قدس آنلاین/ علی‌پور: چند سالی است که بحث زیان‌های مواد غذایی دستکاری شده یا همان تراریخته‌ها به جنجالی در حوزه سلامت جهان بدل شده تا آنجا که موافقان این تولیدات، هرگونه مخالفت یا انتقادی را به عنوان «دانش هراسی» تعبیر می‌کنند. دکتر علی متولی زاده اردکانی، دبیر انجمن زیست فناوری سلامت ایران در حاشیه دومین سمپوزیوم سرطان نسترن با اشاره به  نقش تغییر سبک زندگی در رشد سرطان در سال‌های آینده به خبرنگار ما گفت: گرچه پیش از این نقش آلاینده‌های صنعتی،  آفت کش‌ها و آلودگی هوا بر بروز سرطان محرز شده بود، اما بنابر تحقیقات جدید، عواملی همانند مصرف مواد غذایی تراریخته می‌تواند در این مقوله اثرگذار باشد، چنانکه محققان آمریکایی طی چند دهه با شیوع بیشتر بیماری‌هایی همانند سرطان، اوتیسم، آلزایمر و حتی دیابت، به دنبال چاره‌اندیشی بودند که نتایج به دست آمده  این نظریه را تقویت کرده  که این گونه محصولات  در افزایش مبتلایان به سرطان این کشور نقش آفرین بوده‌اند، اما این مقوله هنوز به عنوان فرضیه شناخته می‌شود که اگر به تأیید علمی متخصصان برسد، می‌تواند حتی جایزه نوبل را کسب کند.

وی اضافه کرد: گرچه به رشد جمعیت بشر، محدودیت‌های اقتصادی و تغذیه‌ای و البته تغییرات اقلیمی به عنوان دلایل اصلی و اجباری تولید و مصرف این مواد اشاره می‌شود، اما واقعیت این است که تنها  30درصد از محصولات کشاورزی جهان همانند سویا، ذرت و سیب زمینی تراریخته هستند، در حالی که از این محصولات ده‌ها نوع ماده غذایی تهیه شده و در شکل‌های گوناگون به  مصرف مردم می‌رسد.

این متخصص ژنتیک و زیست فناوری افزود: به نظرم می‌توان در استان خراسان رضوی برای نخستین بار و با هدف پیشگیری از رشد سرطان، طرح کنترل و برچسب ‌گذاری محصولات تراریخته را به اجرا درآورد و سپس به  مقایسه میزان ابتلا به سرطان و مصرف این مواد پرداخت.

دکتر متولی زاده اردکانی با اشاره به مقاله خود در زمینه وضعیت سرطان در خاورمیانه، گسترش جمعیت سالمندان را عامل  دیگر رشد سرطان در سال‌های  پیش رو خواند و گفت: بنا بر بررسی‌های انجام شده  تا  25 سال آینده یک چهارم جمعیت کشور ما را افراد بالای 60 سال تشکیل خواهند داد. همچنین  بنابر اعلام سازمان بهداشت جهانی تا سال2050 در دیگر کشورهای منطقه مانند امارات و کویت جمعیت سالمندان به پنج برابر افزایش خواهد یافت که این افزایش جمعیت فشارهایی را بر نظام‌های بهداشتی جوامع وارد می‌کند.

وی در جمع خبرنگاران گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد، در 11 کشور عرب منطقه هیچ برنامه مدونی برای پیشگیری از موج مبتلایان آینده  وجود ندارد. البته ما در برنامه‌های محدودی همانند کاهش مصرف دخانیات،  بر پیشگیری توجه داشته‌ایم و نسبت به همسایگان  خود از شرایط بهتری برخورداریم، اما این تلاش‌ها کافی نیست.

دکتر متولی زاده اردکانی تأکید کرد: گرچه در کشورهای پیشرفته بر اقدام‌های پیشگیرانه همانند غربالگری  توجه بسیارمی شود و همین امر سبب کاهش مبتلایان شده است، اما در کشور ما هنوز نظام غربالگری سرطان‌های شایع نیز وجود ندارد، چنانکه در دوره وزارت خانم دکتر دستجردی قرار شد طرح غربالگری سرطان پستان به اجرا درآید که با برکناری وی به فراموشی سپرده شد.

وی با اشاره به  دوقطبی شدن جهان امروز به کشورهای کم برخوردار و ثروتمند گفت: به دلیل تنگناها و محدودیت‌های اقتصادی نمی‌توان انتظار داشت بخش عمده‌ای از منابع مالی صرف تحقیقات و پژوهش‌های علمی در مقوله سرطان شود، بنابراین باید بر پیشگیری و تشخیص به هنگام بیماری توجه داشت؛ زیرا در حالی که مردم جامعه ما از سطح سواد کافی برخوردارند اما به لحاظ آگاهی و سواد سلامت ضعیف هستند. مردم بیشتر در مراحل پیشرفته بیماری مراجعه می‌کنند، این در حالی است که با اقدام‌هایی همانند خود مراقبتی، چکاپ و غربالگری می‌توان با تشخیص به موقع از بروز بیماری کاست؛ زیرا 90 درصد مبتلایان که در مرحله اول مراجعه می‌کنند، بهبود می‌یابند.