به گزارش قدس آنلاین، در آستانه فرارسیدن یکصد و هشتمین سالروز فتح تهران(۲۲ تیرماه) توسط مجاهدان مشروطه خواه گیلانی در مسیر احیای مشروطه و پایان دادن به استبداد محمدعلی شاه، مراسم «پاسداشت مجاهدان گیلانی در شکست استبداد صغیر و احیای مشروطه»شامگاه چهارشنبه برگزار شد.

در این مراسم که توسط مجمع اسلامی فرهنگیان گیلان و همکاری سایت فرهنگی گیلان مصور برگزار شد، به نقش مجاهدان گیلانی در انقلاب مشروطه پرداخته شد.

پژوهشگر و نویسنده کتاب «تاریخ تحولات اجتماعی- اقتصادی گیلان» در این نشست با بیان اینکه مشروطه خواهان گیلانی، مشروطه ایران را احیا کردند گفت: متاسفانه با وجود اینکه مجاهدان گیلانی پیش تر از مجاهدان بختیاری و در زمانی که مجاهدان تبریزی تلاشی برای فتح تهران و احیای مشروطه از خود نشان ندادند، به سمت تهران به راه افتادند و پایان استبداد صغیر را رقم زدند اما هنوز جایگاه این مجاهدان در تاریخ ناشناخته باقی مانده است.

مشروطه بدون مجاهدان گیلانی احیا نمی شد

ناصر عظیمی دوبخشری با اشاره به تحولات سال های ۱۲۸۷ تا ۱۲۸۸ خورشیدی افزود: با وجود اینکه پس از به توپ بستن مجلس و پایان مشروطه ایرانی، مجاهدان گیلانی رشت را فتح کرده و با تحمل مشقت بسیار به سمت تهران راه افتادند، تبریز در اختیار روس ها بود و از سوی دیگر بختیاری ها نیز با فتح اصفهان، چندان آگاهی و تمایلی برای فتح تهران نداشتند.

وی ادامه داد: اما گیلانی ها با تحمل سختی و جنگ تن به تن، توانستند تهران را فتح کنند و کشور را از استبداد صغیر نجات دهند.

این پژوهشگر با بیان اینکه متاسفانه با وجود نقش مهمی که گیلانی ها در فتح تهران و احیای مشروطه ایفا کردند، هنوز نمی دانیم چه کسانی در این راه کشته شدند تصریح کرد: پنج ماه پیاده روی و طی کردن ۳۵۰ کیلومتر تا تهران به همراه جنگیدن در روستاهای اطراف کرج از جمله روستای بادامک سبب شد که همت گیلانی ها برای احیای مشروطه به نتیجه برسد در حالی که هشت ماه پس از فتح تهران، مجاهدان تبریزی به تهران وارد شدند.

عظیمی تاکید کرد: مطمئنا اگر مجاهدان گیلانی نبودند، بختیاری ها نیز به تهران نمی آمدند و استبداد صغیر به حیات خود ادامه می داد.

ضرورت ایجاد خانه مشروطه در گیلان

در ادامه این نشست، استاد دانشگاه گیلان نیز با بیان اینکه اهمیت مطالعه تاریخ باید بیش از پیش در کشور مورد توجه قرار گیرد گفت: مشروطه ایران یکی از حرکت های بزرگ ایرانیان در طول تاریخ بوده است.

عباس پناهی با اشاره به درج «مشروطه در ایران ناکام ماند» در کتاب های درسی افزود: هرچند مشروطه از لحاظ سیاسی در تاریخ ایران ناکام ماند اما از لحاظ فکری و اجتماعی تاثیر بسزایی در جامعه ما تاکنون داشته است.

وی با بیان اینکه در میان پنج کانون مشروطه در سطح کشور، مشروطه گیلان جنبه فکری داشت اظهار کرد: مشروطه در گیلان از بنیه و مبانی فکری غنی برخوردار بود در حالی که در سایر کانون های مشروطه از جمله تبریز، مشروطه تنها دارای جنبه نظامی بود.

عضو هیات علمی دانشگاه گیلان تاکید کرد: زمانی که گیلانی ها وارد فرایند مشروطه می شوند تا فتح تهران از پای نمی نشینند و همین امر نشاندهنده تاثیر مجاهدان گیلانی در احیای مشروطه است.

وی با انتقاد از ناشناخته ماندن تلاش مجاهدان گیلانی در احیای مشروطه حتی در داخل استان، خواستار توجه بیشتر به سهم گیلانی ها در انقلاب مشروطه و احیای آن شد و گفت: با وجود نقش پررنگ گیلان در احیای مشروطه اما هنوز خانه ای به نام خانه مشروطه در گیلان به صورت نمادین وجود ندارد و به راحتی این نقش مورد بی توجهی قرار گرفته است.

پناهی تصریح کرد: در حالی که در تبریز چندین خانه مشروطه فعالیت می کند و به نوعی نقش تبریزی ها را در انقلاب مشروطه به مردم می شناساند.

مشروطه گیلان پشتوانه فکری داشت

مورخ و پژوهشگر تاریخ گیلان نیز در ادامه این مراسم با اشاره به نقش انجمن های گیلان در انقلاب مشروطه بیان کرد: انجمن ها در آن زمان با فعالیت خود به مردم آموزش دادند و مطالبه گری از حکومت را آموختند.

هومن یوسفدهی با بیان اینکه چهار انجمن در انقلاب مشروطه تاثیر بسیاری داشتند گفت: فرقه اجتماعیون عامیون یا همان مجاهدان گیلانی که مشروطه را احیا کردند با پشتوانه فکری عمیقی که داشتند برای نهادینه کردن واقعی مشروطه، نقش بسیار تاثیرگذاری ایفا کردند.

وی افزود: همچنین شعبه ای از انجمن سری انقلاب مشروطه تهران در گیلان به همراه انجمن عباسی یا ابوالفضلی با انجمن عباسقلی قزوینی انجمن هایی بودند که توانستند با فعالیت های سیاسی و حزبی، مشروطه را در افکار زنده نگاه دارند و با اقدامات خود، آن را در کشور احیا کنند.

این پژوهشگر تاکید کرد: بنابراین آنچه که از مطالعه تاریخ به دست می اید این است که مشروطه خواهان گیلانی با مبنای فکری مترقی به دنبال پایان دادن به استبداد بودند و با فتح تهران توانستند نقش مهمی در احیای مشروطه ایفا کنند.