مهدی سیم‌ریز، مدیر تولیدات انتشارات به‌نشر آستان قدس رضوی در یادداشتی به فعالیت‌های به نشر در حوزه تربیت دینی کودکان پرداخته‌است.

انتشارات به‌نشر آستان قدس رضوی در حال حاضر یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین ناشران حوزه کودک و نوجوان کشور است و در سه دهه سابقه فعالیت خود، روند کاری را به‌گونه‌ای قرار داده که به‌صورت تدریجی فهم کودک و نوجوان را در مقایسه با فهم کتاب‌های بزرگسال هر ساله در روند افزایشی قرار دهد.

در طول سال‌های گذشته این رقم به‌قدری گسترش داشته که در حال حاضر حدود ۶۵ تا ۷۰درصد تولیدات انتشارات به‌نشر را کتاب‌های کودک و نوجوان به خود اختصاص داده است. این ضرورت به خاطر اهمیت کودک و نوجوان است و اهمیت جایگاه تربیت اسلامی در دستور کار آستان قدس رضوی و انتشارات این نهاد بوده است.

نبود فضای محتوایی مناسب در حوزه کتاب کودک ضرورت این کار را برای انتشارات آستان قدس بیش از گذشته ضروری کرده است. در سال‌های گذشته انتشارات آستان قدس رضوی تلاش کرده با ارتباط عمیق و مؤثر با نویسندگان برجسته حوزه ادبیات کودک و نوجوان، از بالاترین ظرفیت محتوایی کشور برای خلق آثار این حوزه استفاده کرده و در کنار آن برای کتاب‌سازی بهتر آثار کودک و نوجوان، از کتاب‌سازان و تصویرگران کودک و نوجوان بهره ببرد.

در حال حاضر جمع قابل توجهی از نویسندگان، شعرا و تصویرگران برجسته و برتر حوزه کودک و نوجوان کشور با انتشارات به‌نشر آستان قدس رضوی همکاری دارند که از میان می‌توان به اساتید بزرگی مانند مصطفی رحمان‌دوست، شکوه قاسم‌نیا، محمود پوروهاب، مجید ملامحمدی و جمع بزرگی از بهترین‌های حوزه کتاب کودک و نوجوان کشور اشاره کرد.

در حوزه تألیف، به صورت پیش‌فرض برنامه‌هایی را برای نویسندگان و شاعران در نظر گرفته‌ایم تا مجموعه کارهایی که توسط این بزرگواران تألیف می‌شود در چارچوب هدفمندسازی تولیدات با رویکرد تربیت اسلامی و ایرانی، بهتر شکل بگیرد و این برنامه‌ها مجموعه کاری به‌نشر را به صورت منسجم‌تر پیش روی مخاطب قرار دهد.

مجموعه داستان کودکانه با موضوع رضوی

از جمله این طرح‌ها در گذشته مجموعه کتاب «سلام بر گل نجمه» شامل ۴۰کتاب داستانی برای مخاطب کودک و نوجوان با موضوع زندگی امام رضا(ع) است. این مجموعه کتاب با قلم بهترین نویسندگان و تصویر بهترین تصویرگران منتشر شده است. از ویژگی‌های مهم این مجموعه چهل‌جلدی حضور این حجم از هنرمندان، نویسندگان و هنرمندان است، به‌طوری که بیشتر نویسندگان و تصویرگران بزرگ کشور در این مجموعه با آستان قدس رضوی و انتشارات به‌نشر همکاری داشتند.

«سلام بر گل نجمه» شامل ۴۰ کتاب داستانی درباره زندگی امام رضا(ع)، آموزه‌های رضوی، حرم‌شناسی، فلسفه و چیستی زیارت و آداب آن، مقداری از متن زیارت‌نامه با زبان ساده برای کودکان، مکان‌ها، آثار و بناهای داخل حرم مطهر رضوی به سبک و سیاق و ادبیات امروزی برای کودکان و نوجوانان است. کتاب‌های «به دنبال آب بروید»، «صبح روز هفتم»، «آرزوی مادربزرگ»، «قصه یک پیراهن»، «فردا عید است»، «میهمان عزیز»، «کسی که از او خجالت نمی‌کشیدم»، «مثل ماه و شکوفه‌ها»، «گنجشک به امام چه گفت»، «دست‌های مهربان»، «آرزوی مادربزرگ»، «با هم غذا می‌خوریم»، «مزد کارگرها»، «نقاشی قشنگ» و... برخی از عنوان‌های کتاب‌های طرح سلام بر گل نجمه است که به قلم جمعی از نویسندگان برتر حوزه ادبیات کودک و نوجوان از جمله ناصر نادری، کلر ژوبرت، سید محمد مهاجرانی، حامد جلالی، علی اصغر کاویانی، علی باباجانی، سید سعید هاشمی، مژگان شیخی، افسانه موسوی گرمارودی، محمود پوروهاب، سید سعید هاشمی، حسن احمدی و رقیه ندیری نوشته شده است.

اتقان منابع حدیثی، حکایت‌ها و روایت‌های به کار رفته در ‌داستان‌ها، فاخر و متقن بودن آثار از لحاظ شاخصه‌های ادبی، نو بودن سوژه‌ها و مطالب، صفحه‌آرایی جذاب و تصویرگری خوب، بهره‌گیری از قلم نویسندگان و شاعران توانای کشور، همکاری بیش از ۳۰تصویرگر کتاب کودک و نگارش داستان‌ها به زبان امروزی برای مخاطب کودک از ویژگی‌های بارز این مجموعه است که به شناخت دقیق و کامل کودکان و حتی نوجوانان از امام رضا(ع) منجر می‌شود.

این مجموعه در نمایشگاه سال گذشته کتاب تهران هم به محضر رهبر معظم انقلاب معرفی شد و ایشان هم بازخورد خوبی نسبت به آن داشتند و حتی در مصاحبه‌ای که پس از بازدید از نمایشگاه داشتند به این دست آثار اشاره داشته و فرمودند کتاب‌هایی که معارف دینی را در قالب داستان به کودک و نوجوان ارائه دهد، کتاب‌های خوبی است که می‌تواند در دستور کار ناشران بوده و توسعه بیشتری نیز پیدا کند.

از معضلاتی که بازار کتاب با آن دست و پنجه نرم کرده و رهبر معظم انقلاب نیز به آن اشاره کرده‌اند، نبود توازن تألیف و ترجمه در حوزه کودک و نوجوان است. کتاب‌های ترجمه‌ای در حوزه کودک و نوجوان در قفسه‌های کتاب‌فروشی‌ها با شکل و شمایل و مضامینی که دارند، به‌وفور موجود است و مخاطبان نیز اقبال بیشتری به آن‌ها دارند. این امر که مورد انتقاد رهبر معظم انقلاب نیز قرار گرفته، انتقاد درستی است، چرا که شاید یکی از مهم‌ترین دلایل چنین اتفاقی، کم‌کاری ناشران در تولید آثار تألیفی است.

در مقابل، ترجمه معکوس هم مطرح است که کمتر به آن پرداخته شده و مورد توجه قرار گرفته است. امسال هر دو موضوع به صورت جدی در دستور کار به‌نشر، انتشارات آستان قدس رضوی قرار گرفته است و حجم آثار تألیفی را بالا برده‌ایم، به‌گونه‌ای که تاکنون ۲۰درصد کتاب‌های چاپ اول را افزایش داده‌ایم و همین‌طور به ترجمه معکوس به‌طور جدی پرداخته شده است.

کتاب‌های داستانی در حوزه کودک و نوجوان که در طول سال‌های گذشته در به‌نشر منتشر شده را در یکی دو سال اخیر در دستور کار ترجمه و چاپ قرار داده‌ایم و اکنون به زبان‌های عربی، انگلیسی، فرانسه و اردو در دست ترجمه هستند.

سال گذشته نزدیک به ۳۰ عنوان کتاب را ترجمه کرده و به بازار ارائه دادیم و امسال نیز در راستای عمل به منویات رهبر معظم انقلاب ترجمه ۴۰عنوان کتاب را که بیشتر آن‌ها در حوزه کودک و نوجوان است در دست اقدام داریم.

در مجموعه به‌نشر آستان قدس رضوی در تلاش هستیم همکاری‌هایی اثربخش با ناشران خارج از کشور داشته باشیم تا بتوانیم بازار هدف در حوزه ترجمه کودک و نوجوان را به‌صورت کاربردی‌تر دنبال کنیم.