گرچه بازی ابر و آفتاب از شگفتی‌های خلقت است، اما آفتاب سوختگی از درد ها و رنج‌های سفر است.
آفتاب سوختگی نوعی التهاب پوستی است که در اثر مجاورت طولانی مدت در آفتاب یا سایر منابع پرتو فرابنفش حاصل می‌شود. این سوختگی در اثر پرتو فرابنفش موجود در نور خورشید یا دستگاه‌های برنزه کننده (سولاریوم) هم به ‌وجود می‌آید. از نشانه‌های آن می‌توان سرخی بیش از حد پوست، دردناک شدن و گاهی ایجاد تاول را نام برد.آفتاب سوختگی هنگامی رخ می‌دهد که مقدار تابش اشعه خورشید یا سایر منابع نوری حاوی پرتو فرابنفش بیش از توانایی رنگدانه محافظت کننده پوست بدن یعنی ملانین باشد.
در آفتاب سوختگی درجه یک، پوست قرمز و دردناک می‌شود. آفتاب سوختگی درجه دو نیز با قرمزی و درد همراه است، ولی افزون بر آن پوست تاول می‌‌زند. آفتاب سوختگی درجه سه شدیدترین نوع سوختگی است که باید بی‌درنگ درمان شود. سوختگی‌های درجه 1 و 2 را می‌توان براحتی در خانه با قرار دادن کمپرس سرد روی ناحیه آسیب‌دیده و برخی روشهای دیگر درمان کرد. کمپرس شیر سرد نیز روش درمانی بسیار خوبی است؛ زیرا پروتئین موجود در شیر از پوست محافظت می‌کند و آن را مرطوب نگه می‌دارد.

آفتاب سوختگی و سرطان پوست
آفتاب سوختگی می‌تواند سبب بروز سرطان پوست شود. یک‌بار آفتاب سوختگی همراه با تاول زدن پوست، احتمال سرطان سلولهای رنگی پوست را که «ملانوم» نام دارند، دو برابر می‌کند؛ بنابراین سرطان پوست مستقیماً با میزان قرار گرفتن در معرض آفتاب ارتباط دارد.
اگر سابقه سرطان پوست در خانواده شما وجود دارد، احتمالاً در معرض خطر بیشتری هستید. اثر دو نوع اشعه‌ای که از خورشید ساطع می‌شود، UVA بیشتر موجب سوختگی شده و به سرطان منجر می‌شود. شاید بتوان به جرأت گفت که خورشید یکی از مهمترین عوامل در افزایش سرطان پوست است.

راه‌های پیشگیری از آفتاب ‌سوختگی
اگر بتوانید راهکارهایی که در ادامه به شما پیشنهاد می‌دهیم را رعایت کنید، می‌توانید تا حد زیادی جلوی ابتلا به آفتاب سوخته‌شدن پوستتان هنگام گرفتن حمام آفتاب در استخرهای سر باز یا کنار دریا را بگیرید و از داشتن پوستی برنزه و طلایی در طول تابستان لذت ببرید:
- پیش از گرفتن حمام آفتاب، حتما تمام قسمت‌هایی از پوست بدنتان که می‌خواهید برنزه شوند را با کرم ضدآفتاب مناسب بپوشانید.
- برای پیشگیری از سوختن و خشک‌شدن پوستتان حتما از روغن‌های مخصوص برنزه‌کردن در زیر نورآفتاب کمک بگیرید و سطح پوستتان را با آنها چرب کنید.
- هر 5 تا 10 دقیقه یک‌بار پوست خود را با استفاده از آب‌پاشهای کوچک، مرطوب کنید تا دچار خشکی و پوسته‌پوسته‌شدن بدنتان نشوید.
- روزانه بیشتر از 45 دقیقه زیر نورمستقیم آفتاب نمانید. اجازه دهید روند برنزه‌شدن پوستتان ظرف چند روز و بتدریج انجام شود.
- حالا اگر قصد برنزه‌شدن ندارید و از طرفی هم می‌خواهید از شر آفتاب‌سوختگی در روزهای گرم و آفتابی سال در امان بمانید، این نکات را به خاطر بسپارید:
در صورت امکان از ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر از خانه خارج نشوید.
هنگام خروج از منزل، لباسهای پوشیده و روشن بپوشید.
استفاده از عینک‌های آفتابی استاندارد را فراموش نکنید.
حتما نیم ساعت پیش از خروج از منزل، ضدآفتاب بزنید.
وقتی در ساعتهای آفتابی روز در خارج از منزل هستید، هر 2 ساعت یک‌بار ضدآفتاب خود را تجدید کنید.

کرمهای مناسب آفتاب‌سوختگی
آفتاب سوختگی به دلیل آسیب دیدن پوست از اشعه‌های فرابنفش خورشید به‌وجود می‌آید. بیشتر آفتاب‌سوختگی‌ها سبب می‌شود پوست قرمز شده و هنگام دست زدن به آن داغ و کمی درد داشته باشد. در سوختگی نوع اول فقط لایه بیرونی و سطحی پوست آسیب می‌بیند. معمولا این آفتاب سوختگی چند ساعت پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب خود را نشان می‌دهد و ممکن است بهبود آن از چند روز تا چند هفته طول بکشد.
تماس 15 تا 30 دقیقه‌ای یک پوست حساس با آفتاب می‌تواند ایجاد آفتاب‌سوختگی کند. برای آرام شدن می‌توانید از مسکن‌هایی چون آسپیرین و ایبوبروفن استفاده کنید، همچنین کمپرس سرد نیز می‌تواند موثر باشد. ‌از دیگر راه‌ها برای کم کردن درد و احساس ناراحتی استفاده از ژل آلوئه ورا و کرمهای مرطوب‌کننده است.البته باید بدانید، تماس بیش‌ازحد در مدت کوتاه مانند استفاده از دستگاه‌های برنزه‌کننده سبب ایجاد آفتاب‌سوختگی می‌شود.

مراجعه به پزشک
آفتاب می‌تواند سوختگی‌های شدیدتری را نیز روی پوست شما ایجاد کند؛ یعنی سوختگی نوع دوم که در آن لایه‌های عمیق‌تر پوست و بعضی از عصب‌ها آسیب می‌بینند. معمولا این نوع سوختگی دردناک‌تر است و مدت زمان بیشتری طول می‌کشد تا پوست بهبود یابد. از نشانه های آن می‌توان به قرمزی، ورم کردن و تاول اشاره کرد. اگر روی پوست‌تان تاول به‌وجود آمده ‌است تاول‌ها را نترکانید، زیرا تاول‌ها برای محافظت از لایه‌های زیرین پوست تشکیل می‌شوند و ترکاندن آنها ممکن است به عفونت بینجامد. اگر تاول خودبه‌خود باز شد به آرامی پوست مرده را از روی آن بردارید و یک پماد آنتی‌بیوتیک در محل آن قرار دهید و بعد یک گاز خشک روی تاول قرار داده شود، پانسمان خشک می‌تواند از عفونت جلوگیری کند. در این موارد که پوست تاول می‌زند بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

راه حل‌های خانگی آفتاب سوختگی
1- ماست: ماست را روی پوست آفتاب سوخته بمالید و به آرامی با حرکات دورانی ماساژ دهید. پس از خشک شدن ماست روی پوست، این ماسک را با آب سرد بشویید. تاثیر ماست در درمان پوست‌های آفتاب سوخته شگفت آور است.
2- خیار: خیار سبز درمانی طبیعی برای پوست‌های آفتاب سوخته و آسیب دیده در اثر اشعه آفتاب است. آب موجود در خیار رطوبت مورد نیاز پوست را تامین کرده و آثار آفتاب سوختگی را محو می کند. برای درمان پوست آفتاب سوخته با خیار، آن را به صورت برشهای نازک روی پوست صورتتان قرار دهید.
3- گوجه ‌فرنگی: ویتامین A موجود در گوجه فرنگی برای رفع آثار آفتاب سوختگی از پوست بسیار مناسب است. گوجه فرنگی را رنده کرده و روی محل‌های آفتاب سوخته قرار دهید.
4- ماسک نخود: این ماسک در درمان آثار آفتاب سوختگی معجزه می کند. برای تهیه این ماسک آرد نخود را با یک قاشق چای خوری زردچوبه و خامه مخلوط کنید تا خمیر غلیظی به دست بیاید. حالا این خمیر را روی پوستتان بمالید، پس از اینکه خشک شد آن را با آب سرد بشویید.
5- عسل: دو قاشق مرباخوری عسل را با یک چهارم قاشق آبلیمو مخلوط کنید تا یک ماسک عالی برای رفع آثار آفتاب سوختگی پوست ساخته باشید. این ماسک را روی پوست آفتاب سوخته قرار دهید و پس از 15 دقیقه با آب سرد بشویید.
6- ژل آلوئه ورا : آلوئه ورا یا صبر زرد دارای خواص بسیاری برای درمان مشکلات پوستی است. افزون بر درمان آفتاب سوختگی، آلوئه ورا سوزش ناشی از نیش حشرات و سایر انواع سوختگی را نیز کاهش می دهد. برای درمان آفتاب سوختگی با ژل گیاه آلوئه ورا، ژل آلوئه ورا را به محل آفتاب سوختگی بمالید، اجازه دهید خشک شود سپس آن را با آب سرد بشویید.
7- ماسک سفیده تخم مرغ: ماسک سفیده تخم مرغ نیز در درمان آفتاب سوختگی موثر است. سفیده تخم مرغ را با همزن هم بزنید تا کف کند سپس به پوستتان بمالید و پس از خشک شدن آبکشی کنید. افزون بر این چسبندگی شدید سفیده تخم مرغ سبب شفاف سازی پوست و رفع جوشها می گردد.
8- توت فرنگی: ویتامین ها و املاح موجود در توت فرنگی در ترمیم پوست بسیار موثر است. چند توت فرنگی را له کنید و پوره به دست آمده را روی ناحیه آفتاب سوخته بمالید. زمانی که خشک شد، آن را با آب سرد بشویید.
9- ماسک ماست و عسل: ماسک ماست و عسل خواص ماست و عسل را برای درمان آفتاب سوختگی در خود دارد. عسل و ماست را به نسبت مساوی با هم مخلوط کنید و روی قسمت آفتاب سوخته بمالید. پس از 15 دقیقه این ماسک را با آب سرد بشویید.
10. آب سرد: پارچه ای نخی را با آب سرد خیس کنید و آن را روی قسمتی از پوست خود که دچار آفتاب سوختگی شده قرار دهید. چند دقیقه صبر کنید و دوباره این کار را تکرار کنید. شما می توانید برای سرعت بخشیدن به روند بهبودی آثار سوختگی، 10 تا 15 مرتبه در روز این کار را انجام دهید.