند؛ بنابراین اینکه ما هم از رقبای منطقه‌ای عقب نمانیم، مسئله مهمی است.
او همچنین افزود: اما درباره تحریم‌ها به عنوان چالش موجود بر سر راه اجرایی شدن توافق باید گفت آمریکا برای مقابله با ایران در یک سراشیبی بدون بازگشت قرار گرفته و این موضوع که طرف مقابل یعنی هندی‌ها از تحریم‌ها بترسند، تقریباً غیر ممکن است، مگر اینکه اتفاقی شگفتی‌ساز در عرصه بین‌الملل رخ بدهد. بنابراین شرایط و جایگاه هند به صورتی است که اجباری در پیروی از تحریم‌های آمریکا ندارد. ایران پس از پاسخ به رژیم صهیونیستی ثابت کرد تنها عامل نظم‌دهنده و ثبات‌بخش به منطقه است و شرایط در حال حاضر به گونه‌ای است که کسی نمی‌تواند با جمهوری اسلامی همکاری نکند؛ زیرا هر کشوری که با ایران همکاری و مراوده نداشته باشد، نباید انتظار کنترل و مدیریت عوامل غیرثبات‌بخش منطقه‌ای را از کشورمان داشته باشد.
رضایی‌نژاد گفت: همچنین ناامنی در استان سیستان و بلوچستان می‌تواند به عنوان چالش دیگری بر سر اجرای توافق باشد. چنان‌که همین اتفاق را در گوادر پاکستان و با ترور مهندسان چینی شاهد بودیم و فعالیت چینی‌ها به مدت ۱۰ سال متوقف شد. چالش دیگر، چالش ترانزیتی و اهمال و کم‌کاری در ادامه توسعه مسیر خواهد بود. شبکه ریلی کشور در استان سیستان و بلوچستان و همچنین تداوم آن به سایر نقاط باید بیش از پیش تقویت شود تا بتوان این کریدور ریلی را هرچه سریع‌تر به مسیرهایی که در عراق وجود دارد یا حتی از طریق توسعه بندری، به دریای خزر متصل کرد. در غیر این صورت، توسعه بندر چابهار از سوی هندی‌ها چندان جایگاه و توجیهی نخواهد داشت.
نظر شما