به گزارش قدس آنلاین به نقل از خبرگزاری ایکنا، آیت‌الله احمد مبلغی در کنفرانس علوم اسلامی و تصفیه و اصلاح آن در جهت مبارزه با افراط‌گرایی در کشور عراق، با طرح این سوال که عوامل نهفته در ورای خشونت در روابط امت اسلامی چیست؟ گفت: در این زمینه چند عامل مهم در تولید خشونت در روابط امت با یکدیگر موثر هستند.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس بیان کرد: یکی از این عوامل که نقش بیشتر و تاثیرگذارتری را در زمینه‌سازی خشونت به خود اختصاص داده است، اشکالات روشی علوم است، به همین جهت، ضرورت دارد به بررسی اشکالات در این نگاه‌ها به علوم اسلامی به صورت دقیق دست بزنیم.
مبلغی با اشاره به اینکه دو نوع اشکال در پاره‌ای از نگاه‌ها و پرداختن‌ها به علوم اسلامی وجود دارد، یادآوری کرد: اشکال نخست، وجود عناصر نادرست در روش علوم اسلامی در این نگاه‌ها است؛ با این توضیح که عناصر نادرست و یا دست کم تنقیح ناشده در شیوه علم دینی در مواردی وجود دارد که از این وضعیت می‌توان به در برگیری روش علم از عناصر نادرست تعبیر کرد.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی بیان داشت: نقص روشی، اشکال دوم در روش‌پردازی علوم است، که گاه در علوم دینی نیز جریانات یا کسانی به آن دچار می‌شوند.
وی افزود: آسیب‌های ناشی از ناحیه دچار شدن پاره‌ای از گرایش‌های فکری به نقص روشی در علوم اسلامی، آسیب‌های جدی و گاه پر مخاطره برای جامعه اسلامی است.
آیت الله مبلغی بیان داشت: توجه به سه مقدمه آشکار می‌کند که چطور نقص روشی در علوم دینی منتهی به بروز مشکلاتی برای جامعه می‌شود، مقدمه اول اینکه شخص به خاطر این که در روش او نقص‌هایی وجود دارد، نمی‌تواند در بسیاری از موارد به فهم درست دین و فهم درست شریعت نائل آید بلکه آنچه را می‌فهمد، اندیشه‌هایی نادرست یا نارسا از دین است.
وی ادامه داد: مقدمه دوم، این که این افکار نادرست که انسان در نتیجه نارسایی روشی کسب و کشف می‌کند در موارد بسیار، اندیشه‌های افراطی هستند و مقدمه سوم، این که افکار افراطی وقتی پا به صحنه واقعیت زندگی و مناسبات اجتماعی می‌گذارند، منشاء بروز خشونت در مناسبات می‌شوند بدین سان نتیجه می‌گیریم که نقص در روش علوم اسلامی، در مواردی به خشونت در روابط می‌انجامد.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی بیان داشت: علوم اسلامی حکم ساختمان را دارد که به زیرساخت نیاز دارد. زیرساخت‌های علوم اسلامی، مبانی اندیشه‌ای است که اگر لرزان یا نادرست باشند و یا اصلا نباشند بنای علوم اسلامی به مشکلاتی برمی خورد یا مشکلاتی به بار می‌آورد.
مبلغی ادامه داد: بخشی از کاستی‌های روشی، غیاب اندیشه‌های مبنایی است که حکم زیرساخت را برای علوم اسلامی دارند و بی‌گمان علوم اسلامی بر روی زیرساخت‌های مهم و مستحکمی بنا شده است، اما در عین حال در مواردی در روش و نگاه پاره‌ای از مجموعه‌ها و گرایش‌های شریعت‌گرای فعال در جهان اسلام، اندیشه‌های مهمی غایب مانده است؛ اندیشه هایی که بستر علم فقه هستند و شرط درست‌‌اندیشی در علم فقه به شمار می‌روند.
وی با بیان اینکه امت‌اندیشی یک غائب بزرگ در مجموعه عناصر تشکیل‌دهنده روش فقه به حساب می‌آید گفت: امروزه خیلی از فتواها هیچ حرمتی برای امت از خود نشان نمی‌دهند و هیچ رعایتی و تقیدی به چارچوب‌های امت و لوازم بقاء امت از خود بروز نمی‌دهند. بلکه برعکس درهای تفرقه و قتل و اصطکاک و برخورد را به روی مسلمانان گشوده‌اند.
مبلغی اندیشه کلان سوم یعنی زیبا اندیشی را نیز تشریح کرد و گفت: اگر خداوند زیباست دین او هم زیباست. اگر خداوند زیبایی را دوست دارد دین خود را در جهت تقویت نهاد زیبایی در انسان و توسعه و تعمیق زیبایی در انسان شکل داده است.
وی اظهار کرد: زیبایی‌اندیشی یک زیرساخت بزرگ برای فقه است که به آن چارچوب، جهت، معنا و روح می‌دهد ولی متاسفانه این اندیشه کلان به یک غائب بزرگ در نگاه‌های روش‌پردازانه فقهی بدل شده است و بسیاری از فتواها خواسته و ناخواسته در جهت منهدم ساختن روح زیبایی در انسان‌ها و نسل‌ها عمل می‌کنند.
وی به آیه شریفه «قل من حرم زينة الله التى اخرج لعباده ...» اشاره کرد و گفت: قرآن کریم لحنی عتاب‌گونه و اعتراض‌گونه نه به افراد عادی، بلکه خطاب به کسانی دارد که در جایگاه فتوا نشسته‌اند و دست به تحریم زینت خداوند می‌زنند.
وی بیان کرد: خیلی از نگاه‌های فقهی در جهان اسلام که جوانان مسلمان را به سمت فرار از دین می‌کشانند در زمره همین کسانی جای می‌گیرند که قرآن از آن‌ها به عنوان افراد تحریم‌کننده زینت خدا یاد کرده است.
وی گفت: در بعضی از نگاه‌های فقهی اندیشه‌هایی وجود دارد که اینها به عنوان سلول‌های خفته برای خشونت محسوب می‌شوند که ممکن است در شرایطی در گذشته عمل نکرده باشند ولی امروزه همان‌ها بیدار و فعال شده‌اند و تفکراتی از نوع داعش را در میان امت خلق کردند و به تکفیر و گمراه کردن امت اسلام مبادرت می‌ورزند.