به گزارش قدس آنلاین به نقل از خبرآنلاین، ایران یکی از کشورهایی است که در آن مناظره انتخاباتی نامزدهای ریاست‌جمهوری به صورت مستقیم از رادیو و تلویزیون پخش می‌شود.

با شروع مناظره‌های زنده تلویزیونی، حرارت انتخابات ریاست‌جمهوری به اوج می‌رسد. این مناظره‌ها تاثیر به‌سزایی بر نظر مردم درباره نامزدها، برنامه‌ها و کارنامه‌ آن‌ها خواهد داشت.

پخش مناظره مستقیم میان نامزدهای ریاست‌جمهوری در ایران عمر درازی ندارد و به مناظره‌های رو در روی نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸ باز می‌گردد. پس از آن در انتخابات سال ۹۲ نیز مناظره‌ها با شیوه‌ای تازه از تلویزیون پخش شد و اکنون دیگر این مناظره‌ها برای مردم به بخشی جدایی ناپذیر و البته جذاب از فرایند انتخابات تبدیل شده است.

در دیگر کشورهای جهان هم مناظره‌های انتخاباتی و پخش آن از تلویزیون هواداران بسیار و البته تاثیر فراوان در رای آوردن یا نیاوردن یک فرد در انتخابات دارد.

کمیسیون مناظرات انتخاباتی در آمریکا

بدون شک مشهورترین و قدیمی‌ترین مناظرات انتخابات ریاست‌جمهوری مربوط به انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا است که حتی در دیگر کشورهای جهان نیز مردم بسیاری به تماشا و تحلیل آن می‌نشینند.

مناظرات انتخاباتی بر اساس قانون اساسی آمریکا، بخشی از فرایند انتخابات نیست اما چنان به تار و پود انتخابات این کشور گره خورده است که تصور انتخابات بدون این مناظره‌ها دشوار است. نامزدهای ریاست‌جمهوری در این کشور مناظره‌ها را محلی برای جلب آرای کسانی می‌دانند که به یک حزب یا ایدئولوژی خاص تمایل ندارند و هنوز تصمیمی برای رای دادن نگرفته‌اند.

در دور مقدماتی انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و هنگام مناظرات انتخاباتی درون حزبی، معمولا یک شبکه تلویزیونی اسپانسر مناظرات می‌شود اما در انتخابات سراسری این گونه نیست و کمیسیون مناظرات انتخاباتی برگزاری آن را برعهده دارد و همه شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی از حق پخش مناظره برخوردارند.

کمیسیون مناظرات انتخابات، نهادی غیرانتفاعی و بی‌طرف است که سال ۱۹۸۷ با حمایت هر دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات تاسیس شد. این کمیسیون از سال ۱۹۸۸ به این سو اسپانسر و تهیه‌کننده مناظرات نامزدهای ریاست‌جمهوری و مناظرات معاون‌اول‌های آن‌ها است.

دانشگاه، میزبان مناظرات انتخاباتی

مناظرات انتخاباتی در آمریکا پس از معرفی نامزدهای نهایی احزاب سیاسی اصلی، معمولا در یک دانشگاه برگزار می‌شود در حالی که تعدادی از شهروندان آمریکایی نیز در آنجا حضور دارند. مناظرات و بحث نامزدهای ریاست‌جمهوری فرمت‌های گوناگونی دارد و پرسش‌های آن از سوی مجریان یا گردانندگان مناظره و برخی اوقات از سوی شهروندان حاضر در محل مطرح می‌شود. البته بد نیست بدانیم که فرمت و جزییات مناظره پیش از برگزاری آن در تفاهمنامه‌ای مورد توافق طرفین قرار می‌گیرد.

مناظرات نامزدهای نهایی انتخابات آمریکا به صورت زنده از تلویزیون، رادیو و در سال‌های اخیر از طریق اینترنت پخش می‌شود. نخستین مناظره انتخاباتی در سال ۱۹۶۰ میلادی بیش از ۶۶ میلیون بیننده داشت که با توجه به جمعیت ۱۸۰ میلیون نفری آمریکا در آن دوران و میزان نفوذ تلویزیون و رادیو در جامعه یکی از پربیننده‌ترین مناظره‌های انتخاباتی تاریخ این کشور به شمار می‌رود.

سال ۱۹۸۰ نیز از جمعیت ۲۲۶ میلیون نفری آمریکا بیش از ۸۰ میلیون نفر به تماشای مناظره‌های انتخاباتی نشستند اما در سال‌های پس از آن میزان اقبال مردم این کشور به مناظره‌ها کم شد و برای نمونه در سال ۲۰۰۰ تنها ۴۶ میلیون نفر به تماشای مناظره‌های انتخابات ریاست‌جمهوری نشستند. این رقم در سال ۲۰۱۲ به ۶۷ میلیون نفر رسید اما بدون شک تاریخ‌سازترین مناظره‌های انتخاباتی آمریکا در سال ۲۰۱۶ و با حضور دونالد ترامپ برگزار شد.

در سال ۲۰۱۶ بیش از ۸۴ میلیون نفر از مردم آمریکا به تماشای مناظره انتخاباتی دونالد ترامپ و هیلاری کلینتون نشستند و البته افرادی که به صورت آنلاین مناظره را می‌دیدند در این آمار لحاظ نشده‌اند.

تغییر سنت مناظرات انتخاباتی فرانسوی‌ها

سنت پخش مناظره‌های نامزدهای ریاست‌جمهوری از تلویزیونی در فرانسه نیز تاریخی دراز البته نه به درازای تاریخ آن در آمریکا دارد. فرانسوی‌ها از سال ۱۹۷۴ به این سو شاهد برگزاری این مناظره‌ها و پخش آن از تلویزیون بودند.

در سال ۱۹۷۴ نخستین مناظره تلویزیون نامزدهای ریاست‌جمهوری فرانسه میان فرانسوا میتران و والری ژیسکار دستن برگزار و از سوی رادیو و تلویزیون ملی فرانسه پخش شد.

از آنجا که نظام انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه، نظام انتخاباتی دو مرحله‌ای است، تا پیش از سال ۲۰۱۷ مناظره‌های تلویزیونی تنها میان دو نامزد نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار می‌شد اما در سال ۲۰۱۷ این روند تغییر کرد. در این سال برای نخستین بار مناظره‌های تلویزیونی پیش از دور اول انتخابات برگزار شد.

در انتخابات اخیر فرانسه، مناظره میان فرانسوا فیون، بنوا آمون، مارین لوپن، امانوئل ماکرون و ژان لوک ملانشن ۲۰ مارس به میزبانی شبکه تلویزیونی «تی‌اف ۱»‌ و اجرای دو روزنامه‌نگار سرشناس برگزار شد. این مناظره سه ساعت و نیمه بیش از ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار بیننده داشت.

مصر، استثناء در کشورهای عربی

برگزاری مناظره‌های انتخاباتی تلویزیون میان نامزدهای عالی‌ترین پست‌ اجرایی یک کشور در برخی از نقاط دنیا امری کمیاب و در برخی موارد نایاب است و کشورهای عربی یکی از نمونه‌های بارز آن هستند.

مناظره انتخاباتی سال ۲۰۱۲ در مصر نخستین مناظره انتخاباتی ریاست‌جمهوری در تاریخ مصر و تمام کشورهای عرب زبان بود. البته این مناظره هم ساختاری سیستماتیک نداشت و تنها میان دو تن از ۱۳ نامزد ریاست جمهوری مصر یعنی عبدالمنعم ابوالفتوح و عمرو موسی برگزار شد. این مناظره در تاریخ ۱۰ می سال ۲۰۱۲ از چند شبکه مستقل رادیویی و تلویزیونی پخش شد. هر چند که این دو نامزد در نهایت هیچ کدام به کرسی ریاست‌جمهوری مصر دست نیافتند و محمد مرسی بود که در آن انتخابات رییس‌جمهور مصر شد.

به هر روی پس از تجربه کردن دو دوره مناظره داغ انتخاباتی در سال‌های ۸۸ و ۹۲، مردم ایران بار دیگر فرصت دارند تا در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۶ به تماشای مناظره میان شش نامزد نهایی این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری بنشینند که نخستین دور آن فردا جمعه هشتم اردبیهشت به طور زنده از شبکه یک سیما و شبکه رادیویی ایران پخش می‌شود.