حجت الاسلام مجتبی نجفی دبیر همایش بین المللی چالش های هویتی زن مسلمان معاصر و الگوی فاطمی عنوان کرد: رهبر معظم انقلاب در بیاناتشان به دو مفهوم مهم «الگوی سوم زن» و «زوجیت» اشاره نمودند. برای بررسی نسبت این دو مفهوم، ابتدا باید تعریف هر کدام از آن‌ها را بر اساس بیاناتشان مطرح کنیم و سپس به ارتباط و نسبت بین آن‌ها بپردازیم.
الگوی سوم زن
وی ادامه داد: در این بیانات، الگوی سوم زن به عنوان زن مسلمان انقلابی معرفی شده است. این الگو بر اساس ویژگی‌هایی است که در شخصیت حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) تجلی یافته‌اند. این ویژگی‌ها شامل معنویت، هویت ملکوتی، همراهی در جهاد، عبادت خیره‌کننده، سیاستمداری، و تربیت فرزندان است.
کارشناس حوزوی افزود: رهبر انقلاب تأکید می‌کنند که حضرت فاطمه زهرا (س) به عنوان یک الگو برای زنان مسلمان محسوب می‌شود. این الگو برترین و عالی‌ترین نمونه از زندگی زن مسلمان است که اسلام به آن سمت دعوت می‌کند.
ایده زوجیت
وی اضافه کرد: ایده زوجیت نیز یکی دیگر از مفاهیم مهمی است که ایشان در بیانات خود به آن اشاره می کند. بر اساس قرآن کریم و دیدگاه اسلام، زن و مرد زوج یکدیگر هستند و مکمل همدیگر محسوب می‌شوند. این مفهوم از اینجا ناشی می‌شود که خداوند از جنس خود انسان‌ها برای آنان زوج قرار داده است. این زوجیت نه تنها در جنس بشر بلکه در تمامی خلقت دیده می‌شود. ایده زوجیت به معنای تشکیل یک واحد سوم از اتحاد زن و مرد است که به خانواده تعبیر می‌شود.
نسبت الگوی سوم زن با ایده زوجیت
مکمل بودن زن و مرد
دبیر همایش بین المللی چالش های هویتی زن مسلمان معاصر و الگوی فاطمی در رابطه با نسبت بین این دو مفهوم گفت: در ایده زوجیت، زن و مرد مکمل یکدیگر هستند و این تکمیل‌گری در تمامی جوانب زندگی شامل می‌شود. الگوی سوم زن نیز نشان‌دهنده تکامل زن مسلمان است که در جنبه‌های مختلف زندگی از جمله خانواده، جامعه، و عرصه‌های علمی و اجتماعی به تکامل می‌رسد. زن مسلمان انقلابی به عنوان یک مکمل برای مرد و خانواده خود عمل می‌کند.
تشکیل خانواده
وی بیان کرد: ایده زوجیت به تشکیل خانواده به عنوان یک واحد سوم تأکید دارد. الگوی سوم زن نیز در نقش مادری و همسری نقش مهمی در تشکیل و تقویت خانواده ایفا می‌کند. حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها به عنوان یک الگو، نمونه‌ای از زنی است که در همه جوانب زندگی خانواده نقش اساسی دارد و به تربیت فرزندان صالح می‌پردازد.
برابری در حقوق و تکامل
نجفی اظهار کرد: در ایده زوجیت، زن و مرد در رسیدن به حیات طیبه و تکامل معنوی هیچ تفاوتی با هم ندارند. الگوی سوم زن نیز به زنان نشان می‌دهد که می‌توانند در تمامی عرصه‌های زندگی به تکامل برسند و هیچ تفاوتی با مردان در دستیابی به اهداف عالی ندارند.
نقش‌های متفاوت اما مکمل
وی تاکید کرد: در خانواده، زن و مرد نقش‌های متفاوتی دارند اما این تفاوت‌ها به معنای برتری یکی بر دیگری نیست. الگوی سوم زن نشان‌دهنده زنانی است که با ایفای نقش‌های مختلف در خانواده و جامعه، مکمل مردان هستند و به تکامل و پیشرفت خانواده و جامعه کمک می‌کنند.
پژوهشگر حوزوی یادآور شد: در نهایت، نسبت بین الگوی سوم زن و ایده زوجیت در تکمیل‌گری زن و مرد، تشکیل خانواده، برابری در حقوق و تکامل، و ایفای نقش‌های متفاوت اما مکمل به وضوح دیده می‌شود. این نسبت‌ها نشان می‌دهند که زن مسلمان انقلابی به عنوان الگوی سوم زن، در چارچوب ایده زوجیت و تکامل همزمان با مرد، نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.
حل مسائل فقهی و حقوقی زنان با ایده‌های «الگوی سوم زن» و «زوجیت»
تکمیل‌گری و برابری در حقوق و تکامل
وی با بیان اینکه دو ایده «الگوی سوم زن» و «زوجیت» می‌توانند به عنوان گرانیگاه منازعات تمدن اسلامی و غربی در حل مسائل فقهی و حقوقی زنان نقش مهمی ایفا کنند، تصریح کرد: با توجه به ایده زوجیت، زن و مرد در رسیدن به حیات طیبه و تکامل معنوی هیچ تفاوتی با هم ندارند. این بدان معناست که حقوق زن و مرد باید برابر باشد و هر دو جنس در دستیابی به کمال معنوی و اجتماعی مساوی هستند. در تمدن اسلامی، این رویکرد می‌تواند به حل منازعاتی که بر اساس نابرابری‌های جنسی ایجاد می‌شود، کمک کند. همچنین، الگوی سوم زن نشان می‌دهد که زنان می‌توانند در تمامی عرصه‌های زندگی به تکامل برسند و هیچ تفاوتی با مردان در دستیابی به اهداف عالی ندارند. این رویکرد می‌تواند به دفاع از حقوق زنان و برابری جنسیتی در جامعه اسلامی کمک کند.
تفاوت در عین تکمیل گری
دبیر همایش بین المللی چالش های هویتی زن مسلمان معاصر و الگوی فاطمی افزود: در خانواده، زن و مرد نقش‌های متفاوتی دارند اما این تفاوت‌ها به معنای برتری یکی بر دیگری نیست. ایده زوجیت به این نکته اشاره دارد که زن و مرد مکمل یکدیگر هستند و هر کدام نقش‌های خاص خود را دارند که به تشکیل و تقویت خانواده کمک می‌کند. این رویکرد می‌تواند به حل مسائل حقوقی مرتبط با نقش‌های زن و مرد در خانواده کمک کند و نابرابری‌های جنسیتی را کاهش دهد. در مقابل، تمدن غربی ممکن است بر فردیت و حقوق فردی تأکید کند که می‌تواند به تضاد با مفهوم خانواده و نقش‌های مکملی که در اسلام معرفی می‌شود، منجر شود.
حمایت از مادری و نقش‌های خانوادگی زنان
این پژوهشگر گفت: الگوی سوم زن بر اهمیت نقش مادری و همسری تأکید دارد و این نقش‌ها را به عنوان افتخار و ارزش معنوی معرفی می‌کند. در اسلام، مادری یک افتخار است و نقش مادر در تربیت و پرورش نسل آینده بسیار مهم است. این رویکرد می‌تواند به حل مسائل فقهی و حقوقی مرتبط با مادری و نقش‌های خانوادگی زنان کمک کند و از ارزش‌های سنتی و فرهنگی حمایت کند. در مقابل، تمدن غربی ممکن است به تحولات اجتماعی و تغییر نقش‌های جنسیتی تأکید کند که می‌تواند به تضاد با نقش‌های سنتی و خانوادگی زنان در اسلام منجر شود.
وی اظهار کرد: ایده‌های «الگوی سوم زن» و «زوجیت» می‌توانند به عنوان گرانیگاه منازعات تمدن اسلامی و غربی در حل مسائل فقهی و حقوقی زنان نقش مهمی ایفا کنند. این ایده‌ها با تأکید بر تکامل معنوی و اجتماعی زن و مرد، نقش‌های مکمل در خانواده، و اهمیت نقش‌های خانوادگی زنان می‌توانند به دفاع از حقوق زنان و برابری جنسیتی در جامعه اسلامی کمک کنند و تضادهای ناشی از تفاوت‌های تمدنی را کاهش دهند.
اهمیت مسئله زوجیت در منشور زن در اسلام
حجت الاسلام و المسلمین نجفی گفت: این تأکید بر زوجیت نه تنها به دلیل نقش اساسی آن در تشکیل و تقویت خانواده، بلکه به دلیل مبانی قرآنی و فلسفی آن است. در قرآن کریم، زوجیت به‌عنوان یکی از اصول بنیادی زندگی انسانی معرفی شده و خداوند در آیات مختلف به مسئله زوجیت اشاره کرده است. از منظر اسلام، زوجیت به معنای اتحاد زن و مرد و تشکیل یک واحد سوم به‌نام خانواده است که نقش اساسی در تربیت نسل آینده و انتقال ارزش‌های دینی و اخلاقی دارد.
وی اضافه کرد: رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات خود بر این نکته تأکید دارند که خانواده به‌عنوان واحد اساسی جامعه، باید بر پایه عدالت، محبت و احترام متقابل بنا شود. این دیدگاه نشان‌دهنده اهمیت زوجیت در ایجاد و نگهداری جامعه اسلامی است و بر مبانی قرآنی، تکمیل‌گری زن و مرد، اهمیت خانواده و برابری حقوق زن و مرد تأکید دارد.
تبیین دلایل
۱. فلسفه و مبانی اسلامی
پژوهشگر حوزوی عنوان کرد: زوجیت به عنوان یکی از اصول بنیادی زندگی انسانی در قرآن کریم معرفی شده است. خداوند در آیات مختلف به مسئله زوجیت اشاره کرده و آن را به عنوان یکی از نشانه‌های خود بیان کرده است. خداوند در آیه 21 سوره روم می‌فرماید:«وَاللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا» این آیه نشان‌دهنده اهمیت زوجیت در زندگی انسانی از منظر اسلام است. همچنین، در آیه دیگری آمده است: «وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ» این آیه نشان می‌دهد که زوجیت نه تنها به ایجاد آرامش و مودت میان زن و مرد منجر می‌شود، بلکه نشان‌دهنده رحمت الهی است و برای کسانی که تفکر می‌کنند، نشانه‌هایی آشکار است. این نکات بیانگر این است که زوجیت از دیدگاه اسلام یک امر الهی و اساسی است.
۲. تکمیل‌گری و هم‌افزایی زن و مرد
دبیر همایش بین المللی چالش های هویتی زن مسلمان معاصر و الگوی فاطمی بیان کرد: رهبر معظم انقلاب در بیانات خود به این نکته اشاره کرده‌اند که زن و مرد مکمل یکدیگر هستند و زوجیت به معنای تشکیل یک واحد سوم از اتحاد زن و مرد است که به خانواده تعبیر می‌شود. این تکمیل‌گری و هم‌افزایی زن و مرد در تمامی جنبه‌های زندگی، از جمله خانواده، جامعه و تکامل معنوی و اجتماعی نقش اساسی دارد. این دیدگاه بر اساس اصول اسلامی است که زن و مرد هر دو به عنوان نصف دیگر خود، به تکامل یکدیگر کمک می‌کنند.
۳. اهمیت خانواده به عنوان واحد اساسی جامعه
نجفی افزود: زوجیت به معنای تشکیل خانواده است. خانواده به عنوان واحد اساسی جامعه در اسلام مورد تأکید قرار گرفته و نقش مهمی در تربیت نسل آینده و انتقال ارزش‌های دینی و اخلاقی ایفا می‌کند. رهبر انقلاب در بیانات خود اشاره کرده‌اند که خانواده یک سنت الهی است و مسئله زوجیت مبنای فکری اسلامی دارد». بنابراین اوّلین ماده منشور اسلامی عبارت است از مسئله‌ی تشکیل خانواده، مسئله‌ی زوجیّت، مسئله‌ی مکمل هم بودن زن و مرد که مکمل هم هستند». این بیان نشان‌دهنده این است که خانواده به عنوان یک سنت الهی در اسلام مورد توجه قرار گرفته و مسئله زوجیت مبنای فکری اسلامی دارد.
۴. برابری حقوق زن و مرد
پژوهشگر حوزوی اضافه کرد: یکی از اصولی که در مفهوم زوجیت تأکید شده است، برابری حقوق زن و مرد در رسیدن به حیات طیبه و تکامل معنوی است. در قرآن کریم نیز به این نکته اشاره شده است: «مَن عَمِلَ صالِحاً مِن ذَکَرٍ اَو اُنثیٰ وَ هُوَ مُؤمِنٌ فَلَنُحیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَة» (سوره نحل، آیه ۹۷) این آیه نشان می‌دهد که زن و مرد در دستیابی به کمال معنوی و اجتماعی تفاوتی ندارند و برابری حقوق آن‌ها مورد تأکید است.
وی گفت: زوجیت به‌عنوان یک اصل دینی و اجتماعی در اسلام، نقش کلیدی در تربیت نسل‌های آینده، ایجاد تعادل و هماهنگی در زندگی فردی و اجتماعی، و تقویت همبستگی اجتماعی دارد. با توجه به این ابعاد، می‌توان نتیجه گرفت که زوجیت نه تنها به‌عنوان یک مفهوم دینی، بلکه به‌عنوان یک اصل انسانی و اجتماعی در تبیین جایگاه زن در اسلام و تقویت نهاد خانواده نقش اساسی دارد. این دیدگاه‌ها و تأکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی نشان‌دهنده اهمیت بالای زوجیت در ساختار جامعه اسلامی و تأثیرات مثبت آن بر زندگی فردی و اجتماعی است.
نظر شما