تا پیش از شکل گرفتن مجلس در ایران و تصویب قوانین مربوط به مجازات مجرمان، رسیدگی به جرایم به دو صورت انجام می‌گرفت. شکل نخست رسیدگی به آنها در محاضر شرعی بود که در آن‌جا بر اساس قوانین شرع، مجازات متناسب با جرم تعیین می‌شد. اما نوع دوم که اتفاقاً شیوع بیشتری هم داشت، مجازات مجرمان بر اساس نظر و سلیقه شاه یا حاکمان محلی بود؛ به این ترتیب که کیفیت مجازات را آنها مشخص می‌کردند و البته روش و الگوی خاصی هم نداشت. ممکن بود مجرمی را جلوی توپ ببندند یا تا گردن در خاک فرو کنند و رهایش سازند تا بمیرد یا او را در حاشیه جاده، مانند یک مجسمه گچ بگیرند و بگذارند به تدریج جان بدهد! این جور مجازات‌ها کاملاً سلیقه‌ای بود و هر چه حاکم اعتقاد بیشتری به اعمال خشونت برای کنترل جامعه داشت، شدت و تُندی بیشتری پیدا می‌کرد. در تصاویر امروز دو الگوی عجیب مجازات در دوره قاجار را می‌بینید؛ گچ گرفتن راهزن در کنار جاده و تا گردن دفن کردن مجرم در زمین! عکس‌ها را جهانگردان خارجی گرفته‌اند.