به گزارش قدس آنلاین به نقل از ویژه نامه بیت المقدس؛ بحرانی که حکومت سعودی پس از گذاشتن هدیه سیصد میلیارد دلاری در جیب ترامپ هنگام رقص شمشیر، بر علیه قطر به پا کرد اگرچه تقریبا فضای سیاسی منطقه را دچار شوک عمیقی کرد اما بیشتر از همه به نظر می رسید حکومت قطر از شدت برخورد به اصطلاح برادر بزرگتر اعراب دچار شوک شده است.

ابتدا به صورت طبیعی به نظر می رسید قطر به واسطه محاصره همه جانبه اعمال شده از طرف سعودی و قطع روابط امارات و بحرین و چند کشور دیگر دچار نوعی ترس و سردرگمی شده است اما هر چه زمان گذشت قطر با ارزیابی شرایط ، خود را بازیافت و به درستی متوجه شد که کوتاه آمدن در مقابل حکام سعودی این بار قطر را به یکی از استان‌های عربستان تبدیل خواهد کرد.

سخنان اخیر نخست وزیر سابق قطر ( حمد بن جاسم آل ثانی ) حداقل در وضعیت کنونی بیانگر تصمیم قطر به مقاومت در مقابل زیاده خواهی‌های سعودی است. وی ضمن ابراز پشیمانی از مشارکت کشورش همراه با عربستان بر علیه ایران و یمن می‎گوید: «عربستان از دستورات و اقدامات آمریکایی- اسرائیلی در منطقه به منظور آزار ایران ، حمایت می‎کند و پول زیادی در این راه خرج می‌کند.» این سخنان در جریان تحولات اخیر منطقه بسیار مهم تلقی می‌شود.

با این مقدمه به نظر می‌رسد:

۱- قطر توانسته است حربه اول عربستان یعنی خطر اشغال و جنگ رو در رو را خنثی کند.

۲- خطر کودتا و سقوط حکومت قطر یا درگیری داخلی که احتمال آن می‌رفت نیز خنثی شده است.

۳- جهت بحران قطر، اکنون به سمت مذاکره و حل مسالمت آمیز تغییر مسیر داده است.

عربستان و همپیمانانش در ابتدا تصور می‌کردند حمایت آمریکا و رژیم صهیونیستی در جنگ علیه قطر (از سوی محمد بن سلمان) برای پیروزی کافی است اما شخص بن سلمان و سایرین فراموش کرده بودند که آمریکا و اسرائیل در جنگ یمن از عربستان حمایت کردند اما اکنون دو سال و نیم است این جنگ به باتلاقی برای حکام سعودی تبدیل شده است.

تفاوت بحران قطر و جنگ یمن در این است که دشمن سعودی‌ها در یمن، تعدادی از مردم فقیر و بی‌دفاع هستند که توان رایزنی و خرید رای و نظر مقامات غربی را نداشته و هیچ‌گونه ابزار تبلیغاتی موثر بر افکار عمومی را نیز در اختیار ندارند. در مورد قطر موضوع متفاوت است؛ قطر ثروتمند است، قادر به تاثیر گذاری بر آراء مقامات غربی است، ابزار تبلیغاتی موثری در اختیار دارد که یکی از آنها شبکه جهانی الجزیره است که با برد وسیع جهانی و منطقه‌ای به ویژه در جهان عرب و اسلام، می‌تواند تاثیرگذار باشد.

اما در این میان خطر واقعی، چنان که حکام سعودی درصدد به نمایش گذاردن آن هستند، احتمال دخالت ایران در رویارویی سعودی- قطر نیست، بلکه خطر واقعی برای آنان دخالت ترکیه به دلیل رقابت و تقابل دیرینه این کشور با آل‌سعود است.

تفاوت دیگر آن است که عربستان توانسته و می‌تواند حالت جنگی با یمن را بدون هیچ افق روشنی ادامه دهد اما تداوم حالت تخاصم و جنگ سرد با قطر بدون هرگونه تصویر از آینده، جز هدر دادن سرمایه‌ها، افزایش خطرات جدی برای امنیت ملی آن کشور از جمله تروریسم و ضربه هرچه بیشتر به وجهه سیاسی و دیپلماتیک حکومت قبیله‌ای سعودی، نتیجه دیگری نخواهد داشت. تداوم حالت مخاصمه و بحران بین عربستان و قطر موجب تقویت نیروهای مقاومت و مردمی در سوریه، یمن و بحرین خواهد شد.

خلاصه آن که حکام خام و ناپخته سعودی اضافه بر میلیاردها دلار که با ذوق زدگی در هنگام رقص با شمشیر به ترامپ پرداختند اکنون در حال پرداخت هزینه های بیشتر آن مستی زودگذر هستند؛ «شب شراب نیرزد به بامداد خمار»./

انتهای پیام

دکتر محمدرضا ثمری

ویژه نامه بیت المقدس دوشنبه هر هفته ضمیمه روزنامه قدس منتشر می شود.