قدس؛ «احمد الشرع» معروف به «ابومحمد الجولانی» که زمانی رئیس شاخه القاعده در سوریه بود، اکنون به قدرتمندترین مرد این کشور تبدیل شده است. او سرکرده هیات تحریرالشام است، گروهی که توسط ایالات متحده تروریستی شناخته شده و «بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه را برکنار کرد. رهبران غربی با خونسردی نسبی به این تحولات واکنش نشان می‌دهند، زیرا می‌گویند که جولانی ظاهراً در سال ۲۰۱۶ از القاعده جدا شد.
اما آیا این رهبر جدید واقعاً آنچه را القاعده مطرح می‌کند کنار گذاشته و روابط خود را با شبکه گسترده القاعده قطع کرده است؟ او در یک سخنرانی در سال ۲۰۱۶ هرگونه وابستگی به هر نهاد خارجی را رد کرد. بسیاری از خبرنگاران و تحلیلگران این اظهار نظر را به‌عنوان انکار القاعده تفسیر کردند. همچنین یکی از رهبران بلندپایه القاعده پیش از آن، تغییر نام جولانی را تائید کرد.
روزنامه وال استریت ژورنال با بیان این مطلب، نوشت: این یک حقیقت است که جولانی با رقبای وابسته به القاعده درگیر شده و در حالی‌که قلمرو خود را در شمال غرب سوریه ایجاد می‌کند، به خودمختاری مؤثر دست یافته اما او همچنان به اقدامات مسلحانه و افراط‌گرایی متعهد است. تا به امروز، چندین سازمان با زیربنای القاعده تحت پرچم هیات تحریرالشام او فعالیت می‌کنند.
تمجید از الظواهری
در این میان، گزارش‌ها حاکی از آن است که مقامات دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا در حال بحث در مورد حذف گروه جولانی از لیست سازمان‌های تروریستی خارجی هستند. به نظر می‌رسد که انجام این کار، اقدامی زودهنگام خواهد بود. ایالات متحده نباید حذف نام ترور و تحریم‌های مرتبط با آن را در نظر بگیرد، مگر اینکه جولانی علناً القاعده را محکوم و نظامی‌گری را رد کند و اطمینان دهد که سوریه به پناهگاه تروریست‌ها تبدیل نمی‌شود.
به نوشته نشریه آمریکایی، بعید است که این اتفاق بیفتد، چراکه جولانی فردی میانه‌رو نیست. او در سخنرانی سال ۲۰۱۶، در جریان صحبت‌هایی که ظاهراً نشان می‌داد از القاعده جدا شده، از «ایمن الظواهری» که در طراحی حملات ۱۱ سپتامبر کمک کرد و پس از سال ۲۰۱۱ جانشین «اسامه بن لادن» به عنوان سرکرده القاعده شد، قدردانی کرد. جولانی همچنین رهبری الظواهری را مبارک شمرد و او را به خاطر اجرای اصولی که بن لادن تعلیم داده بود، تحسین کرد.
جولانی در زمان طرح این اظهارات خود فرمانده جبهه النصره، شاخه سوری القاعده بود. وی لغو کامل تمامی عملیات تحت عنوان جبهه النصره را اعلام کرد و از جایگزینی آن با ائتلافی کوتاه مدت خبر داد که ۶ ماه بعد با دیگر گروه‌های شورشی ادغام و به هیات تحریرالشام تبدیل شد.
جولانی می‌گوید که این نام را تغییر داده، زیرا حضور یکی از شاخه‌های وابسته به القاعده در سوریه بهانه‌ای بوده است که تحت آن ایالات متحده و روسیه می‌توانند مسلمانان سوری را بمباران و آواره کنند. بنابراین جبهه النصره را با ائتلافی که اسماً به هیچ نهاد خارجی وابسته نیست، جایگزین کرد.
در این گزارش آمده که «باید توجه داشت که جولانی هرگز از بیعت یا سوگند وفاداری خود به ظواهری صرف نظر نکرد و القاعده را هم به‌عنوان یک نهاد خارجی معرفی نکرد».
آمریکا می‌گوید فریب نمی‌خورد
وال‌استریت‌ژورنال در ادامه نوشته است: بنابراین، جای تعجب نیست که دولت ایالات متحده مفهوم گسست بین جولانی و القاعده را رد کرد. وزارت امور خارجه آمریکا در ماه مه ۲۰۱۸، فهرست خود را اصلاح کرد تا هیات تحریرالشام را به‌عنوان نام مستعار برای جبهه النصره و یکی از شاخه‌های وابسته به القاعده در سوریه درج کند.
مقام ارشد مبارزه با تروریسم وزارت امور خارجه آن زمان در بیانیه‌ای گفت: ایالات متحده فریب تلاش این گروه وابسته به القاعده برای تغییر نام خود را نمی‌خورد و هر نامی که انتخاب کند، ما همچنان آن را از منابعی که برای پیشبرد اهداف خشونت‌آمیز خود به دنبال آن است، محروم خواهیم کرد.
این رسانه آمریکایی نوشته جولانی از زمان برکناری دولت سوریه با این ادعا که به اقلیت‌های قومی و مذهبی سوریه احترام خواهد گذاشت، به آمریکا و اروپا فشار می‌آورد تا تحریم‌های خود علیه سوریه را لغو کنند. نماینده سازمان ملل در دمشق نیز همین‌طور است. در همین حال، دولت بایدن جایزه ۱۰ میلیون دلاری برای جولانی را لغو و هیاتی را نیز برای دیدار با دولت موقت این کشور به سوریه اعزام کرده است.
وال استریت ژورنال در ادامه تصریح کرد: باید امیدوار بود که واشنگتن برای تعامل با گروه جولانی عجله نکند. در عوض، باید منتظر بماند و ببیند که آیا آنها به پناه دادن به سازمان‌های تروریستی خارجی ادامه می‌دهند یا خیر.
سوال‌های اساسی
همچنین سؤالات بسیاری باقی مانده است: اینکه حاکمان جدید چگونه با نیروهای کرد سوریه که مورد حمایت آمریکایی‌ها هستند، رفتار خواهد کرد؟ آیا جولانی با نیروهای نیابتی ترکیه که از قبل با کردها می‌جنگند، متحد خواهد شد؟ آیا حکومت او به مسیحیان و سایر اقلیت‌ها حقوقی مشابه مسلمانان خواهد داد؟ آیا این مردان مسلح به مردم سوریه اجازه خواهند داد که دولت خود را از طریق یک انتخابات آزاد و منصفانه انتخاب کنند؟ یا حکومت او به معنای یک دیکتاتوری دیگر خواهد بود؟
در پایان این مطلب آمده است: تنها کمتر از یک ماه از برکناری بشار اسد می‌گذرد و اکنون زمان صبر کردن است.
نظر شما