ابتدا باید به این نکته اشاره شود که نهری که در نزدیکی خیمه گاه حسینی در کربلا بوده رود فرات نبوده بلکه شعبه ای از آن رود بزرگ بوده که به نهر علقمه نیز مشهور است. در روز عاشورا نیز حضرت ابالفضل(ع) از همین نهر می خواست برای خیام حسینی آب بیاورد که در کنار آن به شهادت رسید.

ثانیا باید به این نکته توجه داشت که امام حسین(ع) و اصحابش تحت محاصره دشمن با بیش از 30 هزار نفر که آنها را احاطه کرده بودند. آنها مکانی را در کربلا در نظر گرفته بودند و در آن مکان مسقتر شده بودند تا دشمن به راحتی نتواند به ایشان حمله کند و از آن مکان به راحتی نمی توانستند به جای دیگری بروند. این گونه هم نبوده که رود فرات و یا شعبه ای از آن در کنار خیمه گاه ایشان قرار داشته باشد. آن ها در ایامی که آب را به روی ایشان بسته بودند،  مجبور بودند برای دسترسی به آب، از میان انبوه لشکریان دشمن عبور کرده تا خود را به آن نهر برسانند. علاوه براین بایستی به تعداد کم نیروهای امام حسین(ع) و انبوه لشکریان دشمن نیز توجه شود. دشمن با نیروی 30  هزار نفری خویش به راحتی می توانست جلوی آب را بر لشکر 70- 80 نفری امام حسین(ع) ببندد. و آن ها را در محاصره خویش داشته باشد.

در جلگه حاصل خیز کربلا با کندن 4 الی 5 متر می توان به آب رسید. آیا آن 72 تن توانایی کندن زمین را نداشتند؟

شب عاشورا آب بود و قبل از آن گروهی از سپاه امام موفق شدند مشکهای خود را پر کرده و به خیمه ها بیاورند. مسئله این است که فعالیت طاقت فرسای آن روز و نیز مجروحیت و خونریزی کاملا امام حسین(ع) را تشنه کرده بود.

به نظر می رسد که امام حسین(ع) و اصحاب آن حضرت غیر از آب شربی که در اختیار داشتند، دسترسی به آبهای غیر شرب دیگری نیز داشتند لذا امام(ع) به اصحاب می فرمایند: غسل کنید و جامه های خود را تطهیر کنید و با طهارت کامل آماده لقاء الله باشید؛ چنانچه به این مطلب شیخ عباس قمی اشاره دارد.

وی می گوید: از مناقب نقل است که سه شبانه روز اهل بیت(ع) را در مضیقه قرار دادند ولی گاهی اصحاب به دستور امام چشمه حفر می کردند و آن جماعت پر می کرد و گاهی چاه می کندند برای استفاده از آب غیر از خوردن مثل شستن لباس و ... اگرچه وقتی سپاه عمر سعد متوجه شدند، مانع این کار نیز شدند .

و لذا برخی امروزه بر این باورند که آبهای اطراف خیمه گاه امام حسین تلخ تلخ و قابل شرب نیست اما برای مصارف دیگر قابل استفاده می باشد لذا غسل و تطهیر که امام و یارانش در این شب انجام دادند از آب غیر شرب بود. اگر چه این مسئله خود دارای پیامهای زیبا برای ماست که اهمیت غسل و پاکیزگی در اسلام و قطعی و مسلم بودن شهادت برای امام ویاران را می رساند.

بنابراین از آبی که برای غسل و نوره و... استفاده می شد، آب شرب نبود و آب تلخ و یا شور بود که اصولاً خوردن آن آب به جای رفع تشنگی عطش را شدید می کرد. از طرف دیگر ذخیره آب نیز می توانست بصورت مقطعی مشکل را حل کند و چاره ساز نبود ؛ افزون بر آن روز عاشورا فرصت کندن چاه یا دسترسی به این آب هم به هیچ وجه ممکن نبود .

سپاه حسین بن علی(ع)  که با کاروانی از شتر ها به آنجا آمده بودند آیا نمی توانستند با شیر شتر هایشان از عطش خود و فرزندانشان بکاهند ؟

 مسئله آب و تشنگی در کربلا چیزی نبود که برای امام حسین قابل حل نباشد. امام می توانست با تکیه برمعنویت بی نظیر و امامت خود این مشکل را حل کند اما این امتحانی است که خداوند در پیش روی آن حضرت و یارانش قرار داد. از طرفی خوی انسانی دشمنان حضرت را نیز درمعرض آزمایش قرار داد تا در تاریخ روشن شود که دنیا دوستی و جهالت می تواند انسان را از انسانیت خارج کند به حدی که آب را از کودکان وزنان نیز منع کنند علاوه آنان را به فجیع ترین وضع بکشند. به همین خاطر خداوند گاهی این طیف از انسانها را پست تر از حیوانات نامیده است. در محیط عربستان به بالا بودن درجه حرارت وگرما مسئله آب بسیار مهم و کارساز است از اینروی به فرمانده سپاه دشمن نامه رسید که حسین را از رسیدن به آب منع کرده وجلوی او را بگیر و در برخی از جنگهای طول تاریخ و صدراسلام این مسئله دیده شده که دشمنان اسلام به سرکردگی ابوسفیان پدر بزرگ یزید آب را به روی سپاه اسلام بسته اند.

اما پیامبر(ص) وقتی چاههای بدر دراختیار سپاه اسلام بود راه آب را نبست حتی حکم بن حزام که در سپاه دشمن بود به خاطر این رفتار پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ‌ مسلمان شد.

اگر نیاز انسان به آب باشیر شتر رفع می شد ؛ دیگر لازم نبود انسان برای رسیدن به آب  رنج وسختی بکشد ؛ درحالی که نه شیر شتر ونه شیر هیچ حیوان جای آب را برای رفع تشنگی پر نمی کند، بلکه شیر شتر وهر شیر دیگر براساس تجربه تشنگی را شدید وحرارت ودمای بدن را به خاطر چربی بالا تشدید ونیاز به آب را بیشتر می کند نه رفع تشنگی .

اگر شیر شتر از آب بی نیاز می کرد و کافی بود لازم نبود که دشمنان برای راه ورود به شریعه (فرات) مامور بگذارند و ببندند و لزومی نداشت ابن زیاد به عمر سعد نامه نوشته و تاکید کند حسین را از نزدیک شدن به آب وکندن چاه وحفره جهت رسیدن به آب بازدارو لازم نبود به او توصیه کند که او را دربیابان بی آب و علف محاصره کن و ضرورتی نداشت یاران امام(ع) قبل از روز عاشورا چند مرحله برای آوردن آب به خیمه ها درگیر شده ودر نهایت آب بیاورند.

معلوم نیست امام و یارانش شتر شیردهی همراه داشته اند یا اگرداشتند دارای شیربوده و بدون علف وآب اساسا حیوان شیرکافی داشته یا نه. از این فرضیات درباره این واقعه  زیاد طرح شده که غیر علمی و قابل توجه نیستند.

تشنگی در کربلا از مسلمات تاریخی است که بستن آب روی کاروان در محاصره امام از سوی عبیداله به عمر سعد در منابع تاریخی موجود ومعروف است.

اما تحلیل درست جریان کربلا ونهضت امام بدون عشق به محبوب که امام داشت قابل حل نیست. امام حسین(ع) با این قیام و ایثارش به همه انسانیت نشان داد که خانواده ای بی مانند و یارانی بی بدیل و مخلص دارد که همه به او در ایمان و عشق به خدا اقتدا کرده اند و می توانند الگو و نمونه باشند تا درس شرف و آزادگی و عشق در راه محبوب به مردم داد.