طبق یافته‌های تأیید شده از طریق مطالعات رفتاری انسانی، تصویربرداری مغز و زیست‌شناسی مولکولی، اشک زنان برای کاهش پرخاشگری در مردانی که به اندازه کافی به آنها نزدیک هستند، عمل می‌کنند.

به گفته شانی آگرون، نویسنده اصلی این مطالعه، یکی از دلایل اساسی اینکه زنان اشک‌های احساسی می‌ریزند، «انتقال یک سیگنال شیمیایی است که پرخاشگری را کاهش می‌دهد و آنها معتقد هستند که این مکانیزم مشترک بسیاری از پستانداران است.»

اشک فقط مختص انسان‌ها نیست

نوام سوبل، یک نوروبیولوژیست در انستیتوی علوم وایزمن، که مشاور آگرون بود می‌گوید: «تولید اشک‌ها از مدت‌ها پیش به عنوان یک رفتار منحصر به انسان در نظر گرفته شده است، اما این یک تصور نادرست است. به عنوان مثال، سگ‌ها هنگام بازگشت به مالکان خود پس از یک دوره جدایی، اشک می‌ریزند. اشک نوزاد موش حاوی نشانه‌های مولکولی است که موش‌های ماده را متقاعد می‌کند تا پیشروی نر را رد کنند، در حالی که فرومون‌های موجود در اشک موش ماده، نرها را تشویق می‌کنند تا از جنگیدن با یکدیگر دست بردارند و در عوض با ماده جفت‌گیری کنند. علاوه بر این، موش‌های خال زیرزمینی تا آنجا پیش می‌روند که خود را با اشک‌های خود می‌پوشانند تا پرخاشگری اعضای غالب گروه خود را از نظر شیمیایی منحرف کنند.»

روند آزمایش

اولین شواهد مبنی بر اینکه اشک‌ها می‌توانند از نظر شیمیایی بر رفتار انسان تأثیر بگذارند، در سال ۲۰۱۱ ظاهر شد، زمانی که سوبل و همکارانش مطالعه‌ای منتشر کردند که نشان داد اشک زنان سطح تستوسترون را در مردان کاهش می‌دهد. انجام یک مطالعه با پیگیری کامل‌تر، تا حدی به دلیل مشکل جمع‌آوری اشک از اهداکنندگان، مستلزم سال‌ها تلاش بود. محققان برای استفاده از هر شرکت‌کننده آزمایشی حداقل به یک میلی‌لیتر اشک نیاز دارند که مقدار بسیار زیادی برای موضوعی مانند اشک است.

آگرون می‌گوید: استفاده از پیاز یا سایر محرک‌ها برای مجبور کردن چشم‌های کسی برای اشک ریختن مناسب نیست، زیرا اشک‌هایی که از سر اجبار هستند و یا اشک‌هایی که طبیعی هستند با یکدیگر فرق دارند.

برای جمع‌آوری اشک‌های استفاده‌شده در مطالعه جدید، تیم فراخوانی را برای داوطلبانی که به راحتی گریه می‌کنند، منتشر کرد. از چند مردی که حاضر شدند، هیچ‌کدام نتوانستند اشک کافی برای واجد شرایط بودن تولید کنند. از حدود ۱۰۰ زنی که داوطلب شدند، تنها شش نفر توانستند اشک کافی برای جمع‌آوری تأمین کنند. شرکت‌کنندگان می‌توانستند از هر روشی که می‌خواستند برای برانگیختن اشک‌ها استفاده کنند. علاوه بر اشک‌ها، محققان همچنین قطرات محلول نمکی را جمع‌آوری کردند که آن‌ها را برای استفاده در آزمایش‌های کنترلی، روی صورت زنان ریختند.

انجام یک بازی و اثبات قدرت اشک زنان

محققان سپس داده‌ها را از ۲۵ داوطلب مرد جمع‌آوری کردند و یک بازی را در آزمایشگاه انجام دادند که اغلب در مطالعات پرخاشگری استفاده می‌شود. در طول بازی رقابتی، شرکت‌کنندگان به این باور هدایت شدند که حریف آن‌ها شخص دیگری است. با این حال، این در واقع یک الگوریتم کامپیوتری بود. گاهی اوقات، حریف از شرکت‌کنندگان پول می‌دزدید، که سپس می‌توانستند انتقام بگیرند، بدون هیچ سود پولی برای خودشان، یا بگذارند حریف با آن فرار کند اما همچنان پول بیشتری برای خود جمع کنند. محققان پرخاشگری را با تعداد دفعاتی که یک شرکت‌کننده انتقام را انتخاب کرد تقسیم بر تعداد دفعاتی که تحریک شده بود، محاسبه کردند. این تیم همچنین این آزمایش را در یک گروه دوم از ۲۶ داوطلب مرد تکرار کرد که در داخل یک اسکنر تصویربرداری تشدید مغناطیسی بازی کردند، که به آن‌ها اجازه جمع‌آوری داده‌های فعالیت مغز خود را داد.

تمام شرکت‌کنندگان دو بار بازی کردند و قبل از هر جلسه، از آن‌ها خواسته شد که از یک «قوطی بو» استنشاق کنند که به آن‌ها گفته شد حاوی «بوهای متنوع» است اما در واقع حاوی اشک یا محلول نمکی بود. محققان دریافتند که زمانی که مردان اشک زنان را بو می‌کنند، در بازی تقریباً ۴۴ درصد کمتر پرخاشگر هستند تا زمانی که محلول نمکی را بو می‌کنند. کاهش رفتاری پرخاشگری نیز با تغییرات عصبی همراه بود. محققان مشاهده کردند که مغز مردان پس از استنشاق اشک، فعالیت کمتری در قشر پیش‌پیشانی و انسولای قدامی چپ یعنی مناطقی که با پرخاشگری و تصمیم‌گیری مرتبط هستند نشان داد. اتصال بین انسولای قدامی و آمیگدال، ناحیه‌ای که مسئول پردازش احساسات و همچنین بخشی از شبکه بویایی است، نیز افزایش یافت.

تیم محققان با همکاری همکارانی در دانشگاه دوک، از روش‌های زیست‌شناسی مولکولی برای آزمایش تأثیر اشک و محلول نمکی بر ۶۲ گیرنده بویایی انسان در یک ظرف آزمایشگاهی استفاده کرد. آن‌ها چهار گیرنده را شناسایی کردند که فقط به اشک‌ها پاسخ دادند.

آگرون می‌گوید: این یافته به پاسخ «یک سوال مهم» در مورد نحوه پردازش سیگنال‌های شبیه فرومون در انسان‌ها کمک می‌کند و این واقعیت که مردم همچنان می‌توانند در طول بزرگسالی اشک تولید کنند، نشان می‌دهد که گریه احتمالاً «یک رفتاری است که در طول زندگی به ما خدمت می‌کند».

سوبل فرض می‌کند که اشک نوزادان، احتمالاً اثر کاهش پرخاشگری بر بزرگسالان خواهد داشت. او می‌گوید: «نوزادان نمی‌توانند با شما با زبان ارتباط برقرار کنند. اما ممکن است تکامل، به نوزادان این ابزار را برای کاهش پرخاشگری داده باشد.»

منبع: scientificamerican

نیایش احمدی _ خبرنگار تحریریه جوان قدس