تب «دِنگی» و هشدارها درباره‌اش، چند روز گذشته شما را نگران کرده است؟ خاطرات بد و تلخ همه‌گیری کرونا دارد برایتان زنده می‌شود؟ در این چند روز، چندبار با خودتان گفته‌اید: «انسان قرن۲۱ قرار نیست مثل آدم و بدون دغدغه و ترس از فلان ویروس و باکتری و میکروب، سرش را روی بالش بگذارد و آسوده بخوابد»؟ این مطلب شاید به پرسش‌های نومیدانه‌تان پاسخ دهد و دست‌کم برای یکی دوماه پیش‌رو و شلوغ‌بازی‌های احتمالی تب «دنگی» سبب شود راحت سرتان را روی بالش بگذارید.
تب و درد
چون به تب «دنگی» معروف است مهم‌ترین نشانه‌اش تب ناگهانی و بی‌مقدمه است. بعد سردرد و درد اولیه پشت چشم‌ها شروع می‌شود، حساسیت پوستی بروز می‌کند و آخر سر، درد مفاصل و ماهیچه‌ها سراغ آدم می‌آید. این درد آخری مثل سردرد نسبتاً خفیف نیست. مثل بدن دردهای ناشی از آنفلوانزا یا سرما خوردگی هم نیست. چیزی بیشتر و فراتر از آن‌ها، آن‌قدر بیشتر و دردناک‌تر که سبب شده در برخی نقاط جهان به تب «دنگی» تب «استخوان‌شکن» بگویند. دنگی در سه مرحله بروز پیدا می‌کند: تب شدید و بالای ۴۰ درجه، وخامت و بهبودی. مرحله تب اغلب دو تا هفت روز ادامه دارد و کم و زیاد هم می‌شود، از بین می‌رود و باز دوباره سروکله‌اش پیدا می‌شود. در روزهای اول و دوم، حساسیت پوستی به صورت پوست گلگون دیده شده و بعد به چیزی شبیه سرخک تبدیل می‌شود و ممکن است دانه‌های کوچک قرمز روی پوست نمایان شوند. این دانه‌های قرمز خبر از پارگی مویرگ‌ها می‌دهند و گاهی ممکن است بینی و دهان بیمار دچار خونریزی شود. گاهی بیماران پس از برطرف شدن تب شدید، یکی دو روزی را در مرحله وخیم به سر می‌برند و در این مدت مایعات در ناحیه سینه و شکمشان جمع می‌شود، اندام‌های حیاتی به اندازه معمول خون دریافت نمی‌کنند و نمی‌توانند به‌درستی کار کنند. در این مرحله، خونریزی شدید از دستگاه گوارش هم گزارش شده است. مرحله بهبودی معمولاً دو تا سه هفته طول می‌کشد و با این حال ممکن است بیمار  دچار خارش شدید شود و ضربان قلبش هم پایین بیاید. به‌ندرت مشکلات دیگری تا حد تشنج در دوران بهبودی دیده شده است.
جان سخت
قبول دارم نشانه‌ها و عوارضی که بالاتر گفته شد، هولناک هم است، اما شما هول نکنید! چرا؟ چون در واقع این‌هایی که بالاتر نوشتیم درست مثل کاغذ اطلاعات دارویی داخل جعبه داروها و قرص‌های شماست که فهرست بلندبالایی از محتمل‌ترین و غیرمحتمل‌ترین عوارض یک دارو را می‌نویسد، جوری که شما به این نتیجه می‌رسید بگذارید بیماری‌تان خود به خود خوب شود و با خوردن داروی مورد نظر ۱۲ نوع عوارض ناجور دامنگیرتان نشود! تب دنگی در واقع حاصل ویروسی است که یک نوع پشه به نام «آئدس» به انسان منتقل می‌کند. بنابراین از انسان به انسان، با تنفس و خورد و خوراک و ... قابل انتقال نیست. «ویکی پدیا» و منابع دیگر درباره پشه آئدس که به خاطر شکل و قیافه وحشتناک و خط و پرزهای روی بدنش در کشورهای اروپایی به «ببرآسیایی» معروف است، نوشته :«این پشه در مناطق استوایی جهان به‌ویژه آسیای جنوب شرقی از جمله مالزی وجود دارد». البته گفته‌های ویکی پدیا به این معنی نیست که این پشه‌ در کشورهای دیگر وجود ندارد. امروزه به لطف ارتباطات، نقل و انتقالات و صادرات و واردات جهانی و همچنین سخت جانی این ببرهای خون‌آشام آسیایی، حتی تخم‌های به ظاهر غیربارور و مُرده پشه‌ها می‌توانند در آب و حتی بقایای آب خشک شده، کولرها، داخل کشتی‌ها و محموله‌هایشان دوام بیاورند و سال بعد در سرزمینی دیگر تبدیل به پشه‌های چاق و چله و گرسنه‌ای شوند که دنبال مکیدن خون آدم‌اند! خون را که بمکند و به اصطلاح ما را بگزند ممکن است ویروس تب دنگی را هم که امکان کشندگی‌اش، یک در هزار بیمار است به آدم منتقل کنند. 

آئدس‌ وطنی هم داریم؟ 
بیماری تب دنگی و ویروس عامل آن البته مثل کرونا چیز تازه و جهش کرده‌ای نیست و نشانه‌هایش در اسناد پزشکی ۶۰۰ یا ۷۰۰ سال پیش بشر هم دیده می‌شود. شیوع سراسری آن هم بیشتر در آمریکای جنوبی و جنوب شرق آسیا دیده شده است. جدیدترین همه‌گیری ناشی از گزش پشه آئدس به المپیک ۲۰۱۶ «ریو»  و شیوع تب «زیکا» مربوط می‌شود. در ایران اما مسئولان می‌گویند از سال ۱۳۹۵ برنامه مراقبت و نظارت بر این پشه دردسرساز را شروع کرده‌اند. البته گویا تا آن زمان هنوز به صورت علمی و مستدل پشه آئدس در کشورمان مشاهده نشده بود، چون برخی مسئولان همین دو روز پیش گفتند: نخستین بار در سال ۹۸ و در بندر لنگه واقعاً آئدس را شناسایی کرده و فعالیت‌ها برای جلوگیری از گسترش زیست بوم این پشه در کشور از همان زمان آغاز شده و ادامه هم دارد. با وجود این، در یک ماه گذشته ۹۲ مورد ابتلا به تب دنگی در کشورمان گزارش شده که سه موردش منجر به مرگ شده است! روز گذشته «فرشیدی» معاون وزیر بهداشت خبر داد: «سند ملی مبارزه با پشه آئدس با امضای رئیس سازمان پدافند کشور به تمام دستگاه‌ها ابلاغ شده است». بنا به گفته‌های معاون وزیر، با همکاری گمرک، تجهیزات تشخیص بیماری تب دنگی هم وارد کشور شده که با ترخیصشان روند مراقبت‌ها تسهیل می‌شود. فعلاً در استان‌هایی مانند بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، فارس، مازندران، گیلان و گلستان مراقبت‌ها بیشتر شده اما شما اگر در جایی غیر از این استان‌ها زندگی می‌کنید، بهتر است موارد و نکات بهداشتی را رعایت کنید تا دردسرهای ناشی از گزش ببر آسیایی شیوع پیدا نکند.