به گزارش قدس آنلاین به نقل از مهر، سید عباس صالحی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عصر امروز شنبه ۷ اسفند در حاشیه یکی دیگر از برنامه های موسوم به دیدار با اهالی قلم و نشر که این بار در کتابفروشی پیام عدالت در تهران برگزار شد در پاسخ به سوالی درباره اظهارات یک ناشر مبنی بر غیرقابل چاپ اعلام شدن ۵۵ عنوان از کتابهایش که عمدتا با موضوع «زنان و جنبش های اجتماعی» تبیین شده اند و اینکه آیا وزارت ارشاد در خصوص آثاری با این موضوعات، موضع خاصی دارد یا خیر؟ گفت: در صحبت های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم جایزه کتاب سال و همچنین در برنامه گفتگوی ویژه خبری، نکاتی در ارتباط با مسئله بررسی و انتشار کتاب مورد توجه قرار گرفته بود که باید با دقت به آنها توجه داشته باشیم.

نکته اول این بود که تبعا در حوزه نظارت بر امر انتشار کتاب، قانون باید معیار باشد و نه سختگیری و یا حتی تساهل و سهل گیری. نکته دیگری که ایشان مطرح کردند این بود که در اجرای قانون تلاش کنیم عموم کسانی که با موضوع آن قانون مرتبطند یعنی شهروندان؛ خودشان به اجرای قانون بپردازند نه اینکه ابتدائا ما بخواهیم خودمان به اِعمال قانون بپردازیم.

وی با بیان ینکه این نگاه همان نگاه مبنایی و راهبردی در حوزه بررسی کتاب است و تلاش می‌شود مطابق همان عمل شود، تاکید کرد: طبیعتا درباره این موسسه انتشاراتی  و نشرهای دیگر تلاش شده و می‌شود که این دو معیار مورد توجه قرار گیرد و بر همان اساس عمل شود. تاکید وزیر ارشاد این بود که با همین نگاه تعداد کتابهای غیرمجاز کاهش پیدا کند. دوم اینکه خود ناشران و مولفان به فهم مشترک از اجرای قانون رسیده اند و لذا تعداد آثار غیرمجاز در سالهای اخیر بر اساس این دو نکته راهبردی کاهش پیدا کرده است.

در رابطه با مسئله همین ناشر، محمد سلگی مدیر دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت ارشاد هم گفت: کتابهایی که خانم لاهیجی به آنها اشاره کرده است مربوط به یکسال و دوسال اخیر نیست و در واقع مربوط به دوره های مختلف است و نه فقط سال ۹۴ و ۹۵. بدیهی است تعدادی از کتابهای این ناشر ممکن است بر اساس قانون، قابل انتشار نباشد و یا اصطلاحا غیر مجاز باشد اما عددی که ایشان اشاره کرده اند (۵۵ کتاب غیرقابل چاپ) عمدتا ناظر بر کتابهای به اصطلاح بلاتکلیف است یعنی حتی تعدادی از این کتابها به درخواست هیئت عالی نظارت بر ضوابط نشر، مجددا بررسی شده است اما به هر حال مطابق قانون امکان انتشار ندارند.

سلگی افزود: بنده یکی دو هفته پیش دیداری با خانم لاهیجی داشتم و به ایشان هم اعلام کردم که تعدادی از کتابهایشان از نظر ما و قانون غیرمجاز هستند و انتشار آنها مشروط به رعایت برخی نکات در کتابها است. طبیعتا اگر این مسائل برطرف شوند، این کتابها هم اجازه انتشار می یابند. در واقع برخی از این آثار معطل اصلاح تنها یکی دو خط یا یکی دو پاراگراف است اما مراجعه و یا تلاشی از طرف ناشر یا نویسنده برای رفع و رجوع آنها صورت نمی گیرد.

مدیر اداره کتاب همچنین در پاسخ به سوال دیگری درباره صدور مجوز برای موزعین کتاب گفت: تا پیش از این موزعین مثل ناشران نبودند که مجوزی از ارشاد داشته باشند اما در آئین نامه جدید صدور پروانه نشر، به موزعان هم اجازه داده شده است پروانه داشته باشند و این مانع برداشته شده است. بدیهی است نداشتن پروانه نشر و فعالیت بدون آن، مشکلاتی را در زمینه انجام کارها از جمله در حوزه اقتصادی برای فرد مذکور ایجاد می کند.

در ادامه این برنامه همچنین سیدعباس صالحی معاون امور فرهنگی وزارت ارشاد در پاسخ به سوال خبرنگار مهر در رابطه با اظهارات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر اینکه تنها سه هزارم کتابها پشت سد ممیزی می مانند و الان تنها ۵۶ عنوان بلاتکلیف هستند که برای انتشار این تعداد هم وزارت ارشاد با پدیدآورندگان آنها وارد مذاکره خواهد شد، اینکه آیا روال کار این وزارتخانه و هیئت بررسی کتاب آن تغییر کرده و الزامی برای گفتگو نه  تنها با ناشر بلکه با مولفان آثار هم برایشان بوجود آمده است، گفت: این تقریبا مسیری است که در دو سه سال اخیر هم ادامه داشته است.

وی در توضیح تفصیلی تری در این خصوص گفت: طبق قانون ضوابط نشر، کمیته های دوم و سوم پس از بررسی اولیه کتابها تشکیل می شوند و چنانچه ناشری به شیوه بررسی کتابهایش توسط بررس ها اعتراض داشت، این اعتراض به کمیته دوم برودو اگر در آنجا هم قانع نشد اعتراض در کمیته سوم مجددا بررسی شود.

معاون فرهنگی وزیر ارشاد تصریح کرد: این کمیته های دوگانه تا پیش از دولت جدید فعال نبودند و در این دوره فعال شده اند. ما در ۳ سال اخیر این مسیر را طی کردیم که باب گفتگو را با ناشران پس از اظهارنظر بررسان و اداره کتاب باز کرده باشیم کما اینکه مسائل تعدادی از کتابهای غیرمجاز و همچنین کتابهایی که مشروط شده بودند، در همین مسیر حل شد و اداره کتاب کماکان گفتگوهای پسینی خود را با ناشران در جهت حل مشکلات کتابهای مشروطی ادامه می دهد.

صالحی همچنین گفت: نکته دیگری که در دوره جدید توجه جدی تری به آن صورت گرفته است و خواهد گرفت، گفتگوی بین اداره کتاب و مولف اثر است. سابق بر این، این تنها ناشر بود که به شیوه بررسی یک کتاب یا چند کتابش معترض می شد که همانطور که گفتم این اعتراض ها در کمیته های دوم و سوم مورد رسیدگی قرار می گرفت اما مواردی هم هست که ناشر به هر دلیلی معترض نمی شود یا معترض هست اما از ارائه اعتراضش صرف نظر می کند. حالا بر حل این مسئله گفتگو با مولف هم در دستور کار قرار گرفته است و به نظر می رسد این مسئله از نکاتی است که باید در دوره جدید، به صورت جدی تری روی آن تمرکز کنیم. در واقع ما در کنار ارتباط با ناشران، ارتباط با مولفان را هم با هدف جلب رضایتشان در دستور کار قرار داده ایم.

صالحی در ادامه در پاسخ به سئوال دیگری درباره این مسئله که آیا از این نکته بیم ندارید که ممکن است خودسانسوری نویسنده ها در میان مدت و درازمدت آسیب جدی به حوزه نشر بزند؟ گفت: ضوابط نشر تعدادی از معیارها را برای ما مشخص کرده است و بررس های ما هم بر همین اساس و با ارجاع به همین ضوابط فعالیت می کنند. چه در حوزه کتابهای مشروط و چه در زمینه کتابهای غیرمجاز. به طور طبیعی پاره ای از موضوعات زمینه های بیشتری برای تطبیق این عناوین را دارند که حوزه های ادبیات، دین و علوم انسانی سه حوزه ای هستند که این مصادیق و عناوین را بیشتر در خود جای می دهند اما از طرف دیگر حوزه کتابهای علمی و دانشگاهی کمتر مصداق این عناوین است.

معاون فرهنگی وزیر ارشاد گفت: بنده با تعبیر خودسانسوری موافق نیستم و بهتر است از رسیدن به این مفاهمه درباره حوزه قانون از آن یاد کنیم چه بسا که اگر چنین تفاهمی بوجود باید، برخی خودسانسوری های غلط برطرف شود و از آن سو هم سختگیری های غلط و سهل گیری های نادرست کاهش یابد.

وی در توضیح بیشتر در این رابطه گفت: هنوز هم برخی از شاعران و نویسندگان فکر می کنند که استفاده از برخی واژه ها از آثارشان، ممنوع است در حالی که ما یا واژه های ممنوعه نداریم و یا تعداد آنها بسیار اندک است.

صالحی در ادامه در پاسخ به سوال دیگری در مورد میزان آمادگی شهر آفتاب برای نمایشگاه کتاب سی ام گفت: شهر آفتاب تجربه اولیه خود را در سال ۹۵ از سر گذراند و برای سال دوم هم وزارت ارشاد و ناشران و مدیران شهر آفتاب از تجربه های دوره نخست استفاده می کنند. با گفتگوهایی که با دوستانمان در مجموعه شهر آفتاب داشته ایم، به نظر می رسد که هرچه جلوتر می رویم شرایط مطلوب تری را برای برگزاری نمایشگاه کتاب در پیش خواهیم داشت.

وی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در خصوص تاثیر برنامه های دیدار خود با اهالی قلم و نشر که به کتابگردی موسوم شده است در وضعیت صنعت نشر و کاهش مشکلات کتابفروشان گفت: این برنامه از همان ابتدا چند هدف را دنبال می کرد. اول اینکه مراجعه های عمومی، خارج از فضای رسمی و در یک فضای فرهنگی انجام شود. دوم اینکه مسائل کتابفروشان در محیط خودشان مورد گفتگو قرار بگیرد.

صالحی افزود: پیگیری هایی در این مدت برای حل مسائل مطرح شده در این دیدارها انجام شده است که اجرای طرح هایی مانند عیدانه کتاب، تابستانه کتاب و پائیزه کتاب برای کمک به کتابفروشی ها کلید خورد. اتفاق دوم که حاصل گفتگوها در کتابگردی ها بود، توجه به دغدغه های صنف کتابفروش نسبت به برگزاری نمایشگاههای استانی کتاب بود که برخی از آنها معتقد بودند این برگزاری این نمایشگاهها به کاهش فروش آنها خواهد انجامید. بر این اساس مصوب شد از یک ماه قبل از برگزاری یک نمایشگاه استانی کتاب تا یک ماه بعد از خاتمه آن، کتابفروشی هایی که در آن استان فعالیت می کنند از یارانه ای که به نمایشگاه اختصاص می یابد در محل کتابفروشی خود بهره مند شوند. طرح دیگر حمایت از تاسیس و تجهیز و توسعه کتابفروشی ها بود که با حمایت مشترک و مشارکت ارشاد و بانک شهر در حال انجام است که دو هفته دیگر جزئیات این طرح را اعلام خواهیم کرد.

وی همچنین در خصوص علت انتخاب کتابفروشی پیام عدالت برای کتاب یابی این نوبت خود، انتشار۶۰۰ عنوان کتاب توسط این ناشر و در واقع پرکار بودن او و همچنین ایجاد و راه اندازی کتابفروشی هایی به صورت خانوادگی توسط تیم اداره کننده کتابفروشی یاد شده و نیز محل قرارگیری این کتابفروشی و تلاش مسئولان آن برای توضیح کالاهای فرهنگی در این نقطه نه چندان برخوردار فرهنگی تهران را از عوامل این انتخاب خود عنوان کرد.

پیش از این نشست همچنین مسئولان کتابفروشی پیام عدالت به ارائه توضیحاتی درباره فعالیت های این موسسه انتشاراتی و کتابفروشی م