قدس آنلاین- سلامت روان و محیط‌های کاری کارکنان اثر متقابلی بر هم دارند. در واقع همان طور که سلامت روان کارکنان می‌تواند میزان بهره وری یک محیط کار را افزایش دهد، محیط کاری نامناسب هم روی سلامت روان کارکنان تأثیر منفی می‌گذارد و باعث استرس و افسردگی آنان می‌شود که این موارد سبب کاهش کارایی آنان می‌شود.

به عبارت دیگر بین متغیرهای حجم و سرعت بالای کار، ساعت‌های کاری طولانی، نوبت کاری، نبود توازن بین تلاش فرد و پاداش دریافتی، احساس نبود امنیت شغلی، نبود امکان ارتقای شغلی، مشخص نبودن نقش فرد، روابط ضعیف مدیران با کارکنان و شیوه‌های مدیریتی نادرست حاکم بر محیط کار، با سطح سلامت روان کارکنان رابطه معناداری وجود دارد.

* ۱۰درصد کارکنان ادارات مشکلات روانی دارند

این موضوعی است که چندی پیش علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نشست با خبرنگاران رسانه‌های جمعی به مناسبت روز جهانی سلامت روان، بیان کرد. اتفاقاً روز جهانی سلامت روان با شعار سلامت روان در محیط کار نام گذاری و برگزار شد. معاون وزیر بهداشت به صراحت گفته است حداقل ۱۰ درصد از کارکنان ادارات و سازمان‌ها در کشور به یکی از اختلالات روانی بویژه افسردگی مبتلا می‌شوند.

صرف نظر از اینکه موضوع یاد شده مختص محیط کاری خاصی نیست و شامل همه محیط‌های کاری می‌شود، اما با توجه به نقش پرستاران در سیستم بهداشتی – درمانی کشور و ضرورت انگیزه کاری بالای آنان برای ارائه خدمات بهتر به بیماران، به میان آن‌ها رفتیم تا بیشتر با مسائل و مشکلاتشان در مراکز درمانی آشنا شویم.

* سختی‌های کار در نوبت شب

یکی از پرستاران بیمارستان امام خمینی تهران که خود را مرضیه معرفی می‌کند، در این باره می‌می گوید: سلامت روان پرستاران به دلایل متعددی نسبت به سایر کارکنان در معرض خطر بیشتری است. مثلاً کار در نوبت شب خودش خسته کننده و فرساینده است. حال اگر به هنگام شیفت، تعداد بیماران زیاد باشد و تعداد پرستار هم کم باشد، آن وقت کار ما خسته کننده‌تر و اعصاب خردکن می‌شود.

وی از رفتار برخی بیماران و همراهان آن‌ها هم ابراز نارضایتی می‌کند و می‌افزاید: گاهی باید درباره یک موضوعی ۱۰ بار توضیح بدهیم تا شاید مطلب برای آن‌ها جا بیفتد. کافی است تا یک پرستار در نوبت کاری با دو سه نفر از این گونه افراد طرف شود، در این صورت خیلی بعید خواهد بود که عصبی نشود.

* کارانه را درست نمی‌دهند

علی، یکی دیگر از پرستاران بیمارستان امام خمینی(ره)، تأخیر در پرداخت کارانه را به عنوان یکی دیگر از مشکلات این قشر زحمتکش برمی‌شمارد و می‌گوید: در حال حاضر پرستاران کم و بیش از میزان حقوق دریافتی‌شان راضی هستند، اما مشکل اینجاست که حقوق و کارانه شان به موقع پرداخت نمی‌شود! یعنی گاهی چند ماه طول می‌کشد که کارانه‌ها پرداخت شود که این امر روی زندگی پرستاران اثر منفی می‌گذارد.

کامران، همکار علی هم از دشواری‌های استفاده از مرخصی ابراز نارضایتی می‌کند و می‌گوید: مدیران بیمارستان‌ها در دادن مرخصی به پرستاران خیلی سختگیری می‌کنند به طوری که آدم حتی اگر مریض باشد ترجیح می‌دهد سر کارش بیاید تا اینکه برای گرفتن مرخصی به دنبال مدیران بدود.

* پرستاران نیاز به «نشاط» دارند

یکی از معیارهای سلامت روان، داشتن احساس و روحیه با نشاط در محیط کار است؛ موضوعی که وجودش منجر به رضایت کلی از زندگی و کار می‌شود و اگر نباشد سبب دلزدگی و غمگینی افراد در محیط کار می‌شود.

کامران سطح نشاط و شادی پرستاران را کمتر از عموم مردم جامعه می‌داند و می‌گوید: وقتی دایم با بیماران سر و کار داریم چگونه می‌توانیم با نشاط باشیم.

وی با اشاره به اینکه پرستاران به دلیل نوع کارشان با انواع و اقسام بیماری‌ها سروکار دارند، می‌افزاید: از این رو همواره این ترس و اضطراب را دارند که مبادا خود مبتلا به یکی از بیمارهای سخت و خطرناک شوند، بنابراین همواره خودشان را چکاب می‌کنند تا از سلامت خود مطمئن شوند.

عارف، یکی از پرستاران جوان نیز پیشنهاد می‌کند که نظام بهداشت و درمان کشور، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی را موظف کند تا در راستای سلامت روان پرستاران، برنامه‌ها و فضاهای ورزشی و تفریحی در نظر بگیرند تا پرستاران در کنار کار طاقت‌فرسای خود با استفاده از این امکانات بتوانند شادابی خود را حفظ کنند و با روحیه بهتری با بیماران مواجه شوند. همان طور که آتش‌نشانان برای حفظ آمادگی جسمانی خود باید ورزش کنند و این جزو برنامه‌های آنان است، پرستاران نیز برای آمادگی روانی خود باید ورزش‌ها و تمرینات لازم را داشته باشند.