متاسفانه در خردادماه امسال جنگل های شمال کشور با حضور آفت "شب پره شمشماد" مواجه شده و به سرعت در حال گسترش در رویشگاه های شمشماد - گونه نادر و نماد جنگلهای شمال کشور- است.

این روزها "شب پره" در مناطق شمشاد خیز پارک جنگلی نور، جنگل های "تلوشهر" و "اشتروش" نور و "رزکه" آمل جا خوش کرده و خسارات بسیار شدیدی بجا گذاشته است.

کارشناسان منابع طبیعی هرچند ورود عمدی این آفت به جنگل های مازندران را قطعی ندانستند اما وقوع این مساله را نیز رد نکرده اند و گفته اند احتمال حمله بیوتروریسمی در این زمینه وجود دارد.

آفت شب پره شمشاد؛ بیوتروریسم یا...

کارشناس ارشد گیاه پزشکی اداره کل منابع طبیعی مازندران منطقه ساری در این رابطه می گوید: آفت شب پره از خرداد ماه امسال در رویشگاه های شمشاد مشاهده و به سرعت تکثیر یافته است. این آفت از برگ ها و پوست درختان تغذیه کرده و موجب مرگ آنها می شود و در صورتی که کنترل نشود، تمام شمشادهای شمال کشور را آلوده و نابود خواهد کرد.

امین وطن دوست می افزاید: آفت شب پره تاکنون در ایران وجود نداشته و برای اولین بار در شمشادهای محوطه هتل هایت و نمک آبرود چالوس مشاهده گردید. از آنجا که این منطقه گردشگری بوده و مسافران خارجی در آن بسیار تردد دارند، از طریق آنها یا شمشادهای زینتی همراه شان و یا از طریق رویشگاه آلوده در کشور آذربایجان، هم مرز با آستارا گیلان به مناطق شمشادخیز کشورمان وارد شده است.

وی اضافه می کند: انتقال از طریق کانتینرهای حامل محموله های بین کشوری، نهال های زینتی، نهال های آلوده به تخم و لاروهای جوان و بیوتروریسم از دیگر روش های انتشار یا انتقال این آفت به شمار می رود.

۶ سال پیش "بلایت"، امروز "شب پره"

همچنین مدیرکل منابع طبیعی مازندران – ساری به خبرنگار ما می گوید: شمشاد از گونه های نادر و همیشه سبز بوده و حمایت و حفاظت از این گونه از اهمیت خاصی برخوردار می باشد.

دکتر ستار بابایی با اشاره به اینکه از ۴۴هزار هکتار سطح رویشگاه های شمشاد شمال کشور، ۱۶ هزار هکتار در مازندران قرار دارد، می افزاید: در سال ۸۹ نیز شاهد ورود آفتی به نام "بلایت" در جنگلهای آستارا بودیم که به سرعت گسترش یافت و به مازندران و گلستان هم رسید. آفتی که بومی نبود و به کشور وارد گردید.

وی اضافه می کند: متاسفانه امسال هم با آفت "شب پره شمشاد" مواجه شدیم که ۸۷ هکتار از جنگلهای حوزه اداره کل ساری و ۱۵۰۰هکتار در حوزه اداره کل نوشهر را آلوده کرده است.

مدیرکل منابع طبیعی مازندران – ساری خاطر نشان می کند: آفت شب پره بسیار خطرناک تر از بیماری قارچی بلایت است چراکه طی یکسال، پنج الی شش نسل تولید مثل کرده و تکثیر می شود و این امر، کنترل آن را سخت تر می کند.

همچنین پس از تغذیه از برگ درختان، سراغ پوست درخت رفته و با خوردن آن، موجب مرگ سرشاخه ها و استمرار خسارت و در نهایت موجب نابودی کامل شمشاد می شود.

از مرگ نارون تا شمشاد

دکتر بابایی ادامه می دهد: یکی از روشهایی که بیگانگان برای زمینگیر کردن کشورمان بکار می برند تهدیدات زیستی و آلودگی دربخش کشاورزی و منابع طبیعی است بطوریکه یک آفت ناشناخته را وارد کشور می کنند تا خسارت بزرگی به بار آورند.

وی در پاسخ به پرسش خبرنگار قدس در رابطه با ورود عمدی این آفت به کشور، این احتمال را رد نمی کند و ادامه می دهد: برای اولین بار نیست که با اینگونه تهدیدات مواجه هستیم و در گذشته نیز شاهد مرگ نارون بودیم که در این راستا باید در چارچوب پدافند غیرعامل، خسارت را به حداقل برسانیم.

وی یادآور می شود: به محض مشاهده بیماری شمشماد، ۷۰ کیلوگرم بذر از ۱۴ ایستگاه جمع آوری و در مرکز بذر "تشبندان" نگهداری می شود که قابلیت تولید ۷۰ میلیون اصله نهال شمشاد را دارد.

مدیرکل منابع طبیعی مازندران – ساری، ورود این بیماری از طریق چوب های آلوده را رد می کند و می گوید: واردات چوب شمشاد نداریم و تنها چوب درختان سوزنی برگ وارد می شود که هیچ ارتباطی باهم ندارند.

بابایی به اقدامات کنترلی از جمله محلول پاشی و اقدامات مکانیکی از جمله تله های نوری و فرمونی اشاره می کند و می افزاید: اجازه نداریم هرکاری خواستیم در جنگل انجام دهیم و مصرف بی رویه سموم به جنگلها آسیب وارد می کند.

انسجام ملی لزوم مقابله با تهدیدات زیستی

همچنین کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران در گفتگو با خبرنگار قدس با اشاره به اینکه حمله زیستی کمتر از حمله به مرزهای جغرافیایی نیست، می گوید: امروز پدافند عامل یک تکلیف اجتماعی بوده و همه باید کمک کنیم تا نهادینه شود.

دکتر حسن بریمانی احتمال ورود عمدی این آفت را محتمل می داند و می افزاید: آفت شب پره شمشماد طی یک دوره زمانی ۱۰ ساله کل اروپا و جنگلهای قفقاز را درگیر کرد و بدنبال آن ما هم با این بیماری مواجه شدیم.

وی با بیان اینکه رویشگاه های شمشماد کشورمان ارزش اکولوژیکی بالایی داشته و مورد ستایش دنیاست، می افزاید: این آفت فوق مهاجم بوده و برای مهار آن باید از همه ظرفیت ها استفاده نمود.

دکتربریمانی اتحاد و انسجام ملی در تهدیدات زیستی را مهم می خواند و تاکید می کند: برای کنترل آفت شب پره به کمک همه اقشار خصوص دانشجویان، دانش آموزان و تشکل ها نیاز داریم تا سرشاخه های آلوده جمع آوری و امحا گردد.

پدافند غیرعامل واکسینه می کند

تاکنون در میان تمام روایت‌های مختلف بیوتروریسم در ایران، کشورهای عربی و آمریکای لاتین؛ سرنخ تمام این داستان‌ها از حدس و گمان افراد فراتر نرفته و با وجود گزارش‌های جسته و گریخته، هیچ سندی مبنی بر تایید رسمی این قبیل اتفاقات وجود ندارد.

چنین ادعاهایی به همان اندازه که قابل اثبات اند قابل تردید نیز هستند. بی تردید دشمن از هر روشی برای ضربه زدن به نظام جمهوری اسلامی استفاده می کند. از جنگ نرم گرفته تا جنگ سرد. از بیوتروریسم گرفته تا نفوذ.

در این رابطه باید پدافندغیرعامل را جدی گرفته و با آموزش آن به قشرهای مختلف جامعه، آن را به یک فرهنگ عمومی تبدیل نموده و کشور عزیزمان را واکسینه کنیم.