قدس/ مجید تربت زاده:  هم خودش نخستین بار است که داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری می شود، هم حزبش – مؤتلفه اسلامی – برای نخستین بار یک نامزد مستقل را  روانه رقابت انتخاباتی می کند و هم اینکه می شود او را تنها نامزد - به تمامی- حزبی و تشکلی این دوره از رقابت ها دانست.

چند ماه پیش از گوشه و کنار شنیده شد، «میرسلیم» می خواهد به رقابت های انتخاباتی پا بگذارد و همزمان نیز گمانه زنی ها و حرف و حدیث ها- در این سو و آن سو- بالا گرفت.

مهندس کم حرف و کم حاشیه پس از ۲۰ سال از آخرین مسؤولیت اجرایی اش – وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی-، آیا بازگشته بود تا  تنور انتخابات را داغ کند یا اندیشه های دیگری نیز در سر داشت؟

سال ۵۹

چیزی نزدیک به ۳۶ سال پیش تا مرز نخست وزیر شدن هم پیش رفت. نخست وزیری سال ۱۳۵۹ از بابت جایگاه -در واقع- همان ریاست جمهوری و ریاست دولت امروز بود. پنجشنبه دوم مرداد سال ۵۹ روزنامه اطلاعات تیتر زد: «میرسلیم به عنوان نخست وزیر معرفی می شود». گویا حرفهایش را با رئیس جمهور وقت درمیان گذاشته  و به دیدارِ امام «ره» نیز رفته بود. بنی صدر پیش از او «سید احمد خمینی» را در نظر داشت اما با مخالفتِ همراه با فراست و هوشمندیِ امام «ره» روبرو شد و حالا همه تلاشش این بود، کسی را معرفی کند که از اعضای حزب جمهوری اسلامی -آن زمان- نباشد. میرسلیم را از زمان دوره دانشگاه در فرانسه می شناخت و به او اعتماد داشت. روابط شان نیز بد نبود بنابراین برای معرفی اش، شک به دل راه نداد و نامه رسمی آن را نوشت.

وقتی نخست وزیر نشد

«یقین دارم میان من و آقای رئیس جمهور نقاط مشترک زیادی وجود دارد... ملاک انتخاب وزیران من، ایمان، تقوا، انقلابی بودن و آشنا بودن به حوزه کاری و وظایف شان است... در مورد آزادی سیاسی گروههای مختلف سیاسی تابع قانون اساسی هستم ... از وزیران قبلی کابینه چند نفر نیز در کابنیه من خواهند بود... حامی مستضعفان جهان هستیم» ... درست حدس زده اید اینها کلیات دیدگاهها و برنامه های «میرسلیم» است اما نه در انتخابات ۹۶ بلکه مربوط به پنجم مرداد ماه سال ۵۹ است، پس از اینکه قرار بود نخست وزیر شود. سیب عالَم سیاست اما وقتی به سمت آسمان رها شد تا به دست پرتاب کننده اش برگشت صد جور چرخید و چرخید و قرعه کار به نام فرد دیگری افتاد. چند روز پس از اینکه روزنامه ها نامش را به عنوان نخست وزیر پیشنهادی اعلام کردند، بنی صدر، شهید رجایی را به عنوان نخست وزیر معرفی کرد.

تماشاگر نمی ماند

مهندس مکانیک و دانش آموخته دانشگاه «پواتیه» فرانسه که تخصص موتورهای درون سوز را نیز دارد و سمت ها و منصب هایش در سالهای نخستِ پس از انقلاب  و پس از آن، چندان با تخصص و تحصیلاتش جور در نیامد، از ریاست شهربانی تا وزیر ارشاد در کارنامه اش  دیده می شود.  پس از دور شدن از کارهای اجرایی، از ۲۰ سال پیش همواره در پست های مشاوره ای ارشد کشور حضور و -از دور و نزدیک- بر آتش مسایل اجرایی و سیاسی کشور دست داشت. پس می شود از او انتظار داشت، حالا که به رقابت های انتخاباتی پا گذاشته، برنامه و دیدگاههای خودش را -مانند سال ۵۹- روی میز بگذارد و تنها تماشاگرِ رقابت و چالش نامزدهای دیگر نباشد.

مثل ۳۶ سال پیش

شیوه لباس پوشیدن و آن نیم تنه خاصش با ۳۶ سال پیش، چندان تفاوت نکرده اما برنامه ها و دیدگاههایش ممکن است شباهت زیادی با آن روزگار نداشته باشد. شاید برای همین است که دیگر نامزدها با کتِ نیم تنه مهندس شوخی می کنند. - رجوع کنید به فیلمهای پشت صحنه مناظره ها -  اما تا امروز، هنوز با دیدگاههای او شوخی نکرده اند و سر به سرش نگذاشته اند. شعار انتخاباتی اش «راستی و درستی» است که در نوع خودش، جالب است. در سخنانش از «محرومان» و حمایت از این قشر می گوید. هرچند این بار- مانند ۳۶ سال پیش- دیگر «محرومان و مستضعفان جهان» مد نظرش نیست بلکه همه تمرکز خودش را روی محرومیت و فقر داخلی گذاشته است که باور دارد، زیبنده ایرانِ ما نیست.

مدیریت انقلابی

گفته است، در برخورد با مفاسد اقتصادی کوچکترین تردیدی به خودش راه نمی دهد. گرچه دهه چهارم پس از انقلاب شروع شده است اما «میرسلیم» هنوز اعتقاد دارد برای برون رفت از وضعیت کنونی کشور، نیازمند به مدیریت انقلابی هستیم. شاید بر همین اساس، حذف محرومیت و تبعیض را از ارکانِ برنامه های دولتش اعلام کرده است. او دل به تجربه و تخصص دولتمردانِ کابینه احتمالی اش دوخته و می خواهد از این دو عامل - مانند دو بال- برای پیشبرد اهدافش استفاده کند.

ستاره دور دوم

مناظره اول، کسی میرسلیم را چندان ندید. در مناظره دوم اما فرصتی فراهم شد تا خودی نشان بدهد و ثابت کند، تنها برای در حاشیه حرکت کردن و تأیید یا تکذیب سخنان رقیبان نیامده و در چنته اش، چیزهایی هست که اگر رو کند، می تواند چشم ها را خیره کند. برخی سایت های او را پدیده مناظره دوم نامیدند. خیلی ها هم از سخنان رک و صریح اش  در مناظره دوم غافلگیر شدند. هرچند غافلگیر شده ها اگر سخنان پیش از مناظره اش را دنبال کرده بودند، رفتار او را در این مناظره چندان هم غیر قابل پیش بینی نمی یافتند. چند روز پیش تر، او گفته بود: «در مناظره دوم اگر کسی قاعده مناظره را به هم بزند، مقابله می کنم.» ... مقابله هم کرد؛ مقابله ای که شاید رقیبانش و هواداران شان، توقع آن را نداشتند. پیش از مناظره، مسؤول ستادش نیز گفته بود: «ایشان با بهره گیری از نظر کارشناسان و کارگروههای تخصصی، آمادگی صد درصدی برای یک مناظره محتوایی و اخلاقی را دارد». پیش تر نیز «میرسلیم» باب انتقاد صریح از عملکرد دولت را باز کرده و گفته بود: شاهد برخی دروغگویی ها و پاسخگو نبودن ها در دولت هستیم.

یک روایت از اردوگاه مخالف

اگر شما نیز از آنهایی هستید که پس از مناظره دوم و ستاره شدن «میرسلیم» همچنان معتقدید، نامزد شدنش تشریفاتی است و ممکن است به نفع دیگران کنار بکشد، این مطلب را که مربوط به دی ماه ۹۵ است، بخوانید. در این تاریخ، عبدالله ناصری-  عضو شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان- می گوید: «حزب مؤتلفه با وجود رویکرد سنتی که دارد در معرفی نامزد بسیار هوشمندانه عمل کرده است ... میرسلیم بر خلاف دیگر اعضای این حزب یک چهره تکنوکرات و دانشگاهی است ... او بسیار معتدل تر از دیگر اعضای این حزب است... با وجود میرسلیم کارزار انتخابات بسیار دشوار می شود ... اصولگرایان حامی روحانی که از برخی عملکردهای دولت ناراضی اند ممکن است به سمت میرسلیم گرایش پیدا کنند و همین سبب ریزش رأی روحانی شود...».