مهناز خجسته نیا: از میان این بناهای به یادگار مانده در حال حاضر بنای فاطمیه در طرح شارستان و نقویه به دلیل ساخت هتل، تخریب شده است و ۹ بنای دیگر از این آثار باقی مانده که از این میان بنای عسکریه در اختیار انجمن پیروان قرآن و حسنیه گذاشته شده است.

بنای عسکریه

اگر گذرتان داخل خیابان نواب صفوی ۱۱ افتاده باشد، به طور قطع در اواسط این خیابان بنای «عسکریه» نظرتان را جلب کرده است.
ساختمانی که غیر ممکن است، رهگذری از کنار آن عبور کند و برای دقایقی میخکوب معماری تاریخی آن نشود.
آجرچینی خاص دیوارها با پنجره‌ها و در بزرگ چوبی وجه تمایز این خانه با سایر خانه‌های قدیمی این محله است.
براساس سند منقوش در کاشیکاری‌های سردر بنا، قدمت این بنا تاریخی به بیستم ربیع الثانی سنه ۱۳۷۰ هجری قمری می‌رسد.
معماری زیبای این ساختمان هر بیننده‌ای را چنان وسوسه می‌کند که ناخواسته کلون در را می‌زند و لحظه‌ای به تماشای داخل بنا نیز می‌نشیند.

خانه‌ای پر از خاطره

پیرمردی در را به رویمان باز می‌کند. وقتی درخواست ما را برای اجازه ورود به ساختمان می‌شنود، می‌گوید: هر روز عده‌ای متقاضی تماشای خانه هستند و حتی می‌خواهند آن را به تصویر بکشند، ولی ما دیگر خسته شده‌ایم.
اصرار که می‌کنیم، پیرمرد زود کوتاه می‌آید و می‌گوید: فقط چند دقیقه. بیشتر طول نکشد که می‌خواهم بروم.
به محض باز شدن در بنا، حیاط بزرگ و درخت توت وسط آن ما را به داخل خانه دعوت می‌کند. حیاط چهار گوشه خانه با ایوان‌هایی به هم چسبیده و دور تا دور حیاط و ستون هایی چوبی و اتاق‌های زیاد خیال ما را بلافاصله به مکتبخانه‌های قدیم می‌برد.

اتاق‌های تو در توی نسبتاً بزرگی که برخی از آن‌ها هنوز با فرش‌های دستباف گلی مفروش است و دور تا دور آن‌ها پشتی‌های زیادی چیده شده، اما متأسفانه قسمتی از سقف یکی از این اتاق‌ها ریخته است.
ترک‌های ریز و درشت زیادی هم روی دیوار این اتاق‌ها نقش بسته که دلمان را می‌لرزاند وقتی می‌بینیم که برخی از این ترک‌ها به شکاف‌های عمیق و بزرگ تبدیل شده‌اند.
ستون‌های چوبی ایوان دور تا دور حیاط هم دنیایی از خاطره برای قدیمی‌ها زنده می‌کند.
تک درخت وسط حیاط هم به رغم کهن سالی هنوز سایه ساری مملو از شاخ و برگ و میوه توت دارد.
جز پیرمرد و همسرش کس دیگری در خانه دیده نمی‌شود و سکوت مطلقی بر خانه حکمفرماست تا حدی که می‌ترسی در اتاق هایی پر هیاهوی قدیمی را امروز به تنهایی باز کنی!

زنده نگه داشتن یک نام

این بنا گرچه در گذشته‌ها با شکوه و جلال خاصی ساخته داشته و بچه‌های قد و نیم قد زیادی از محله‌های قدیمی مشهد را با علوم قرآنی آشنا کرده، اما امروز زیر سایه غولی عظیم از بتن و آهن قرار گرفته است.
هتلی بلند مرتبه و با ارتفاع بسیار زیاد در جوار بنای «عسکریه» در حال ساخت است؛ هتلی که در آینده نزدیک بلای جان همین ساختمان خواهد شد.
تنها لطفی که مسئولان در حق این بنای تاریخی کرده‌اند، نامگذاری معابر فرعی این خیابان به نام عسکریه است تا شاید حداقل نام این بنای تاریخی زنده نگه داشته شود.