به گزارش قدس آنلاین به نقل از شبستان، نهج‌البلاغه گزیده‌ای از خطبه‌ها، نامه‌ها و سخنان کوتاه امیرالمومنین علی ابن ابی‌طالب(ع) است که توسط سید رضی در قرن چهارم هجری قمری گردآوری شده است. سخنان امیرالمومنین علی ابن ابی‌طالب(ع) در این کتاب شامل سه باب می شود: باب اول: خطبه‌ها و اوامر، باب دوم: نامه‌ها و رسائل و وصایا و باب سوم: کلمات قصار، حکمت آمیز و مواعظ.

امام علی(ع) در خطبه ها، نامه ها و حکمت های خود موضوعات متعددی را مطرح کردند که یکی از آنان پیرامون امام زمان(عج) است. در بخشی از خطبه 182 نهج البلاغه امام علی (ع) نکات مهمی درباره وصف امام زمان (عج) فرموده اند که در پی می خوانید:

وصف الامام مهدی(عج)

«وَ مِنْهَا: قَدْ لَبِسَ لِلْحِکْمَةِ جُنَّتَهَا وَ أَخَذَهَا بِجَمِیعِ أَدَبِهَا مِنَ الْإِقْبَالِ عَلَیْهَا وَ الْمَعْرِفَةِ بِهَا وَ التَّفَرُّغِ لَهَا فَهِیَ عِنْدَ نَفْسِهِ ضَالَّتُهُ الَّتِی یَطْلُبُهَا وَ حَاجَتُهُ الَّتِی یَسْأَلُ عَنْهَا فَهُوَ مُغْتَرِبٌ إِذَا اغْتَرَبَ الْإِسْلَامُ وَ ضَرَبَ بِعَسِیبِ ذَنَبِهِ وَ أَلْصَقَ الْأَرْضَ بِجِرَانِهِ بَقِیَّةٌ مِنْ بَقَایَا حُجَّتِهِ خَلِیفَةٌ مِنْ خَلَائِفِ أَنْبِیَائِهِ»

وصف حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)

زره دانش بر تن دارد، و با تمامی آداب، و با توجه و معرفت کامل آن را فرا گرفته، حکمت گمشده اوست که همواره در جستجوی آن می باشد، و نیاز اوست که در به دست آوردنش می پرسد. در آن هنگام که اسلام غروب می کند و چونان شتری در راه مانده بر زمین می ماند، و سینه به زمین می چسباند او پنهان خواهد شد (دوران غیبت صغری و کبری) او باقیمانده حجتهای الهی است، و جانشینان پیامبران.

براساس این گزارش، دکتر سید محمدمهدی جعفری، استاد دانشگاه شیراز و نهج البلاغه پژوه در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان به تشریح این خطبه پرداخته است که بخش دوم این گفت و گو در پی می آید:

احساس غربت امام زمان (عج) در زمان ظهور

این نهج البلاغه پژوه اظهار کرد: در ادامه این خطبه امام علی (ع) فرمودند: «وَ حَاجَتُهُ الَّتِی یَسْأَلُ عَنْهَا » «نیاز او همان نیازی است که در خواست می کرد» یعنی اشاره به نیاز به فراهم شدن زمینه ظهور دارد و نیاز به افرادی دارد که بتواند آن حکمت را به اجرا درآورد و ماموریت را انجام دهد و در عین حال امام(ع) می فرمایند: «فَهُوَ مُغْتَرِبٌ إِذَا اغْتَرَبَ الْإِسْلَامُ» یعنی امام زمان(عج) در زمان ظهور با وجود فراهم شدن شرایط، احساس غربت و بیگانگی در میان مردم می کنند زیرا برای اقلیتی این شرایط فهم از لحاظ زمان و مکان فراهم شده است و تمام مردم نسبت به آن بیگانه هستند، دلیل آن است که همه از اسلام دوری گزیده اند و اسلام چیز غریبی برای آنهاست.

غربت اسلام به روایت پیامبر اسلام (ص)

وی ادامه داد: این جمله امیرالمومنین(ع) اشاره به حدیثی از پیامبر (ص) دارد که می فرمایند: «الإسلام غریبا و سیعود غریبا فطوبی للغرباء» به این معنا که اسلام به صورت غریب آغاز شد و به زودی به غربت بازخواهد گشت و خوشا به حال غریبان، یعنی زمانی که اسلام آغاز شد، در میان عموم مردم غریب و بیگانه بود و بعد از مدت ها هم غریب خواهد شد و مردم به نام اسلام کارهایی انجام می دهند و سخنان و شعارهایی می گویند، اما هیچکدام ربطی به اسلام ندارد و در نهایت پیامبر(ص) می فرمایند: «خوشا به حال کسانی که به اسلام حقیقی توجه دارند و آن را از دست ندادند و در مقابل همه آسیب ها و گرفتاری ها، مقاومت کردند«.

جعفری با اشاره به اینکه امام زمان (عج)در زمان ظهور برای اجرای حکمت احساس غربت می کند زیرا اسلام غریب شده است، تصریح کرد: در این زمان مردم به اسم اسلام کارهایی انجام می دهند که مخالف با آن است.

در حاشیه قرار گرفتن اسلام حقیقی در زمان ظهور

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در ادامه این خطبه امام(ع) فرموده است «ضَرَبَ بِعَسِیبِ ذَنَبِهِ » تصریح کرد: امام علی (ع) اسلام را در زمان ظهور به شتری تشبیه کرده است که بسیار فعال بوده و حرکت داشته و در خانه و جایگاه واقعی خود قرار گرفته است اما کسی به آن توجه نمی کند و تنها مانده است و از این جهت گردن دراز خود را به زمین می زند «وَ أَلْصَقَ الْأَرْضَ بِجِرَانِهِ» یعنی اسلام حقیقی جدای از مردم در کناری قرار می گیرد و مانند شتری که از رفتن بازمانده، گردنش را بر زمین می گذارد و می خوابد و هیچ جنبش و جوششی در میان مردم ندارد.

وی اضافه کرد: «بَقِیَّةٌ مِنْ بَقَایَا حُجَّتِهِ» یعنی زمین خدا هرگز از حجت خالی نیست و همواره حجت خدا چه پنهان و چه آشکار در زمین حضور دارد و موعود (عج) نیز که ظهور می کند، بازمانده حجت های خداوند است و «خَلِیفَةٌ مِنْ خَلَائِفِ أَنْبِیَائِهِ» یعنی جانشینی از پیامبران خداوند است .

جعفری با بیان اینکه جانشینان پیامبر(ص) در طول تاریخ به رهبری و هدایت مردم مشغول بودند، افزود: این روند ادامه دارد تا زمانی که به دلیل نبود شرایط، آخرین حجت پنهان می شود و با فراهم شدن زمینه ها و شرایط، به امر خداوند ظهور می کند و حکمت الهی را که همان برنامه پیامبران و امامان است، اجرایی می کند.

تلاش های امام علی (ع) برای احیای توحید، نبوت و معاد

این استاد دانشگاه با اشاره به کلیات خطبه ها، نامه ها و حکمت های نهج ابلاغه ابراز کرد: امیرالمومنین(ع) در زمان خلافت در شرایطی قرار داشتند که در آن زمان به دلیل انحراف مسیر اسلام، عده ای از وظایف خود کنار رفته بودند و اسلام به گونه ای دیگر معرفی می شد و پیش بینی رسول خدا(ص) بعد از 25 سال محقق شده بود لذا امام علی (ع) طوری مردم را هدایت می کند تا مجددا توحید، نبوت و معاد که از اصول تعالیم انبیاء است ، دوباره در میان مردم ترویج شود.

وی با بیان اینکه امیرالمومنین امام علی(ع) در تمام خطبه ها ابتدا توحید و حمد صفات پروردگار می پردازند و سپس مطالب دیگر را بیان می کنند، ادامه داد: دلیل این مهم آن است که مردم توحید را از دست داده اند و با نام توحید به شرک پرداخته اند و بعد از آن مطلبی را که متناسب به زمان و شرایط است در زمینه های مختلف سیاسی، عقیدتی، اقتصادی، جنگ و صلح بیان می کنند و تمام مطالبی که از ایشان باقی مانده اعم از خطبه، کلام، حکمت و نامه ها نتیجه آن است که در طول این چهار سال و 10 ماه حکومت و پیش از آن کوشیدند تا حقایق را به گوش مردم برسانند و اعتقادات نادرست مردم را تصحیح کنند.

جعفری با بیان اینکه در نهایت، اقدامات مردم زمینه را برای ظهور امام زمان(عج) به عنوان آخرین حجت خداوند، فراهم خواهد کرد، خاطرنشان کرد: امیرالمومنین(ع) ابتدا شرایط و اوضاع و احوال نامناسب اجتماعی را بیان و در نهایت نشانه هایی از منجی موعود(عج) ارائه می کنند تا بشر دنبال گمشده ای باشد و خود را برای آن آماده کند، همانطور که شب قدر را خداوند در قرآن وصف می کند و به صراحت نمی گوید که شب چندم است لذا منجی موعود(عج) هم که سیمرغ آدمیان است تنها نشانه هایی از آن گفته شده است تا مردم در جستجوی آن باشند و یکی از نشانه هایی که امام علی (ع) برای آن، در این خطبه ارائه کرده است، برخورداری از حکمت، حکیمانه عمل کردن و به کار بردن صحیح آن حکمت است.

انتهای خبر/