اختصاصی قدس آنلاین - ساحل عباسی/ استاد شارمین میمندی از سال ۷۸ به دانشجویان علاقمند به تئاتر و نویسندگی درس زندگی می دهد. و درست همان موقع، دانشجویان دانشگاه شریف پا در حوزه ای می گذارند که به نام مولای مردان و پدر یتیمان امام علی (ع) متبرک شده است. دغدغه حضور در اجتماع و لمس آنچه زیر پوست این شهر می گذرد و من و ما از آن بی خبر هستیم درسی است که استاد به دانشجویانش می دهد تا جمعیت امام علی(ع) با حضور تعدادی دانشجوی انگشت شمار آغاز به کار کند.

دردهایی که شاید هیچ یک از ما از نزدیک آنها را لمس نکرده باشیم. دیدار و عیادت از کودکان سرطانی و کم بضاعت و محروم بیمارستان حضرت علی اصغر(ع) با تلاش استاد و دانشجویان میسر می شود. دیدن رنج های بشری، آلامی که شاید بسیاری آن را تجربه نکنند درس زندگی می شود برای این جمع جوان تا یاد بگیرند که بسیاری از دردهای ما درد نیست، بی دردی است...

استاد به شاگردانش می آموزد که شکست های عادی زندگی طبقه متوسط داستانی برای بازگویی آلام بشری نیست. از این رو شاگردانش را به نوشتن و فریاد زدن دردهایی فرامی خواند که می تواند انسانیت انسان را در کوچکترین غفلت زیر سوال ببرد. آشنا شدن با فضای درد و مرگ و رنج خانواده های محرومی که نانی برای خوردن ندارند و فرزند بیماری دارند. خانواده هایی که حتی قادر به تامین داروهای معمولی برای فرزندشان نیستند؛ خانواده هایی که نانی برای سفره شان ندارند می شود دغدغه این جوانان.

مرتضی کی منش، از اعضای هیات مدیره جمعیت امداد دانشجویی مردمی امام علی (ع) در گفتگو با قدس آنلاین از بی تفاوتی مردم و مسئوولین به معضلات حاشیه نشینان می گوید و از نیاز این قشر فراموش شده به محبت و توجه مردم و مسئوولین.

مهمترین هدف و دغدغه جمعیت امام علی (ع) چیست؟ چطور خانواده های محروم را شناسایی می کنید؟

با شناسایی خانواده های محروم  سایر خانواده های محروم دیگر را هم شناسایی کردیم. اهداف اولیه مدنظر استاد که همان حضور دانشجویان در اجتماع و شناخت آلام جامعه بود محقق شد. جمعیت امام علی (ع) با هدف کاهش فاصله بین حاشیه و جامعه و با اهتمام به اینکه بتواند پل ارتباطی بین حاشیه نشینان و مردم معمولی جامعه باشد در این راه سخت اما شیرین گام گذاشت. اصلی ترین هدف جمعیت امام علی (ع) دیده شدن جمعیت محروم و حاشیه نشینان محروم برای مسئوولین و عموم جامعه است. متاسفانه حاشیه نشینان نه تنها جایی در اذهان عمومی جامعه ندارند بلکه از یاد مسئوولین نیز رفته اند!

 متاسفانه اولویت جامعه ما کاهش دردها و رنج های محرومان نیست. جای تاسف دارد که بگوییم شاید کمتر کسی دغدغه برطرف کردن گرسنگی را در جامعه داشته باشد. البته ممکن است همه آرزو کنند هیچکسی گرسنه نباشد اما این به منزله تلاش برای کاهش گرسنگی نیست. متاسفانه دغدغه جامعه جلوگیری از داستان سخت و تکراری کار کودکان یا فروش نوزادان و تولد نوزادان معتاد نیست!

شاید به جرات بتوان گفت کمتر کسی دراین جامعه درخصوص مضرات گرسنگی و سوء تغذیه کتابی خوانده باشد. شاید به جرات بتوان گفت کسی نیست که از درد گرسنگی هفتگی و ماهانه کودکان محروم حاشیه نشین چیزی بداند. متاسفانه در جامعه امروز ما جایی برای حاشیه نشینان وجود ندارد! جمعیت امام علی (ع) تلاش کرده تا با همگرایی دانشجویان بتواند قشر دانشگاهی را در کنار محرومین واقعی قرار دهد و این مردم فراموش شده را به جامعه بازگرداند.

 آمار منتشر شده از سوی وزارت کشور از وجود ۱۱میلیون حاشیه نشین در کشور خبر می دهد. متاسفانه این رقم بالا در ذهن ۷۰میلیون جمعیت دیگر ایران جایگاه مشخصی ندارند.

هر چند فعالیت خیر هر چه باشد نیکو است اما اگر امروز شکم صد نفر را سیر کنیم باید بدانیم که آنها فردا و فرداها باز هم رنج گرسنگی را تحمل می کنند!

یکی از مسائلی که عنوان می شود کمبود وقت و وضعیت نامطلوب اقتصادی مردم در طبقه متوسط برای رسیدگی به محرومان حاشیه نشین است. آیا شما این موارد را قبول دارید؟

کودکان محروم هر روز به غذای گرم نیازمندند. مانند همه کودکان به لباس، آموزش و سرپناه نیازمندند. برخی همین سوال شما را می پرسند که من به عنوان یک شهروند عادی با وضعیت معیشت معمولی چگونه می توانم از محرومان حمایت کنم؟

یقینا باید روی جمله "بیشتر از این نمی توانم" کمی تامل کنیم. همه ما در طول ماه یا در طول سال می توانیم به تعداد انگشت های دستمان برای حضور در مناطق محروم ودلجویی و رسیدگی حتی با یک نوازش از کودکان محروم دراین صحنه حضور به هم برسانیم. هر انسانی نیازمند محبت است و کودکان محروم حاشیه نشین نیز از این قاعده مستثنی نیستند.

با یک نگاه اجمالی به تقویم می بینیم که ۵۲ روز جمعه را تعطیل هستیم و اگر بخواهیم تعطیلی های رسمی و غیررسمی را حساب کنیم جمعا چیزی حدود ۸۰ روز تعطیلی داریم. یعنی یک کارمند ایرانی یک چهارم سال را در تعطیلی به سر می برد. حال این سوال مطرح می شود آیا باید همه روزهای تعطیل را تفریح کرد یا در کنار خانواده بود؟

آیا از این ۸۰ روز تعطیلی یک هفته را به حاشیه نشینان اختصاص داده ایم؟ آیا ما نمی توانیم در کل سال چند روز در کنار افراد فراموش شده جامعه باشیم؟ بی شک پاسخ مثبت است اما عزم اجتماعی و فرهنگ سازی برای این مساله وجود ندارد.

هنوز به این واقعیت نرسیده ایم که بودن و احترام گذاشتن و محبت کردن به یک کودک محروم ره آوردهای بسیار خوبی برای جامعه و برای کل فرزندان سرزمین مان دارد. بی شک یکی از آنها افزایش امنیت و سلامت روانی جامعه است. تا زمانی که این امر فرهنگ سازی نشود و به مردم آموزش داده نشود نمی توان انتظار جامعه ای سالم و شاد را داشته باشیم.

جمعیت امام علی (ع) در راستای حمایت از حاشیه نشینان محروم تاکنون چه طرح هایی را اجرا کرده است؟

به ازای هر ۸ ایرانی یک حاشیه نشین وجود دارد که مسلما نیازمند حمایت عاطفی، مالی و برخورداری از اولویت های زندگی اولیه ای هستند. جمعیت امام علی (ع) با ۲ اصل برگزاری طرح ها آیین ها و رویکرد جدی به خانه های ایرانی، مراسم های خاصی را در شبهای ایام مذهبی ماه مبارک رمضان و محرم برگزار می کند.

طرح کوچه گردان عاشق با رسیدگی به پنجاه خانواده با توزیع پنجاه کیسه مواد خوراکی آغازشد. امسال این طرح با توزیع ۸ هزار کیسه درمناطق محروم ۲۰ استان کشور در شبهای قدر تا شب بیست وهفتم ماه رمضان انجام شد. کودکان و نوجوانانی که براثر یک اشتباه و زندگی در محیط های پر خطر حاشیه شهرها در کانون های  اصلاح تربیت سرنوشت نامعلومی دارند قربانی زندگی در محیطی هستند که سرشار از خشونت و مواد مخدر است.

به ایام عید نزدیک می شویم. آیا برای مناسبت ملی نوروز هم برای خانواده های محروم حاشیه نشین برنامه و ایده ای دارید؟

جمعیت ۹ سال است طرح ملی "هفت سین برکت" را در لحظه سال تحویل برای نان آوران کوچک و سایر کودکان ساکن در مناطق محروم برگزار می نماید. این جشن آیینی به شکل همزمان در نمایندگی این جمعیت در ۱۰ استان کشور (از جمله خراسان رضوی) برپا می شود. ساکن حاشیه محلات تهران از محلات مختلف در جشن حضور می یابند. هفت سین برکت مهمترین لحظه سال در فرهنگ ایران را به مغفول ترین و مظلوم ترین اقشار جامعه پیوند می دهد تا به یاد آوریم فاصله طبقاتی تا چه اندازه می تواند ما را از درک برابر انسانی دور سازد و چه اندازه تلاش برای کاهش این فاصله ضروری است.

برنامه های خانه های ایرانی  برای کودکان حاشیه نشین  چیست؟

خانه های ایرانی با هدف ارائه آموزش های هنری، ورزشی و درسی به کودکان و خدمات رایگان پزشکی به مادران به خانواده های این کودکان ایجاد شده است.حدود ۱۵ هزار نفر اعضای افتخاری و داوطلب دراین خانه ها فعالیت می کنند که در بدترین مناطق حاشیه نشین ۱۰ استان کشور (کرمانشاه، کرمان، مازنداران، گلستان ؛ فارس ، خراسان رضوی ، تهران ؛ اصفهان ؛ بوشهر و البرز) مشغول خدمات رسانی هستند.

این خدمات به بسیاری از کودکان ایرانی و افغانی داده می شود. کودکان فاقد شناسنامه و کودکان کار نیز در جمله خدمت گیرندگان قرار می گیرند. جمعیت امام علی (ع) در بدترین محلات ۴ هزار کودک را تحت آموزش های خود قرار داده و سعی بر الگوسازی دارد تا عموم شهروندان در این زمینه مشارکت کنند والگویی برای سایر نهادهای دولتی و غیر دولتی باشد. 

خوشبختانه جمعیت از نزدیک با مسائل حاشیه نشینان برخورد می کند؛ بنحوی که مراکز جمعیت امام علی(ع) هفته ای سه یا چهار روز را به چنین فعالیت هایی اختصاص داده اند. بی شک هنگامی که ۴  بار در هفته از نزدیک با مسائل ومشکلات حاشیه نشین ها برخورد کنیم یقینا بسیار دلسوزانه تر وکارآتر با آنها روبرو می شویم.

در چنین حالتی انتقاد سازنده است و چنین انتقادهایی به سازندگی بیشتر کمک می کند. برگزاری سمینارهای متعددی در سالهای مختلف از جمله سمینار کودکان کار که در سال ۹۲ و اعتیاد در بهمن  سال ۹۳ و ازدواج کودکان که آذر ماه امسال برگزار شد به دنبال ارائه نتایج علمی از معضلات طبقه محروم حاشیه نشینان است.

مثلا هشدار به مسئوولین در خصوص عدم تحصیل و مراقبت های بهداشتی از کودکان فاقد شناسنامه از مسائلی است که جمعیت دنبال کرد. بی تردید مشکل نداشتن شناسنامه به دولت و سایر ارگانهای ذی ربط باز می گردد. انسانی که پا به این دنیا گذاشته چرا باید به دلیل نداشتن برگه هویتی از درس خواندن محروم شود.

خوشبختانه یکی از دستاوردهای آموزش و پرورش تاکید بر ثبت نام کودکان فاقد شناسنامه بود؛ هر چند بخشنامه ها صادر شده اما تا به نتیجه رسیدن آن زمان طولانی سپری می شود. شاید یکی از عوامل تاثیرگذار در وزارت آموزش و پرورش مبنی بر حق تحصیل همه کودکان فارغ از برخورداری از اوراق هویتی تلاش های جمعیت امام علی و  بسیاری از سازمان های مردم نهاد باشد.

خوشبختانه در جمعیت امام علی (ع)  جماعت جوان کشور فارغ از هر عقیده و تفاوتی در نظر همه حول یک محور مشترک درصدد هستند تا به بهترین نحو وظیفه شهروندی و انسانی خود را انجام دهند. آنها درصدد هستند تاجامعه را نسبت به وظایف شهروندی و انسانی خود آگاه کنند تا در این راستا شاهد تغییرات مثبتی در اجتماع و در آینده کودکان و نوجوانان محروم حاشیه نشین باشیم.