قدس آنلاین- ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه و الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان برای شرکت در اجلاس سه جانبه ایران، روسیه و آذربایجان وارد تهران می شوند. سال گذشته این اجلاس سه جانبه در باکو انجام شد و طرفین با هدف گسترش مناسبات به خصوص در حوزه اقتصادی و امنیتی دورهم نشستند.

روحانی سال گذشته قبل از سفر به باکو با اشاره به لزوم توجه به کریدور شمال به جنوب اظهار داشت: این کریدور، مسیر اتصال کشورهای جنوب منطقه‌ی آسیای مرکزی، قفقاز، چین و اروپا است و از اهمیت ویژه ای برخوردار است ضمن این که بین سه کشور ایران، آذربایجان و روسیه روابط اقتصادی هم گسترش خواهد یافت که از جمله کاهش تعرفه‌ گمرکی، با آذربایجان و روسیه، تجارت آزاد با کشورهای عضو اوراسیا، شروع عملیات خودرو سازی ایران در آذربایجان، مشارکت در زمینه دارو سازی و توسعه تجارت و سرمایه گذاری خواهد بود.

کارشناسان این نشست و به خصوص سفر پوتین به تهران را یکی از مهمترین تحولات منطقه دانسته و تاکید می‌کنند، روسیه به دلیل فشارهای غرب به سمت تقویت روابط خود با کشورهای دیگر روی آورده و ضمن پیش بینی مشکلات آتی واشنگتن و همچنین شکست‌های مکرر آن در عراق و سوریه، تلاش می‌کند در معادلات آینده جهانی که با ظهور قدرت‌های جدید همراه خواهد بود جای خود را باز کند.

اعتماد بیش از حد به غرب بزرگترین اشتباه مسکو بود

خبرگزاری تاس چندروز پیش با اشاره به نگاه منفی پوتین به غرب و تصمیمات او درباره آینده منطقه نوشت: رئیس جمهوری روسیه معتقد است که اعتماد بیش از اندازه به اروپا، و در مجموع به غرب، بزرگترین اشتباه مسکو در عرصه سیاست خارجی طی ۱۵ سال اخیر بود. وی افزود: «و مهمترین اشتباه غرب هم این بود که این اعتماد روسیه را به منزله نقطه ضعف آن تلقی کرده و از آن سوء استفاده نمودند. بنابراین این اشتباهات باید اصلاح شده و روابط آینده طرفین بر اساس احترام متقابل و مشارکت برابر استوار باشد.»

روزنامه 'ینی مساوات' چاپ باکو، سپتامبر گذشته ضمن بررسی نشست سه جانبه تهران، مسکو و باکو با اشاره به این که در حال حاضر روسیه و ایران کشورهای متفق هستند و روابط تنگاتنگ میان دو کشور برقرار است، نوشت: جمهوری آذربایجان نیز در وسط این دو کشور مهم منطقه قرار دارد و یک نقطه استراتژیک به شمار می‌رود.

این روزنامه ادامه داد: در بخش انرژی، جمهوری آذربایجان خطوط انرژی برق خود را به خطوط ایران و روسیه متصل کرده است و نیز مبادله انرژی برق میان جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران از طریق خطوط انتقال برق 'پارس آباد '، ' آستارا – آستارا ' و 'جلفا ' انجام می گیرد. از سوی دیگر در حال حاضر موضوع تکمیل دالان حمل و نقل شمال – جنوب و نیز در قالب آن اتصال خطوط ریلی سه کشور در دستور کار است که برای سه کشور از اهمیت خاصی برخوردار است.

البته باید توجه کرد که، اقتصاد قطعاً تنها موضوع گفت‌وگو بین سران سه کشور نخواهد بود چرا که آنها دغدغه های امنیتی و نگرانی‌های خاصی هم در کشورهای خود و منطقه دارند که درباره آن گفت‌وگوهای جدی انجام خواهند داد که ازجمله می‌توان به موضوع غره باغ، تروریسم در منطقه و موضوع سوریه و داعش هم اشاره کرد که این دو مورد آخر به خصوص برای مسکو و تهران بسیار اهمیت دارد.

 شکل‌گیری مجامع بزرگتر اقتصادی و امنیتی

دکتر شعیب بهمن کارشناس مسایل روسیه این نشست  را یک گام مهم برای منطقه دانسته و تاکید می‌کند: برگزاری چنین نشست هایی، چشم انداز خوبی را برای منطقه نشان می‌دهد که به خصوص در حوزه های اقتصادی بهره‌های خوبی برای هر سه کشور خواهد داشت ضمن این که در میان مدت راه اندازی کریدور شمال به جنوب می تواند راه را برای تجارت دیگر کشورهای بزرگ آسیا مانند هند و چین هم باز کرده و باعث تسهیل صادرات کالاهای آنها به اروپا شود.

بهمن در گفت و گو با خبرنگار قدس اظهارداشت: البته باید در نظر گرفت که موضوعات اقتصادی تنها مساله مورد بحث در این گونه نشست‌ها نیست و حتما روسای جمهور سه کشور در موضوعات مهم دیگری مانند مشکلات منطقه به صورت سه جانبه یا دوبه‌دو گفت‌وگو خواهند کرد. موضوعاتی مانند چگونگی مبارزه با افراطی‌گری و تروریسم و خاموش کردن آتش درگیری‌ها با کمترین هزینه.

طرح موضوعات دوجانبه

وی افزود: مسایل دوجانبه هم طرح خواهد شد که هر کشوری با توجه به موضوعات مورد توجه خود با طرف‌های دیگر صحبت می‌کند اما مساله این است که برگزاری این نشست‌ها به مرور می‌تواند باعث شکل‌گیری مجامع بزرگتر اقتصادی و امنیتی شود. البته ممکن است تشکیل یک جمع یا اتحادیه بزرگ اقتصادی به دلیل مشکلات و اختلافات موجود بین برخی کشورها در کوتاه مدت چندان واقع‌گرایانه نباشد اما اجلاس‌های سه جانبه به دلیل طرح مسایل مشترک بیشتری می‌تواند الگوی خوبی برای سایر ارتباطات باشد.

وی افزود: البته شاید سایر کشورها هم مایل به افزوده شدن به این چنین نشست‌هایی باشند که خود می‌تواند باعث گسترش همکاری‌های منطقه‌ای شود اما فعلاً این گونه نشست‌ها روند خوبی را شروع کرده که قطعاً اثرات خوبی را در پی خواهد داشت.