قدس آنلاین- تهران قدیم چهار محله قدیمی داشت: محله سنگلج، عودلاجان، بازار و چاله‌میدان، درخونگاه از محله‌های قدیمی تهران است که در قدیم در بخش سنگلج قرار داشت. یکی از چهره‌های معروف محله درخونگاه، شعبان جعفری ملقب به شعبون بی‌مخ یا شعبون درخونگاه متولد همین محل بود، کسی‌که در کودتای آمریکایی انگلیسی ۲۸ مرداد نقشی مهم ایفا کرد. «درخونگاه» یا «درخوانگاه» براساس آنچه در لغت‌نامه دهخدا، آمده است، جایگاهی بود که خوانی و سفره‌ای می‌گستردند و مردم را به میهمانی فرا می‌خواندند، اما آنچه این روزها دوباره نام این محله قدیمی را بر زبان‌ها انداخته، نمایشی است که در این شب‌ها در تهران روی صحنه می‌رود.
نمایش «درخونگاه» به نویسندگی و کارگردانی عبدالرضا اکبری و با بازی پندار اکبری، غلام بابوته، حمیدرضا مرادی و... هرشب ساعت ۱۹:۳۰ در تماشاخانه مهر حوزه هنری به‌روی صحنه می‌رود. همچنین قرار است که این نمایش همزمان با برگزاری هجدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی در این رویداد نمایشی نیز اجرا شود.
عبدالرضا اکبری نویسنده و کارگردان این نمایش که خود از بازیگران نامی تلویزیون و سینماست، در گفت‌وگویی با ما، درباره حال‌وهوای این اثر نمایشی گفته است. این گفت‌وگو را بخوانید:
شما بعد از چندسال دوری از صحنه تئاتر، نمایشی را با درون‌مایه‌ای متفاوت به‌روی صحنه برده‌اید. چطور شد اثری را با این محوریت در حوزه هنری اجرا کردید؟
کار نگارش نمایشنامه «درخونگاه» را از چندسال پیش شروع کردم. این نمایشنامه، برگرفته از یک قصه قدیمی است، ولی ما در نگارش دوباره، زمان و آدم‌های داستان را تغییر دادیم و سعی کردیم از ظرفیت‌های طنزی که در اثر بود، استفاده کنیم. می دانید که مردم کوچه و بازار در تهران زمانی برای خود یک فرهنگ و زبان خاص داشتند و مبنا و اساس زندگی آن‌ها بر پایه مروت، مردانگی و بخشش بود. همین موضوع، دست‌مایه‌ای شد که ما این قصه را پرورش دهیم و آن را به زمان امروز بیاوریم و با حال‌وهوای این روزهای خود مقایسه کنیم. هدف از این تغییر در حال‌وهوای قصه این بود که ببینیم که آیا مردم در حال‌حاضر این خصوصیات را هنوز دارند یا نه. درواقع بی‌رنگ شدن این رفتارهای انسانی و خصوصیات، انگیزه‌ای برای شکل‌گیری این نمایش شد. به‌همراه بچه‌ها ۳ ماه کار تمرینی این نمایش را انجام دادیم. این نمایش در جشنواره آیینی سنتی نیز پذیرفته شده است و رگه‌هایی از کمدی که در اثر دیده شد، توجه آن‌ها را جلب کرد و قرار بر این شد که در بخش رقابتی این جشنواره نیز اجرا شود.
ما در این نمایش اکثراً از دوستانی استفاده کرده‌ایم که بیشترشان دانش‌آموختگان رشته بازیگری‌اند و خوی و منش حرفه‌ای‌گری در آن‌ها نیز دیده می‌شود. نتیجه کار، نمایشی بسیار باطراوت شده است که در آن سعی شده از جذابیت نمایش‌های ایرانی استفاده کنیم. فضای نمایش، کاملاً ایرانی است. متأسفانه ما سال‌هاست که از فضای نمایشنامه‌نویسی ایرانی دور شده‌ایم و نمایشی که بتواند هویت و فرهنگ ما را نشان دهد، نداریم. فکر می‌کنم ما از فرهنگ خود نیز دور شده‌ایم و تلاش بنده این بود که اگر بعد از مدت‌ها به صحنه برمی‌گردم، با یک نمایش ایرانی شروع کنم. این را هم بگویم که اگر این نمایش در حوزه هنری اجرا شده، به این دلیل است که متن را به حوزه هنری دادیم. سالن‌های دیگر نیز از ما دعوت به عمل آوردند، ولی نهایتاً قسمت بر این شد که ما نمایش را در حوزه هنری اجرا کنیم.
شما خود مدرس دانشگاه نیز هستید و می‌دانید این‌روزها نمایشنامه‌هایی که ایرانی باشند و منتقل‌کننده فرهنگ و روحیات جامعه ایرانی، بسیار کم شده است. به‌نظر شما دلیل آن چه می‌تواند باشد؟
ما خیلی کم به نمایشنامه‌نویسی بها می‌دهیم، درصورتی‌که اصل و اساس تئاتر ما باید براساس نمایشنامه‌نویسی شکل بگیرد. شما اگر تئاتر یونان و رم را ببینید، مشاهده می‌کنید آثاری از آن‌ها به‌جا مانده که همچنان در بسیاری از کشورها اجرا می‌شود. نمایشنامه‌نویسی ما یک مقدار دچار ضعف شده است و باید برای آن بخش مسابقه ویژه‌ای طراحی و اجرا کرد. باید به نمایشنامه‌نویسی بها داد تا این‌که ما صاحب نمایش خودمان بشویم. در طول سال و در سالن‌های مختلف نمایشنامه‌های خارجی زیادی اجرا می‌شود، ولی اگر ما بخواهیم این متن‌ها را به‌عنوان نمایشنامه اصیل ایرانی و نماینده هویت و شناسنامه خود عرضه کنیم، از فرهنگ‌مان فاصله می‌گیریم. بنابراین ما باید بیشتر بر بخش نمایشنامه و تئاتر ایرانی مانور دهیم و تمامی جوانان را ترغیب کنیم که در این زمینه فعالیت کنند. آثار نمایشنامه‌نویسی ایرانی غنی و سرشار از زیبایی‌‌ها، ترنم‌ها و رنگ‌هاست. ما همه این امکانات را داریم، ولی نمی‌دانم چرا از آن به‌خوبی استفاده نمی‌کنیم و به‌سمت نمایشنامه‌های خارجی سوق پیدا کرده‌ایم؟
بازخورد نمایش را در بین مخاطبان و مردم چگونه دیدید؟
مردم به این دلیل که نمایش واقعی و زندگی اصیل خود را می‌بینند، از آن رضایت دارند و این‌که آن‌ها شناسنامه و هویت واقعی خود را با دیدن این‌طور نمایش‌ها ورق می‌زنند، این برای ما کافی است.
این روزها مشغول چه‌کار جدیدی هستید؟
در حوزه تلویزیون یک سریال جدید به نام «یحیی» دارم که ان‌شاءالله شهریورماه از شبکه دو سیما به‌روی آنتن خواهد رفت.
نظر شما