مریم احمدی شیروان:دکتر عباس نصیری‌فرد، استاد حوزه و دانشگاه و عضو کمیسیون سبک زندگی شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره این سبک زندگی و آسیب‌ها و آفت‌هایش حرف‌هایی خواندنی دارد که در ادامه از نظر می‌گذرانید.

دکتر نصیری‌فرد گرایش و کشش برخی افراد جامعه به سمت زندگی‌های تشریفاتی و تجملاتی را نتیجه عوامل متعددی می‌داند و می‌گوید: یکی از مهمترین این عوامل، علت جهانی است. این استاد دانشگاه توضیح می‌دهد: با توجه به گسترش ارتباطات جهانی در فضاهای مجازی و سهل و آسان شدن انتقال اطلاعات در تمام دنیا، شاهد رواج لوکس‌گرایی و تجمل‌پرستی هستیم و فراگیر شدن ارتباطات در عصر فناوری زمینه انتقال سبک‌های زندگی را به جوامع مختلف بشری آسان کرده است. علاوه بر آن به جهت اینکه رسانه‌های ارتباط جمعی در انحصار تمدن غرب و به خصوص آمریکا است، سبک زندگی مردم آمیخته‌ای از سبک زندگی آمریکایی، ایرانی و اسلامی شده است. سبکی از زندگی که بر محور مصرف‌گرایی بنیان گذاشته شده است.

لوازم لاکچری، ابزاری برای دیده شدن

در اسلام به بهره‌برداری از دنیا و استفاده از تمام مخلوقات جهان توصیه شده است، اما زندگی تجملی همواره نهی شده است عضو کمیسیون سبک زندگی شورای عالی انقلاب فرهنگی، علت دیگر گرایش افراد به این سبک خاص از زندگی را علل روانشناختی دانسته و بیان می‌کند: عناصر و پدیده‌های پیرامون افراد، بر اساس نگرش و عقاید آن ها انتخاب می‌شود. به عبارت ساده‌تر وقتی شخصی از نظر روحی و روانی دچار خلاء باشد، تلاش می‌کند با پدیده‌های بیرونی این کمبود را جبران و برای خود شخصیت سازی کند. ماشین گران قیمت، وسایل خاص و به عبارتی همان لوازم لاکچری ابزار مناسبی برای دیده شدن و پر کردن کمبودهای روانی این افراد هستند.

کم نیستند افرادی که با صرف میلیون‌ها تومان، برای یک شب ماشینی با اسم و رسم آنچنانی کرایه می‌کنند تا دیده شوند. دیده شدنی که منجر به تخلیه روانی و داشتن حس رضایت می‌شود. یا اشخاصی بدون پشتوانه مالی با نگاه کردن به گروه همسالان، اقوام و فامیل؛ وام و قرض گرفته و وسایل خاصی را تهیه می‌کنند که همه آفت یک زندگی سالم است.

فرزندانی که مهم تربیت می‌شوند نه مفید

نصیری‌فرد با ابراز تاسف از تغییر نحوه تربیت فرزندان و نسل جدید می‌افزاید: متاسفانه ما بچه‌هایمان را به گونه‌ای تربیت می‌کنیم که به سمت مهم بودن می‎‌روند نه مفید بودن. حتی همین مدرک‌گرایی که آفت زندگی این روزها به خصوص زندگی جوان‌تر ها شده است هم ماحصل تغییر نگرش و جایگزینی تربیت مفید بودن با مهم بودن است. خانواده‌ها باید به فرزندان بیاموزند همانطور که پزشک در جامعه نقش مفیدی دارد، یک رفتگر هم نقش مؤثری دارد. فرزندانی که با تفکر مهم بودن و جایگاه مهم داشتن در جامعه رشد پیدا می‌کنند، مجبور هستند که نگاه دیگران را به خود جلب کنند. نوع پوشش، استفاده از مارک‌ها و برندهای معروف، ماشین‌ها و گوشی‌های تلفن همراه گران‌قیمت و بسیار وسایل دیگر جامعه را به سمت فرهنگ تشریفاتی و لوکس‌گرایی هدایت می‌کند.

این کارشناس دینی تاکید می‌کند که آموزه‌های دینی شدیداً با مصرف‌گرایی و تجمل‌پرستی مخالف است. وی تشریح می‌کند در اسلام به بهره‌برداری از دنیا و استفاده از تمام مخلوقات جهان توصیه شده است، اما زندگی تجملی همواره نهی شده است. در تمدن غرب محوریت انسان است نه خدا، پس لذات انسان محور اصلی است. اما در زندگی خدا محور، بندگی خدا محور است.

رسانه ملی در جایگاه حقیقی خودش نقش‌آفرینی نمی‌کند

این استاد دانشگاه با اشاره به کلام حضرت امام(ره) که رسانه ملی ما باید دانشگاه عمومی باشد می‌افزاید: با وجود گستردگی وسیع شبکه‌های ماهواره‌ای، فضاهای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، باز هم مردم ایران از رسانه ملی تاثیر می‌‎پذیرند. چرا که حتی اگر ماهواره داشته باشند، باز هم تلویزیون را دیده و از برخی برنامه‌های آن استفاده می‌کنند، اما تاسف این است که رسانه ملی در جایگاه حقیقی خودش نقش‌آفرینی نمی‌کند. به طور نمونه برنامه‌های اجتماعی در صدا و سیما پر بیننده هستند. اما متاسفانه درصد بسیاری از این برنامه‌ها کپی برداری از برنامه‌های ماهواره‌ای است. حتی در برخی موارد مبلمان و فضای برنامه بدون اندک تغییری از آن برنامه‌ها الگو گرفته است در صورتی که برنامه باید با فرهنگ و سبک ایرانی تهیه شده باشد.

عضو کمیسیون سبک زندگی شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید می‌کند: اگر رسانه ملی در حوزه سبک زندگی مردم تاثیرگذار باشد، که میتواند این اثر را داشته باشد؛ نباید رسانه‌های غربی و اروپایی را الگوی خودش بداند و از آن ها پیروی کند. در این سال ها نمونه‌های موفقی از این کارهای اجتماعی داشته‌ایم. به طور مثال سریال پایتخت که بعد از سریال امام علی و یوسف پیامبر از پر بیننده‌ترین سریال‌های اجتماعی بود و همه سراغ داریم افرادی را که چند بار آن را نگاه کردند. علت این استقبال، همسان بودن نوع زندگی بازیگران با زندگی حقیقی مردم است. مردم در این سریال، خانه‌های چند هزار متری و ماشین‌های آنچنانی را نمی‌بینند. تا وقتی که صدا و سیما در سریال ها و فیلم‌های تلویزیونی بر اساس زندگی تشریفاتی و تجملاتی فیلم می‌سازد، این صدا و سیما نمی‌تواند سبک زندگی ایرانی اسلامی را در جامعه ترویج دهد.

چرا که مگر چند درصد از مردم ما ماشین‌های گران قیمت چند صد میلیونی دارند که در بیشتر سریال‌ها، از این ماشین‌ها استفاده می‌شود؟ آن خانه های دوبلکس و چند هزار متری چطور؟ نکته قابل تامل این است که صاحبان آن خانه‌ها و ماشین‌های خاص، اصلاً مخاطب این سریال‌ها و تلویزیون ملی نیستند و قشر متوسط جامعه مخاطبین این سریال‌ها را تشکیل می‌دهند. پس بدیهی است که این سریال‌ها وسیله‌ای برای تجمل‌گرایی و تبلیغ زندگی لاکچری شود.

عضو کمیسیون سبک زندگی شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان خاطر نشان می‌کند: اگر صدا و سیما بر اساس زندگی متوسط عموم مردم فیلم بسازد، یقین بدانید تاثیرگذار است.