پرونده‌ای کیفری در دیوان بین‌المللی دادگستری (ICC) علیه شیخ حسینا نخست‌وزیر مستعفی بنگلادش، و ۶۹ تن از اعضای حزب او (عوامی لیگ) به اتهام جنایت علیه بشریت در جریان اعتراضات ماه‌های ژوئیه و اوت (تیر و مرداد) امسال ثبت شده است.

این شکایت خواستار تحقیقات مستقل در مورد جنایات ادعایی شیخ حسینا، اعضای کابینه‌اش و نیروهای امنیتی بنگلادش است.

محمد اشرف‌العارفین، وکیل بنگلادشی‌الاصل مقیم بریتانیا و شاکی این پرونده، در کنفرانسی خبری در لندن جزئیات این شکایت را اعلام کرد. به گفته وی، نیروهای امنیتی بنگلادش به استفاده از گلوله‌های جنگی، گلوله‌های پلاستیکی، نارنجک‌های صوتی و سلاح‌های مرگبار دیگر علیه اعتراض مسالمت‌آمیز شهروندان این کشور متهم شده‌اند. براین اساس همچنین ادعاهایی از سوزاندن اجساد و دفن آن‌ها در گورهای دسته‌جمعی برای پنهان کردن شواهد مطرح شده است.

عارفین اظهار داشت که مدارک گسترده‌ای، شامل اسناد، ویدئوها و گزارش‌های خشونت توسط دولت حسینا، برای کمک به طرح اتهامات و صدور حکم جلب بین‌المللی ارائه شده است.

این پرونده بر اساس ماده ۱۵ اساسنامه رم تنظیم شده که به دادستان دادگاه بین‌المللی دادگستری اجازه می‌دهد تحقیقات را بر اساس اطلاعات ارایه‌شده توسط افراد آغاز کند.

عارفین همچنین در مورد توانایی قوه قضاییه بنگلادش برای انجام تحقیقات بی‌طرفانه ابراز تردید کرد و از حمایت سیاسی احتمالی هند از حسینا به‌عنوان مانعی برای اجرای احکام محلی یاد کرد.

پس از اعتراضات دانشجویی، دولت حسینا نیروهای مختلفی از جمله پلیس و نیروهای ویژه را به کار گرفت و در نهایت، دولت انتقالی در ۸ اوت (۱۸ مرداد)، سازمان دانشجویی وابسته به حزب عوامی لیگ را به عنوان یک سازمان تروریستی ممنوعه اعلام کرد.

به گزارش ایرنا، ماه گذشته نیز دیوان بین المللی علیه تروریسم (ICT) حکم بازداشت شیخ حسینا نخست وزیر سابق و ۴۵ نفر دیگر از جمله رهبران ارشد حزب عوامی لیگ بنگلادش را در ارتباط با جنایات ادعایی علیه بشریت در جریان اعتراضات ژوئیه و اوت (تیر و مرداد) صادر کرد.

اعتراضات بنگلادش از اول ژوئیه برابر با ۱۱ تیر۱۴۰۳ آغاز شد؛ زمانی که فعالان دانشجویی در دانشگاه داکا به عنوان بزرگترین دانشگاه این کشور، به شدت با پلیس و هواداران دولت درگیر شدند.

این اعتراضات در یک نظام بحث برانگیز سهمیه‌بندی مشاغل ریشه داشت که تا ۳۰ درصد مشاغل دولتی را به اعضای خانواده مبارزان جنگ استقلال بنگلادش در سال ۱۹۷۱ علیه پاکستان موسوم به «مبارزان آزادی» اختصاص می‌داد.

تظاهرات مسالمت‌آمیز دانشجویی که در آغاز برای مخالفت با سهمیه‌های استخدامی در دولت شکل گرفته بود به یک کارزار سراسری نافرمانی مدنی و خشونت انجامید که در نهایت به استقرار ارتش و حکومت نظامی توسط دولت وقت منجر شد.

شیخ حسینا، ۷۶ ساله، دختر شیخ مجیب الرحمان بنیانگذار بنگلادش مستقل که از سال ۲۰۰۹ میلادی به مدت ۱۵ سال نخست وزیر این کشور بود، در پی تداوم ناآرامی‌ها و شدت گرفتن درگیری‌ها از سمت خود کناره‌گیری و در مورخ ۱۵ امرداد ماه ۱۴۰۳ با یک فروند بالگرد داکا را به مقصد هند، ترک کرد.

یک روز پس از استعفا و فرار شیخ حسینا، دفتر ریاست جمهوری بنگلادش، پارلمان این کشور را منحل کرد و محمد یونس برنده جایزه صلح نوبل بنا به خواست معترضان، در مورخ ۱۸ مرداد گذشته با ادای سوگند، ریاست دولت موقت را در این کشور برعهده گرفت.

شیخ حسینا نخست‌وزیر مستعفی بنگلادش بعدها مدعی شد که آمریکا در ازای حمایت سیاسی از وی، به دنبال تصاحب جزیره استراتژیک سنت‌مارتین بوده است.