به گزارش «قدس آنلاین»،  برنامه «گفتگوی فرهنگی» با موضوع واژه گزینی، چرا و چگونه با حضور علاء الدین طباطبایی عضو شورای واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، نسرین پرویزی معاون گروه واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و ارتباط تلفنی با غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی از آنتن رادیو گفتگو پخش شد.

حدادعادل در ارتباط تلفنی خود با این برنامه گفت: بنای فرهنگستان در جمهوری اسلامی ایران برای واژه گزینی، زور و فشار نیست؛ همانطور که در گذشته تجربه جایگزینی واژه ها به اجبار وجود داشته و نتیجه ای نداشته است.

وی به ارتباط موثر فرهنگستان و آموزش و پرورش اشاره کرد و گفت: واژه گزینی از کتاب‌های درسی ابتدایی آغاز شده است و تلاش بر این بوده است که واژه های بیگانه حدالامکان از آن حذف شود و تا کنون به کتاب‌های دوران راهنمایی رسیده ایم.

رئیس فرهنگستان زبان فارسی ادامه داد: تمام این فعالیت‌ها برای رسیدن به زبان علمی فارسی است. خوشبختانه به همت اساتید دانشگاه در فرهنگستان و با جذب دانشجو در این حوزه واژه گزینی به صورت علم و دانش درآمده است و با تربیت متخصصان، فرهنگ توجه به زبان فارسی نهادینه شده است.

حدادعادل درباره انتخاب نام های نامانوس خارجی برای فروشگاه‌های سطح شهر گفت: فرهنگستان دستگاه اجرایی نیست و قانون در این باره روشن است و این موضوع خلاف قانون محسوب می شود. فرهنگستان تنها در فارسی بودن یا نبودن واژه ها نظر می‌دهد. اما اجرای قانون و دادن جواز به یک فروشگاه به عهده دستگاه های اجرایی است و با سازمان ثبت شرکت‌ها نیز تعامل وجود دارد. از اقدامات اجرایی صورت گرفته راضی نیستیم چرا که هر روز شاهد ظهور نام های جدید هستیم و مردم هرجور که بخواهند با زبان رفتار می‌کنند که خطرناک است.

رئیس فرهنگستان زبان فارسی گفت: مردم باید بدانند زبان رکنی از هویت ملی ماست. ما به عنوان یک ملت با دو مولفه دین و زبان شناخته شده‌ایم و اگر زبان فارسی صدمه ببیند ملیت ایرانی نیز به خطر خواهد افتاد.

در بخش دیگری از این برنامه، پرویزی با بیان اینکه قابلیت زبان فارسی برای واژه گزینی بسیار بالاست، گفت: تا کنون برای معادل سازی واژه‌ها به کمبودی در زبان فارسی نرسیده ایم و موضوعی که ما را قانع کند که زبان دیگری باید جایگزین شود وجود نداشته است. اساسا زبان بین المللی علمی در دنیا وجود ندارد و همه زبان‌ها برای حفظ واژگان خود حساسیت نشان می‌دهند. مطمئنا هر واژه‌ای که ساخته شود برای نسل موجود غریبه است اما اگر استفاده شود و در رسانه ها و نشریات مطرح شود به راحتی نهادینه می شود.

طباطبایی هم گفت: اینگونه نیست که یک زبان خصوصیاتی داشته باشد که به درد علم بخورد و زبان دیگر به درد فلسفه یا هنر بخورد. از نظر زبان شناسان همه زبان ها قابلیت علمی شدن را دارند.

وی افزود: جامعه باید ویژگی های مورد نیاز خود را در زبان ایجاد کند. برنامه ریزی آگاهانه زبان یک کار اصلی فرهنگستان هاست.

این محقق با بیان اینکه نقطه صفر برای هیچ زبانی وجود ندارد، گفت: به مرور زمان، زبان ها کلمات را از هم قرض می گیرند که جزو میراث زبان می شوند و این کلمات وارد شده تلفظ و معنای جدیدی در زبان مقصد پیدا می کنند که با زبان اصلی متفاوت است. بنابراین  از جانب زبان عربی تهدیدی برای زبان ما وجود ندارد، در حال حاضر واژه جدیدی از این زبان وارد فارسی نمی شود.