از سال ۱۳۸۹ تاکنون ۱۰ یوزپلنگ آسیایی در این جاده در اثر برخورد با خودرو تلف شدند، «ماجراد» یوزپلنگ ماده باردار به همراه سه جنین یوزپلنگ و به‌تازگی یکی از توله یوزپلنگ‌های «هلیا» در سال جاری در این جاده تلف شدند.حدود ۵۰ کیلومتر از این محور ترانزیتی محل عبور اصلی یوزپلنگ آسیایی است که تنها ۶ کیلومتر آن با فنس کشی ایمن شده است. عدم روشنایی لازم و تکمیل نشدن فنس‌کشی، حیات این گونه جانوری در معرض خطر را با تهدید جدی روبه‌رو کرده است.
نسل یوز آسیایی که زمانی در گستره وسیعی از غرب این قاره از سوریه و عربستان تا هندوستان و ترکمنستان پراکنده بود، از ۲۰ سال پیش جز در ایران منقرض شده است.
در حال حاضر زیستگاه یوزپلنگ آسیایی فقط به ایران که از ۴۸ سال پیش برنامه حفاظتی خود را برای نگهداری نسل این حیوان آغاز کرده، محدود می‌شود، به همین دلیل است که امروزه به یوز آسیایی، یوزایرانی نیز گفته می‌شود، این در حالی‌است که کمتر از ۲۰ قلاده از آن‌ها درایران باقی‌مانده است.
در سال‌های اخیر با استفاده از روش‌های مختلفی از جمله حفاظت از زیستگاه‌ها و تکثیر در اسارت سعی در جلوگیری از انقراض این گونه با ارزش شده است، اما یوزپلنگ آسیایی همچنان با تهدیداتی مانند تصادفات جاده‌ای دست و پنجه نرم می‌کند، به‌گونه‌ای که ۵۰ درصد تلفات حیات وحش و ۵۲ درصد تلفات یوزپلنگ آسیایی ناشی از تصادفات جاده‌ای بوده است.
سرنوشت تلخ
گفته می‌شود اکنون کمتر از ۲۰ قلاده یوزپلنگ در طبیعت ایران زندگی می‌کنند و تصادف با خودروهای عبوری در شرق استان سمنان به مهم‌ترین عامل مرگ‌ومیر یوزپلنگ تبدیل شده است؛ مصوبه‌هایی برای ایمن‌سازی حریم زیست این گونه درنظر گرفته شد که اجرای آن سرعت لازم را ندارد و این سؤال مطرح است که اجرای مصوبات حفاظت از یوزپلنگ آسیایی به کجا رسید؟
ششم فروردین ۱۴۰۲ خبر تصادف و از دست رفتن «ماجراد» یوزپلنگ ماده‌ای با سه جنین در شکم منتشر شد و این حادثه تلخ ۹۳ روز بعد، در ششم تیر تکرار و اعلام شد یوزپلنگ دیگری در قتلگاه محور ترانزیتی میامی- سبزوار در محور اصلی تهران- مشهد بر اثر تصادف از بین رفت و علاوه بر این، تابستان ۱۴۰۱ یک قلاده یوزپلنگ ماده و در سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۷ هفت قلاده یوزپلنگ در محور میاندشت - عباس آباد بر اثر تصادف‌های جاده‌ای تلف شدند که باید بررسی شود قصور کدام یک از دستگاه‌های اجرایی در حوادث تلخ و جبران‌ناپذیر اخیر دخالت دارد و اکنون مطالبه مردم و دوستداران محیط زیست این است که پیگیری و اعلام شود قصور کدام وزارتخانه یا دستگاه به انقراض یوزپلنگ ایرانی دامن می‌زند؟
دوستداران محیط زیست می‌گویند این پرسش مطرح است که با وجود برگزاری نشست‌ها و تصویب مصوبات لازم در نشست روز بیست و یکم فروردین۱۴۰۲ برای حفاظت هرچه بیشتر از زیستگاه یوزپلنگ و به ویژه محل تردد این گونه در خطر انقراض درست ۱۵روز بعد از حادثه از بین رفتن ماجراد بر اثر تصادف در محور ترانزیتی میامی- سبزوار در محور اصلی تهران- مشهد، چند درصد از مصوبات برای حفاظت از گونه ارزشمند محقق شده است؟
یوزپلنگ ایرانی به عنوان سومین گربه‌سان زیبای آسیایی شناخته می‌شود که در آستانه انقراض قرار دارد و بیم آن می رود برای همیشه نه تنها ایران بلکه جهان این گونه جانوری را از دست بدهد و این‌گونه محیط زیست و گنجینه حیات وحش کشور دچار نقصانی بزرگ شود؛ از این رو یوزپلنگ ایرانی در فهرست اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست قرار دارد، به معنای اینکه گونه‌ای در خطر انقراض است، حدود ۲ هزار سال پیش یوزها در بیشتر نقاط آسیا حضور داشتند، اما اکنون حضورشان منحصر به نواحی بیابانی ایران و پارک ملی توران شده است.
حصارکشی جاده
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان در این رابطه اظهار می‌کند: حصارکشی آزمایشی در ۲ کیلومتر مسیر رفت و برگشت جاده تهران - مشهد در محدوده قلمرو یوزپلنگ حدفاصل عباس‌آباد- میاندشت انجام می‌شود.
بهرامعلی ظاهری افزود: بنابر تفاهم‌نامه امضا شده حامی مالی و معاونت محیط طبیعی سازمان محیط زیست کشور پس از بررسی محاسن و معایب احتمالی حصارکشی آزمایشی، حصارکشی به‌طول ۸۰ کیلومتر در محدوده تردد یوز پلنگ در محور عباس آباد- میاندشت اجرا می‌شود.
پارسال در پی تلف شدن دو قلاده یوزپلنگ در جاده میامی- سبزوار، تهیه طرح جامع صیانت و حفاظت از گونه نادر یوزپلنگ درمدت سه ماه با مشارکت سازمان حفاظت محیط زیست کشور، تأمین روشنایی در معبر به میزان ۴ کیلومتر از جاده با همکاری اداره کل راه و شهرسازی در سه ماه آینده و ۶ کیلومتر دیگر تا پایان آذر ماه امسال، نصب ۶ دستگاه دوربین جاده‌ای تا یک ماه آینده با همکاری اداره کل راهداری، فنس‌کشی در مساحت ۵ کیلومتر رفت و برگشت از مسیر جاده با همکاری وزارت راه و شهرسازی و پیگیری تصویب یک پاسگاه محیط‌بانی در محل با مشارکت سازمان حفاظت محیط زیست کشور و نصب تابلوهای هشداردهنده کاهش سرعت برای ایمن‌سازی جاده میامی – عباس‌آباد تصویب شد.
۱۲ آبان ۱۴۰۳ - ۰۸:۰۱
کد خبر: ۱۰۲۴۴۴۹
حدود ۸۰ کیلومتر از آزاد راه تهران – مشهد، محدوده شهرستان میامی در استان سمنان تا شهرستان سبزوار در زیستگاه پارک ملی توران، محل تردد و زیستگاه یوزپلنگ آسیایی است.
زمان مطالعه: ۳ دقیقه
منبع: روزنامه قدس
نظر شما