قدس آنلاین-گروه استان ها: طول دریاچه زریبار حدود پنج کیلومتر و عرض آن حدود ۱.۶ کیلومتر بوده و وسعت تالاب به دلیل تغییرات حجم آبی در فصول مختلف متغییر و حداقل و حداکثر عمق آن به ترتیب ۲ و ۶ متر است.
تاکنون ۹۷ نوع پرنده، ۳۱ گونه پستاندار، ۱۳ گونه خزنده، ۱۱ نوع ماهی یک گونه مارماهی، پنج گونه فیتوپلانکتون و ۱۷ گونه زئوپلانکتون در تالاب بین المللی زریبار شناسایی شده است.

تهدیدات

احداث سد خاکی در قسمت جنوبی دریاچه، ورود حجم بالای رسوبات، ﻓﻀﻮﻻﺕ، ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ و سمومﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ، تخریب جنگل های اطراف دریاچه و عواقب حفر چاه های متعدد و بهره برداری بیش از اندازه، نبود شناخت کافی و درک روشن از مسائل زیست محیطی از جمله مشکلات زیست محیطی این تالاب است.

خوشبختانه اطراف تالاب زریبار اراضی کشاورزی قابل توسعه ای وجود ندارد وگرنه دور از ذهن نبود که زریبار نیز به حال و روز دیگر تالاب های کشور دچار شود اما با اینحال تغییرات کاربری و ورود سم و کود شمیایی مهمترین تهدیدات تالاب است.

نبود مدیریت واحد

مدیرکل محیط زیست کردستان در این رابطه توضیح داد: نبود مدیریت واحد یکی از مشکلات این تالاب است  و با وجود اینکه زریبار تحت عنوان پناهگاه حیات وحش معرفی شده و مطابق ماده ۱۶ قانون حفاظت و بهسازی متولی قائم مقام قانونی دولت در مناطق چهارگانه، سازمان حفاظت محیط زیست است اما بخشی نگری هم چنان این تالاب را می آزرد.

ساخت و سازغیرمجاز، مصرف کود و سموم شیمیایی، تخلیه نخاله های ساختمانی، وجود تعاونی صیادان و رعایت نکردن استاندارهای صید و تخلیه فضولات انسانی  از جمله تهدیدات تالاب زریبار استعبدالوحید ریاضی‌فر افزود: هرگونه بهره بردای بدون توجه به استانداردها لطمه وارد می کند به طور مثال در پاره ای از مواقع، صیادان بهره برداری را بدون توجه به استانداردهای محیط زیست انجام داده و با تور دیواری اقدام به صید می‌کنند.

وی ادامه داد: این موضوع وقتی مزید بر علت می شود که ورود فاضلاب انسانی و پسماندهای ناشی از آنهانیز به تالاب وارد شود.

ریاضی فر تصریح کرد: به طور مثال رهاسازی‌ ماهی‌ها توسط مدیریت شیلات سازمان جهاد کشاورزی انجام می‌شود و در صورتی که این اقدام خارج از ظرفیت تالاب باشد می‌تواند تهدید محسوب شود.

زخم تالاب

وی درباره وضعیت دریاچه زریبار و تهدیداتی که این تالاب با آن روبروست اظهار کرد: مکان‌یابی نامناسب دفع فضولات حیوانی و پسماندهای جامع روستایی، ورود فاضلاب شهری محله‌های استادیوم و سردوشی های مریوان، آتش سوزی نیزارها و تغییرات اقلیمی که باعث تغییراتی در حجم آب ورودی شده از جمله تهدیداتی است که این تالاب هم اکنون با آن روبروست.

مدیرکل محیط زیست کردستان، ساخت و سازهای غیرمجاز در حریم تالاب و پناهگاه، حفر چاه‌های غیرمجاز در حاشیه تالاب، باغداری و کشاورزی ناپایدار و مصرف کود و سموم شیمیایی، تخلیه نخاله های ساختمانی در اطراف تالاب توسط افراد ناآگاه، وجود تعاونی صیادان و رعایت نکردن استاندارهای صید و تخلیه فضولات انسانی به تالاب را از جمله دیگر معضلاتی برشمرد که زریبار با آن مواجه است.

رشد نیزارها

وی در مورد ساماندهی فاضلاب شهری و روستایی که به تالاب زریوار می‌ریزد نیزعنوان کرد: طی چند سال اخیر تمام اهتمام اداره کل با طرح مسائل اصلی زریوار در ستاد نجات بخشی و تاکید اداره کل محیط زیست با توجه به بالا رفتن تغذیه گرایی در تالاب زریوار، این بوده که فاضلاب‌های روستاهای اطراف تالاب کنترل شود.

مدیرکل محیط زیست کردستان درباره معضل نیزارهای این تالاب هم بیان کرد: بررسی مطالعات تغییرات کاربری اراضی در حوضه آبخیز تالاب زریوار که توسط مشاور انجام گرفت نشان داد که کاسه آبی تالاب تغییر نکرده و افزایش رشد نیزارها به سمت خارج و بیرونی تالاب یعنی ساحل تالاب بوده است. اما آنچه مسلم است نیزارها زیستگاه پرندگان و مرکز لانه گذاری و زادآوری پرندگان بومی و مهاجر است.

وی افزود: افزایش نیزارها به علت بالا رفتن تغییر کاربری اراضی به باغات و کشاورزی و در نهایت استفاده از کودهای شیمیایی است که این عمل با اولین بارش کود و سموم مورد استفاده، شسته شده و به تالاب وارد می شود.

مرز امنیت و تهدید

ریاضی‌فر در ادامه سخنان خود در مورد کنترل ساخت و سازهای غیرمجاز در حریم تالاب زریوار و چگونگی احداث ساختمان هنگ مرزی در این محدوده گفت: ساخت خانه باغ‌ها با کمک سازمان جهاد کشاورزی و دادستان مریوان کنترل شده است و هرگونه ساخت و سازی در زریوار باید با اخذ مجوز از اداره کل محیط زیست انجام گیرد. اما اینکه هنگ مرزی مریوان اقدام به احداث ساختمان کرده مشمول شیوه نامه خاص خود بوده و در مراجع مربوطه در حال پیگیری است.

وی افزود: هنگ مرزی مریوان جهت احداث ساختمان یاد شده هیچگونه مجوزی از این اداره کل دریافت نکرده و قطعاً همه در برابر قانون برابرند و اگر محدودیت‌هایی برای جوامع محلی در نظر گرفته می‌شود، برای کلیه ارگان‌های دولتی هم اینگونه است و لذا موضوع یاد شده در کارگروه مربوطه در حال رسیدگی است.