اربعین با وجود سابقه دیرین در چند دهه گذشته، تبدیل به بزرگترین پویش و گردهمایی انسانی شده است، از آنجا که این مهم به عنوان یک حرکت میلیونی برآمده از ارزشهای الهی و انسانی، تبدیل شده است، می‌توان از آن تعبیر به «شعار» و عَلَم و ایام الله کرد که باید آن را بزرگ داشت و برای رونق هر چه بیشتر آن و البته گسترش فهم و آگاهی پیرامون آن کوشید.

کسی که برای تقویت اربعین می‌کوشد در واقع برای تقویت نمادهای الهی می‌کوشد. این حرکت عظیم مصداق بارز آیه شریفه 32 سوره حج است که «ذَلِکَ وَمَن یُعَظِّم شَعَائِرَ ٱللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقوَی ٱلقُلُوبِ».

کلمه «شعائر» جمع «شعیره» است و شعیره به معنای علامت است و شعائر خدا علامتهایی است که خداوند آنها را برای اطاعتش نصب فرموده، هم چنان که خودش در آیه 158 سوره بقره فرمود: «إِنَّ الصَّفا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللَّهِ» و نیز در آیه 36 سوره حج فرموده است: «وَ الْبُدْنَ جَعَلْناها لَکُمْ مِنْ شَعائِرِ اللَّهِ ...» تعظیم شعائر الهی از تقوی است.

آیت‌الله مکارم شیرازی در تفسیر نمونه بیان کرده است که عمومیت مفهوم آیه نسبت به تمام شعائر اسلامی به قوت خود باقی است و هیچ گونه دلیلی بر تخصیص آن به خصوص قربانی یا همه مناسک حج وجود ندارد، بخصوص اینکه قرآن در مورد قربانی حج با ذکر کلمه"من" که برای" تبعیض" است این حقیقت را گوشزد کرده که قربانی یکی از آن شعائر است. همانگونه که در مورد "صفا و مروه" نیز در آیه 158 سوره بقره می‏خوانیم که آنهم از شعائر الهی است. «إِنَّ الصَّفا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللَّهِ» پس تمام آنچه در برنامه‏های دینی وارد شده و انسان را به یاد خدا و عظمت آئین او می‏اندازد شعائر الهی است و بزرگداشت آن نشانه تقوای دلها است.

در مراسم اربعین نیز دو نکته مهم است. اول آن که آن از شعائر الهی است که این مراسم مظهری برای جلوه‌گری ارزشهای الهی و انسانی و التزام به احکام شریعت است و دوم آن که در بزرگداشت اربعین، تقوا و پرهیزکاری و همدلی و همراهی را رعایت کنیم.

زنده نگه داشتن یاد امام حسین(ع)، عزاداری برای ایشان، اشک بر مصیبتشان و زیارت آن حضرت از شعائر الله است و تعظیم و بزرگداشت حقیقی از آن کسانی است که تقوای دل دارند. یکی از مصداق‌های بارز این شعائر الله، پیاده‌روی اربعین حسینی است که از سراسر جهان در این گردهمایی بزرگ اسلامی شرکت می‌کنند و هر کس به نحوی ارادت و عشق خود را به امام حسین (ع) و یارانش نشان می‌دهد.

مقام معظم رهبری پیاده روی اربعین حسینی را جزو مصادیق شعائر الهی می‌داند و می‌فرمایند: «کسانی که پیاده‌روی اربعین را طی کرده‌اند و این حرکت عاشقانه را و مؤمنانه را دارند انجام می‌دهند، واقعاً دارند حسنه‌ای را انجام می‌دهند. این یک شعار بزرگ است، لا تُحِلّوا شَعائِرَ الله، این بلاشک جزو شعائرالله است. جا دارد که امثال بنده که محرومیم از این ‌جور حرکتها عرض بکنیم که «یا لیتنا کنّا معکم فنفوز فوزاً عظیماً». این حرکت حرکت عشق و ایمان است؛ هم در آن ایمان و اعتقاد قلبی و باورهای راستین، تحریک‌کننده و عمل‌کننده است؛ هم عشق و محبت. تفکر اهل‌بیت و تفکر شیعی همین‌جور است؛ ترکیبی است از عقل و عاطفه، ترکیبی است از ایمان و عشق». 

ان شاءالله که این عمل نیک و این حرکت بزرگ که با یاد و نام اهل بیت همراه است گشایش راه ظهور حضرت مهدی(عج) باشد و این پیاده روی تمرینی باشد برای همدلی میان مذاهب اسلامی و همکاری هر چه بیشتر میان آنان.