دست‌اندرکاران این جشنواره باور دارند که هنر و هنرمند نمی‌تواند نسبت به واقعیت‌ها و نیازهای زمانه جامعه پیرامونی خود بی‌تفاوت و خنثی باشد از اینرو محور اصلی جشنواره امسال بر روایت «امت مقاوم» و «جامعه مقاومت» تمرکز داشت.
عمار همواره زاویه نگاه متفاوتی به مسائل سیاسی و اجتماعی روز داشته، کما اینکه بخش «آرمان روح‌الله» با موضوع روایتگری ناآرامی های سالهای اخیر از بخشهای جدید ادوار اخیر جشنواره است. البته موضوعاتی که عمار به آنها می‌پردازد منحصر به گفتمان انقلاب اسلامی و آرمان فلسطین نمی‌شود بلکه به مسائل روز و دغدغه‌های مردم هم توجه دارد کما اینکه در یکی از مستندهای این دوره به نام«سنگر هفت‌تپه» ساخته علی زهیری، ماجرای مطالبه حقوق کارگران نیشکر هفت‌تپه تا رسیدن به نتیجه را نشان داد یا در مستند دیگر «در تدارک طوفان» ماجرای آشنایی محور مقاومت با حاج‌قاسم سلیمانی و نقش و تأثیر او در ارتقای گروه‌های فلسطینی روایت شد یا در جایی دیگر، مقاومت و ایستادگی یک شیرزن بلوچستانی مقابل تجاوز انگلیسی‌ها به خاک کشور، سوژه ساخت مستند قرار گرفت اما در این دوره از عمار با توجه به بحرانهای غزه و لبنان، برگزار کنندگان نگاه ویژه‌ای به محور مقاومت و آرمان فلسطین داشتند.
* کیفیت زیر تیغ کمیت
بخش های رقابتی عمار مختص به حوزه فیلم و مستند نیست و آثار رسیده در بخشهای رسانه ای از جمله گزارش خبری، میان برنامه و آیتم، نماهنگ و پویانمایی هم مورد داوری قرار می گیرد. عده ای بر این باورند که عدم تمرکز عمار بر روی شاخه خاصی و ورودش در هر دوره به حوزه ای که در آنجا احساس خلا می کند، باعث شده تا این تنوع موضوعی منجر به کاهش سطح کیفی آثار شود به بیان دیگر، افزایش کمیت آثار رسیده الزاما نشانه خوبی برای یک جشنواره فیلم نیست بلکه مشارکت فیلمسازان حرفه ای و وجود آثار خوب و تماشایی، سنجه درستی برای اعتبارسنجی یک جشنواره فیلم به شمار می رود.
عمار البته بیش از اینکه در قبای یک جشنواره فیلم، عرض اندام کند خودش را به عنوان یک جشنواره انقلابی و مردمی معرفی می کند به طوریکه در انتخاب دبیر جشنواره هم بیشتر از اینکه روی سابقه هنری و فیلمسازی گزینه هایش مانور دهد بر وجهه سیاسی و خط فکری آنها تکیه دارد و در سالهای اخیر با انتخاب سهیل اسعد به عنوان دبیر چهاردهمین دوره و مرضیه هاشمی به عنوان دبیر این دوره، که هر دوی این شخصیت های خارجی به عنوان مبلغ دینی شناخته می شوند تا فیلمساز و مستندساز، نشان داد به دنبال چهره ای رسانه ای است تا هنری.
* زیر بیرق جبهه فرهنگی انقلاب
نگاهی به سابقه جشنواره، نشان از تمرکز «عمار» بر رشد کمی داشته است به طوریکه اولین دوره این جشنواره مردمی، سال ۸۹ و در سالگرد حماسه نهم دی ماه برگزار شد که حدود ۱۹ اثر در۳۰ نقطه از کشور اکران شد. اگرچه تصور می شد عمر این جشنواره طولانی نباشد چرا که رسانه‌های جمعی و محافل سینمایی چندان توجهی به آن نداشتند اما استقبال مردمی از عمار طوری بود که آثار ارسالی در دومین دوره به سیصد و بیست اثر رسید و در سیصد نقطه از کشور اکران شد. روند افزایش ارسال آثار در دوره های بعدی سرعت گرفت و عمار به عنوان یک جشنواره فیلم، جایش را در میان جشنواره های سینمایی باز کرد در واقع در فضای هنری و روشنفکری سینما، این جشنواره محفلی برای نمایش آثار جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و بروز استعدادهای جوان و گمنام بوده و هست. در دوره های بعدی گستره فعالیت های دبیرخانه جشنواره توسعه یافت و اضافه شدن بخش بین‌الملل باعث شد تا فیلم سازان جهان اسلام هم در آن شرکت کنند. آنچه عمار در این سالها بر آن تاکید داشته، حرکت در مسیر مشخص جریان فکری جبهه انقلاب و اکران مردمی آثار برآمده از این جریان و سینمای انقلاب است که با پشتوانه‌های مردمی انجام شده است. دبیرخانه جشنواره هم در طول سال با اکرانهای مردمی و سینماهای سیار در مناطق محروم، امکان نمایش فیلم را در هرجایی مثل مسجد، مدرسه، پارک، حوزه علمیه، منازل، پایگاه بسیج و سالن های نمایش و با هر وسیله نمایشی از جمله ویدئو پروژکتور، تلویزیون، کامپیوتر و .. برای همه سنین و همه اقشار مهیا کرده است به طوریکه این جشنواره طی یک سال گذشته ۱۰ هزار اکران مردمی و ۸۰۰ هزار تماشاگر در سراسر ایران داشته است.
* بازی در لیگ مردمی
عمار تعمداً می‌خواهد در لیگ مردمی و آماتورها بازی کند نه لیگ حرفه‌ای‌ها و سلبریتی‌ها چون برایش مهم است که فیلمساز گمنام شهرستانی که از پایتخت دور است، پایش به جشنواره باز شود در حالی که اگر قرار باشد شبیه به جشنواره «حقیقت» شود عملاً بسیاری از بچه‌هایی که در نقاط محروم هستند، فکر نمی‌کنند جایی در این جشنواره داشته باشند. در واقع عمار، تکلیفیش را با خودش روشن کرده که قرار نیست الزاما جایی برای فیلمسازان حرفه ای و شناخته شده باشد.
اینکه برخی از مستندسازان و فیلمسازان عمار را تحریم می کنند، همچنان که عده ای جشنواره حقیقت را؛ به رادیکالیزه شدن فضای هنری برمی گردد که همیشه وجود داشته ولی شدت و ضعف این فضای دوقطبی در دوره های مختلف با هم متفاوت بوده است. بهرحال اکثر جشنواره های سینمایی در ایران، در دوره های مختلف با ریزش ها و رویش هایی روبرو بوده اند، مهم این است که سلایق مختلف، پایگاه خودشان را پیدا کرده اند.
آثاری که در جشنواره عمار شرکت می کنند و همچنین آثار برگزیده ادوار قبلی، نشان می دهد که ملاک گزینش آثار در این جشنواره بر اساس محتواست تا فرم و همین نگاه باعث شده فیلمسازانی که جنبه‌های فرمی برایشان اهمیت دارد در عمار حضور نداشته باشند یا تصور کنند حضورشان موجب بدنامی آنها می‌شود.
از سوی دیگر با توجه به اکرانهای سراسری و رایگان آثار در جشنواره عمار، فیلمسازانی که برنامه اکران هنر و تجربه و نمایش آنلاین آثارشان را دارند، ترجیح شان این است که اثرشان را به این جشنواره ندهند کما اینکه جشنواره حقیقت در اکران آثار، سخت گیری ها و محدودیت هایی دارد و برای حفظ امنیت آثار از انتشار غیرقانونی، اکران آنلاین را در این دوره حذف کرد.
* در مسیر باورها
یکی از ویژگی های عمار، شناسایی و پرورش استعدادهای جوان و گمنام شهرستانی در مسیر فیلمسازی انقلابی و آرمانی است به همین دلیل فیلمسازانی که خودشان را در جمع نخبگانی قرار می‌دهند در عمار شرکت نمی‌کنند، البته عمار هم تمایلی به حضور آنها ندارد چون به آثارشان نگاه ویژه‌ای نمی کند. در واقع عمار، سخت‌گیری‌ها و محدودیت‌های یک جشنواره فیلم را ندارد پس شرکت‌کنندگان هم سطح توقعشان را پایین‌تر می‌آورند.
عمار قواعد خودش را دارد و ویژگی آن، صراحتش است حتی برایش اهمیتی ندارد که دبیر جشنواره، فیلمساز نباشد در واقع عمار اهداف و کارکردهای خودش را دارد که در همان مسیر پیش می رود. این جشنواره مردمی، جوانانی را با روحیه جهادی را دور هم جمع کرده و به گفته برگزارکنندگانش بدون داشتن بودجه های سنگین از مسیر شبکه توزیع گسترده اکرانهای مردمی، آثار را نمایش می دهد.
عمار به اینکه در لیگ مردمی بازی می کند و نه لیگ نخبگانی، افتخار می کند و باور دارد که سینما از آن همه است چه آن روحانی که سال به سال پایش را به سینما نمی گذارد و چه مادرجوانی که قرار است با نوزادش به سالن سینما برود و فیلم ببیند، همان قشری که عرصه هنر به عنوان مخاطب، نه تحویلشان می گیرد و نه جدی شان.
با وجود ایراداتی که از لحاظ فرمی و ساختاری به شکل برگزاری، نوع آثار رسیده و مسیری که عمار به عنوان یک جشنواره فیلم طی می کند، وجود دارد اما کارنامه ۱۵ ساله این جشنواره نشان می دهد که عمار برای حفظ مرزها و جبهه ای که در آن فعالیت می کند روی خط مقاومت ایستاده است و بنا بر تغییر ریل ندارد.
نظر شما