قدس آنلاین- با نگاهی اجمالی به آموزههای اسلامی متوجه میشویم از منظر اسلام، انسان به هیچ وجه موجودی فرد محور، تنها و جدای از جماعت نبوده و نیست، زیرا به طور فطری، اجتماعی خلق شده و باید در کنشهای متقابل با دیگران، بخش مهمی از نیازهای خود را مرتفع سازد و
بدین سان به رشد و کمال برسد.
در این میان یکی از مسائلی که در آموزههای ما به طور جدی بر آن تأکید شده، مسئله صله رحم یا صله ارحام است.
در معنای شرعی و عرفی، صله ارحام به معنای ارتباط با خویشاوندان اعم از خویشان سببی و نسبی است، با این حال از آنجا که صله رحم از واجبات دینی بوده و قطع آن حرام است، بنابراین منظور از خویشاوندی که صله و ارتباط با او واجب و قطع آن حرام تلقی شده، هر خویشاوندی است که به خویشی معروف باشد، اگر چه نسب دوری داشته باشد و محرمیتی نیز با او در میان نباشد.
صله رحم به معنای نیکی کردن به خویشاوندان و همدردی و کمک به آنها با جان و مال و هر چه از خیر است که در توان انسان بوده باشد و از آن سو قطع رحم به اموری اطلاق میگردد که مخالف این رویه باشد.
جدای از تأکیدات دینی و آیات و روایات متعددی که در این باره هست، در مواجهه با سنت حسنه صله رحم باید به این نکته توجه کرد که انجام این امر خود سبب رفع بسیاری از کدورتهای خویشاوندی و نیز گشایش در فضای رفت و آمدهای خانوادگی میشود و از حیث روانی دارای آثار و برکاتی است که امروز بزرگترین روان شناسان نیز بر آن صحه میگذارند.
اساساً وقتی افراد قوم و خویش همدیگر را دیده و با یکدیگر معاشرت و مراوده میکنند، ناخودآگاه، خُلق آنها گشوده شده و اگر احیاناً در تعاملات فامیلی سوابق تجربههای هیجانیِ منفی داشتهاند، در این مراودات بخش زیادی از آن موجهای منفی به فراموشی سپرده شده یا از آثار زیانبار آنها کاسته میشود. نکته حائز اهمیت دیگر آن است که در سایه تقویت صله رحم، حمایت اجتماعی افراد از هم بویژه در مقاطع بحرانی و چالش برانگیز، افزایش مییابد و در برخی روایات ما نیز به این مسئله اشاره شده، چنان که یکی از شاخصهها و نشانههای فرد مؤمن، به جای آوردن صله رحم معرفی شده و اهمیت این واجب دینی تا آنجاست که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)، قطع رحم را منفورترین عمل برشمردهاند. امروزه بخصوص ثابت شده. یکی از مهمترین مهارتهای افراد، مهارت مواجهه درست و به اندازه با مشکلات و چالشهای زندگی است که بیگمان در پرتوی صله رحم و تقویت همان بُعد اجتماعی که ذکر شد، این مهارت در حد بالایی برای فرد میسر میشود، بخصوص از ناحیه خویشان و خانواده درجه یک او. به عبارت دیگر، فردی که اهل رفت و آمد و صله رحم است، توانمندی و احساس کارآمدی و قدرت حل مشکل در وجود او به طرز بسیار قابل توجهی بالا میرود و وقتی چنین امر مهمی حاصل میشود، روی ارتقای سلامت فکری و روانی او نیز اثر میگذارد و در نهایت سرریز این برکات متوجه جامعه میشود که افرادی سالم از حیث فکری و روانی در درون خود دارد.
نظر شما