جهان به سرعتِ هرچه‌تمام‌تر به سمت ماشینی شدن پیش می‌رود و بشر تلاش می‌کند از ابزارهای مدرن برای راحت‌تر کردن زندگی و بهره بردن بیشتر از آن استفاده ‌کند. هوش مصنوعی جدیدترین تکنولوژی ساخته شده به دست انسان است که علیرغم تهدیداتی که ممکن است برای آینده داشته باشد، منافع انکار نشدنی زیادی نیز دارد. عربستان سعودی امسال تلاش کرد با بهره گیری هرچه بیشتر از منافع هوش مصنوعی فصل حج را کم خطر تر و مدیریت شده تر برگزار کند. در ادامه به چند استفاده عربستان از هوش مصنوعی در مراسم حج اشاره شده است.

ربات‌ سخنگو و ربات‌ بهداشت

امسال مسجدالحرام از سیستم هوشمند جدید مبتنی بر ربات‌ها برای راهنمایی افراد استفاده کرد. در این سیستم، ربات‌هایی حضور داشتند که به ۱۱ زبان زنده دنیا صحبت می‌کنند.

این ربات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی با صفحه‌نمایش لمسی ۲۱ اینچی، در اطراف مسجد حرکت کرده و به سؤالات پاسخ می‌دادند یا در مورد مراسم متفاوتی که نمازگزاران باید انجام دهند راهنمایی می‌کردند. افزون بر این یک سیستم توقف هوشمند از برخورد این ربات‌ها با افراد خصوصا سالمندان یا اشیاء روبه‌رو جلوگیری می‌کرد.  

نوع دیگری از ربات مبتنی بر فناوری هوش مصنوعی که در مراسم حج امسال استفاده شد، ربات‌های تمام اتوماتیک برای ضدعفونی کردن اماکن مقدس بود تا کار نظافت و تمیزی این اماکن با سرعت و دقت بیشتری انجام پذیرد.

صفحات نمایشی مدرن

راهنمایی و پاسخ دادن به سوالات نزدیک به دو میلیون زائر با ملیت‌ها و زبان‌های مختلف چندان آسان بنظر نمی‌رسد برای همین عربستان سعودی با نصب ۵۲ صفحه نمایش مدرن در درب های ورودی، صحن‌ها و راه‌روهای مختلف مسجدالحرام اقدام به راهنمایی شبانه روزی زائران و پاسخگویی به سوالات احتمالی آنها کرد. راهنمایی زائران و پاسخ به سوالات احتمالی آنها، به زبان های مختلف توسط این صفحات نمایش مدرن کار خدمت رسانی را ساده تر کرد.

دوربین‌های نظارتی قوی و هواپیماهای بدون سرنشین

عربستان سعودی همچنین با اجرای راه‌حل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی مانند نظارت بر ترافیک در زمان واقعی و سیستم‌های کنترل سیگنال تطبیقی اقدام به ساده سازی جریان وسایل نقلیه و تردد عابران پیاده کرد، خصوصا استفاده از این ابزار در گلوگاه‌های ارتباطی در روان شدن حرکت زائران نقش داشت.

 مسئولان سعودی خبر از عرضه فناوری هوشمند برای مدیریت ترافیک در حج امسال داده و تاکید کرده است استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین برای کنترل عبور و مرورهای شهری و ارزیابی شبکه جاده‌ای با کمک اسکن حرارتی به منظور هرچه بهتر برگزار شدن مراسم حج صورت گرفته است.

پهبادهای انتقال خون و عینک‌ای واقعیت افزوده

تلاش عربستان برای کاهش زمان بازرسی از ۶۰ ثانیه به ۱۰ ثانیه در برخی ایستگاه‌های بازرسی با کمک گرفتن از فناوری هوش مصنوعی بکار رفته در عینک‌های واقعیت افزوده و  استفاده از پهباد برای انتقال نمونه خون و دیگر نمونه‌های آزمایشگاهی بین بیمارستان های اطراف اماکن مقدس به منظور کاهش زمان انتظار انتقال خون و دریافت نتیجه، از جمله دیگر فناوری هایی بود که با محوریت وزارت بهداشت عربستان و برای رعایت حال زائران در حج امسال گزارش شده است.

اسکوتر و اتوبوس برقی

شرکت کنندگان در مراسم حج امسال انتخاب های متنوعی برای حمل و نقل و جابجایی داشتند که حرکت آنها در اماکن مقدس را تسهیل می‌کرد.  هزار اسکوتر برقی برای استفاده حجاج در اماکن مقدس در اختیار زائران قرار گرفت. مسیر تردد با این اسکوتر ها برای رعایت حال دیگر زائران جدا در نظر گرفته شد و مسافتی حدود ۲ کیلومتری از مسیر را به خود اختصاص داد.

علاوه بر مورد ذکر شده برای اولین بار و با هدف استفاده از فناوری های نوین از اتوبوس‌های برقی خودران برای جابجایی و حمل و نقل زائران در حج امسال استفاده شده  است. این وسایل نقلیه خودران با استفاده از هوش مصنوعی، دوربین‌ و سنسور های مختلف در مسیری از پیش تعریف‌شده رفت و آمد کردند.  هر کدام از این اتوبوس ها دارای ۱۱ صندلی بوده و با هر مرتبه شارژ حدود ۶ ساعت کار می‌کنند و توانایی حرکت با  با سرعت ۳۰ کیلومتر در ساعت را دارند.

امتیاز مشترکی که در اکثر این ابزارهای مدرن گزارش شده است، تنوع زبانی مختلف آنها است و زائران با زبان‌های مختلف توانستند از آنها استفاده کنند. عربستان توجه زیادی به ارائه اطلاعات به زبان‌های مختلف دارد و تاکید این کشور به ایجاد یک بستر مناسب برای تعامل و گفتگو بین زائران باعث شد تا بستر مناسبی برای سرمایه‌گذاری در حوزه اپلیکیشین‌ها و خدمات الکترونیک در حوزه‌های مختلف برای خدمت رسانی بهتر به شرکت کنندگان در مراسم حج فراهم گردد.

لیلا شرفی _ خبرنگار تحریریه جوان قدس