مهناز خجسته نیا: کافی است تنها یک بار اردیبهشت ماه میهمان «فرخد» شوی تا همراه با طبیعت چشم نواز، مهمان هرساله مهد گلاب ناب مشهد باشی.
خیابان اصلی، بلند و پر پیچ و خم روستا را که تمام کنی، رنگ خوش گل‌های محمدی تو را از دور به نظاره باغ‌های گل محمدی دعوت می‌کند.
هیچ تصور نمی‌کنی در دل یک روستا، زراعت گل محمدی به حدی باشد که در حیرتش بمانی.
البته این در حالی است که از تابلوی نام «فرخد» در جاده کلات گرفته تا زیرگذر جاده ورودی آن، از مشکلات بی‌آبی و خاکی بودن معابر گرفته تا آلودگی‌های تنفسی به دلیل همجواری با کارخانه آسفالت شهرداری تنها بخشی از محرومیت‌هایی است که این روستا با آن دست و پنجه نرم می‌کند.
وقتی ناشناخته ماندن مهد گل گلاب مشهد را شنیدیم، هرگز تصور نمی‌کردیم که اینجا غربت ۵۰ ساله داشته باشد.

مزارعی پر از گل

با توجه به شروع فصل برداشت گل محمدی روانه روستای «فرخد» در چند کیلومتری جاده کلات می‌شویم.
در مزارع گل محمدی این روستا زنان و مردان چنان با سرعت مشغول چیدن گل هستند که انگار نه انگار خاری هم کنار گل وجود دارد.
خودشان معتقدند، چیدن گل محمدی روش خاصی دارد، باید انگشت شست را داخل گل بگذاری و با انگشت اشاره بر انتهای ساقه فشار بیاوری. آن موقع هیچ خاری در دستت فرو نمی‌رود، اما من گمان می‌کنم  که انگشتان دستشان با خارها کنار آمده‌اند.

می‌گویند از صبح زود کار چیدن گل شروع می‌شود و تا زمانی که گل‌های شکفته شده باغ تمام نشده، کار ادامه پیدا می‌کند.
صاحب کار هم مدام در حال انتقال کیسه‌های بزرگ پر از گل، به مرکز خرید روستا است.
او که کشت و کار گل محمدی را از پدرش به ارث برده، می‌گوید: زمان مفید رسیدن گل دو ساعت است.
کشاورز دیگری هم که دو هکتار گل محمدی زیر کشت دارد، می‌گوید: وضعیت کشت و کار گل محمدی با دیگر محصولات کشاورزی قابل مقایسه نیست.
به گفته وی زمان برداشت محصول گل محمدی تنها ۲۰ روز در سال است در حالی که در تمام سال باید هر ۱۶ روز به بوته‌های گل آب داد.
وی با یک حساب سرانگشتی از هزینه‌های آبیاری، کارگر، سمپاشی و... مزرعه گل محمدی در طول سال می‌گوید: درآمد این مزرعه گل، حتی مخارج آن را تأمین نمی‌کند. بنابراین اگر امسال قیمت خرید گل بیشتر نشود، حتماً سال آینده بخشی از اراضی زیر کشت گل محمدی به گل زعفران تبدیل خواهند شد.
یکی دیگر از کشاورزان «فرخد» نیز که مشغول انتقال کیسه‌های گل به مرکز خرید روستاست به گزارشگر ما می‌گوید: اگر وضعیت خرید گل به همین منوال ادامه یابد تا چند سال دیگر تمام مزارع باقی مانده گل محمدی هم خشکیده خواهند شد.
او که در فنون کشت و کار گل محمدی سابقه‌ای طولانی دارد، می‌افزاید: متأسفانه امروز زراعت گل محمدی اصلا مقرون به صرفه نیست چراکه الآن برداشت و فروش گل شروع شده، اما هنوز قیمت خرید آن معلوم نیست.
به گفته وی قیمت پایین خرید گل محمدی از کشاورزان «فرخد» این روستا را به حیاط خلوت یک کارخانه گلابگیری معروف تبدیل کرده است.
این جوان روستایی با اشاره به اینکه کشاورزان این روستا از قدیم به شکل سنتی به کشت گل محمدی پرداخته‌اند، اظهار می‌دارد: این در حالی است که برگزاری کلاس‌های آموزشی در روستا توسط جهاد کشاورزی می‌تواند، راهگشای این مسئله باشد.
وی با انتقاد از عملکرد مروجین اعزامی به روستاها می‌گوید: مروجین بیشتر دلالند تا مروج! بنابراین همین امر، بی اعتمادی کشاورز را در پی داشته است.

برداشت۱۱ تن گل در هکتار
یکی از ریش سفیدان روستا هم با بیان اینکه متوسط میانگین برداشت گل محمدی از هر هکتار زیر کشت ۶ تا هشت تن است، می‌گوید: البته برخی از کشاورزان نمونه روستا ۱۱ تن هم برداشت کرده‌اند.
او با بیان اینکه قیمت خرید هر کیلو گل محمدی فرخد با گل محمدی قمصر تفاوت زیادی دارد، اظهار می‌دارد: این در حالی است که کیفیت گل محمدی فرخد شاید بالاتر هم باشد.
او با گلایه از بی توجهی متولیان امر کشاورزی در رسیدگی به گلکاران می‌گوید: گلکاران مشهد از گذشته تاکنون ناشناخته مانده‌اند.
این کشاورز از موانع پیش روی کشاورزان گلکار مشهد در ایجاد صنایع تبدیلی گلاب در مزارع گل محمدی انتقاد می‌کند و می‌افزاید: ما چاره‌ای جز تحویل گل به کارخانه‌های گلاب با قیمت‌های بسیار پایین و نسیه نداریم.
کشاورز دیگری هم که خودش را به جمع ما رسانده است، می‌گوید: گل محمدی به دلیل فواید و کاربردهای زیادی که دارد به جای ضرردهی به تولید کننده به طور قطع می‌تواند بسیار سود آور باشد.
به گفته وی، غنچه گل محمدی در صنایع دارویی و اقلام صادراتی جایگاه بالایی دارد، اما گل محمدی فرخد از این سهم محروم است.
وی با انتقاد از حمایت نشدن از سوی متولیان امر کشاورزی می‌افزاید: سازمان جهاد کشاورزی نه تنها هیچ حمایتی درخصوص آموزش‌های مورد نیاز برای ارتقای وضعیت کشت از سنتی به صنعتی انجام نمی‌دهد، بلکه حتی بر چگونگی کشت نیز نظارت نمی‌کنند.

بلاتکلیفی قیمت گل

مسئول یکی از مراکز خرید عمده گل محمدی روستای فرخد هم از با اشاره به کسادی بازار خرید گل محمدی می‌گوید: تعطیلی چند کارخانه تولید گلاب در مشهد باعث شده تا قیمت گل بلاتکلیف بماند.
رجبی از سختگیری متولیان در رونق صنایع تبدیلی گلاب در مهد گل محمدی مشهد انتقاد می‌کند و می‌افزاید: این در حالی است که بخش عمده‌ای از موفقیت تولیدکنندگان گل محمدی در قمصر به دلیل صنایع تبدیلی ایجاد شده است.
او که مرکز اصلی خرید گل محمدی در روستای فرخد را دایر کرده است، اظهار می‌دارد: متأسفانه وضعیت بازار فروش گل محمدی هر سال بدتر از سال قبل می‌شود.
به گفته وی امسال هر کیلو گل محمدی از گلکاران روستای فرخد بین ۶ تا هفت هزار تومان است که آن هم به دلیل نبود امکان رقابت در بین کارخانه‌های تولید گلاب به صورت نسیه خریداری می‌شود.
در تکمیل این گزارش اظهارات رئیس شورای اسلامی روستای فرخد لازم بود، اما به رغم هماهنگی قبلی، امکان مصاحبه با او در زمان حضور تیم گزارشی ما در فرخد فراهم نشد.