قدس آنلاین- هرساله وقوع ده‌ها حوادث طبیعی خسارت‌های جانی و مالی سنگینی به مردم و کشورمان وارد می‌کند. البته بروز این حوادث موضوعی متداول در تمامی دنیا می‌باشد اما موضوع قابل تأمل مدیریت این گونه حوادث و کاهش آسیب‌های آن است.
به طور قطع هرچه توانمندی مردم و دولت برای مقابله با شرایط بحرانی در هنگام حوادث طبیعی و غیر مترقبه بیشتر باشد از حجم و شدت نگرانی‌ها و آسیب‌ها کاسته خواهد شد.
اسماعیل نجار؛ ما به طرح دیدگاه‌های خود در این زمینه می‌پردازد:
*آقای نجار ساخت و سازهای موجود که در مناطق محروم روستایی و بافت‌های فرسوده شهری فاقد استحکام کافی هستند به طوری که به باور کارشناسان حتی در مقابل زلزله هایی بین ۵/۴ تا ۵/۵ ریشتر هم تخریب می‌شوند. برای کاهش آسیب یا جبران خسارت‌های احتمالی به آسیب دیدگان سازمان مدیریت چه برنامه خاصی دارد؟
اساس کار سازمان مدیریت بحران در وهله نخست پیس بینی و پیشگیری است. ما از گذشته با مشارکت مردم و مساعدت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی برنامه تخریب و بازسازی ۲۰۰ هزار واحد مسکونی را به صورت سالیانه در دستور کار داریم که تا امروز یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد مسکونی روستایی تخریب و نوسازی شده است و این روند همچنان ادامه دارد. اجرای این برنامه جدا از ساختمان هایی است که به دلیل وقوع زلزله و سیل و... تخریب و باز سازی شده‌اند. ضمن این که واحدهای مسکونی احداث شده به مدت ده سال بیمه هستند. ناگفته نماند که بعضی دیگر از دستگاه‌های حمایتی مثل کمیته امداد امام خمینی و بهزیستی نیز اقدامات موثری در ارتباط با ساخت خانه برای محرومان در نقاط مختلف کشور انجام می‌دهند.
در حوزه شهری نیز بافت‌های فرسوده پیچیدگی‌های خاص خود را دارند. یکی از مهمترین آن‌ها بحث فرهنگی و میراث این بافت هاست. مورد دیگر بحث مسایل حقوقی مربوط به تجمیع واحدهای مسکونی ساختمان‌های چند طبقه است. ضمن این که دولت و شهرداری‌ها نوسازی این بافت‌ها را در دستور کارخود دارند که برغم تلاش‌های زیادی که انجام شده باز جا برای کار خیلی زیاد است.
البته نکته حائز اهمیت مردم هستند. آیا افرادی که برای خود ساختمان می‌سازد به میزان کیفیت آن می‌اندیشند. هزینه زیادی هم ندارد. فقط کافی است بجای مثلاً صد متر ۹۰ متر بسازند و هزینه آن ده متر را صرف کیفیت و استحکام بخشی ساختمان خود کنند. ببینید برای وقوع این اتفاق هم سوی مردم ودولت باید اراده کنند که داریم به سمت مطلوب پیش می‌رویم. چون هر حادثه ناگواری در کشور رخ داده برای ما یک تجربه بوده و این تجربه به اقدامی منجر شده است مثل تنظیم آئین نامه ۲۸۰۰ و مباحث مختلف آن یا تشکیل سازمان مدیریت بحران. منتهی این نیازمند اراده و همت مردم است. مردم باید مطالبه کنند چون تاثیرگذار خواهد بود.
*به بیمه شدن خانه‌های تازه ساخت روستایی اشاره کردید. سازمان مدیریت بحران برای بیمه کردن واحدهای مسکونی چه اقداماتی انجام داده است؟
از ۶-۵ سال قبل لایحه بیمه جامع حوادث را تقدیم مجلس شورای اسلامی کردیم اما چون بحث اجباری شدن خانه‌ها مطرح است مجلس روی آن بررسی‌های زیادی انجام داد تا آنرا تصویب و به شورای نگهبان ارجاع کند. الان هم این لایحه در شورای نگهبان معطل مانده است. البته مجلس و شورای نگهبان دارند آنرا بررسی می‌کنندکه امیداوریم هرچه زودتر نهایی و ابلاغ شود تا اجرایی گردد.
درلایحه جامع حوادث پیش بینی کردیم که از محل ماده ۱۰ و ۱۲ قانون مدیریت بحران به صورت پلکانی سالیانه دو هزار میلیارد تومان برای بیمه کردن خانه‌های مردم پرداخت کنیم. البته برای این پرداخت هم مدت زمان تعیین کردیم. در واقع تا ده سال دولت با مشارکت مردم خانه‌ها را باید بیمه کند و بعد از آن افراد خودشان اقدام به این کار کنند. در حال حاضر هم جدا از آن یک میلیون ۸۰۰ هزار واحد مسکونی احداث شده، تمام خانه‌های افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی در سطح کشور بیمه حوادث هستند. ضمن این که تمام واحدهای مسکونی بعضی از استان‌ها مثل استان گلستان و خراسان شمالی با مشارکت مردم و دولت بیمه شده‌اند. جدا از این حمایت‌ها اگر حادثه‌ای رخ دهد و ساختمانی نیاز به بازسازی مجدد داشته باشد علاوه برارائه تسهیلات بانکی کم بهره، کمک‌های به صورت بلاعوض ارائه می‌شود.
*اما به نظر می‌رسد وعده هایی که در ارتباط با ارائه تسهیلات و کمک‌های به آسیب دیدگان داده می‌شود از سوی دولت محقق نمی‌شوند یا اگر هم می‌شوند آنقدر طول می‌کشد که دیگر فایده زیادی در رفع مشکلات آن‌ها ندارند.
خیر این موضوع را قبول ندارم. قطعاً تسهیلات برای ساخت و سازها محقق می‌شود. البته شاید امروز ارائه کمک‌های بلاعوض با توجه به شرایط اقتصادی کشور کمی زمان بر باشد. اما ارائه تسهیلات زمان بر نیست و به موقع پرداخت می‌شود. حتی در ارتباط با تاخیر در ارائه کمک‌های بلاعوض هم چاره اندیشی کردیم. یعنی در صورت وجود مشکل در پرداخت‌ها توسط، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی از محل حساب صد امام پرداخت‌ها را انجام می‌دهد.
*مقدار تسهیلات و کمک‌های بلاعوض چگونه است؟
میزانش متفاوت است در مجموع دولت برای هر ساختمان روستایی ۲۰ میلیون تومان تسهیلات می‌دهد و ما هم ۵ میلیون تومان کمک بلاعوض برای ساخت مسکن و دو میلیون تومان هم بابت معیشت آسیب دیدگان کمک می‌کنیم که جمع کمک‌های بلاعوض به ۷ میلیون تومان می‌رسد. برای بخش شهری هم تسهیلات پرداختی مبلغ ۳۰ میلیون تومان با سود ۶ درصد و میزان کمک‌های بلاعوض هم ۶ میلیون تومان می‌رسد که البته داریم بررسی می‌کنیم تا بتوانیم مبلغ کمک‌های بلا عوض به آسیب دیدگان را افزایش دهیم.
*شما در گذشته بارها عنوان کردید که مدیریت بحران نیازمند نقشه راه است بالاخره این نقشه تهیه شده است؟
نقشه راه تهیه شده است. یعنی مطالعات در بخش‌های مختلف از جمله پهنه هاو ریز پهنه‌های زلزله، مسیل هاو سیلاب‌ها و... انجام شده است اما وسعت کار آنقدر زیاد است که اعتباراتی که برای آن‌ها منظور می‌شود پاسخگوی نیازها نیست که باید تلاش کنیم تا ان شاء مشکلات مالی حل شود و کمک بیشتری از دولت دریافت کنیم. ما در گذشته برای رفع برخی مشکلات از ماده ۱۰ و۱۲ قانون مدیریت بحران استفاده می‌کردیم که در حال حاضر به میزان لازم اعتبارات تخصیص پیدا نمی‌کند. یعنی با یک کندی مواجه است که امیدواریم بر طرف شود.
*آقای نجار به باور کارشناسان جدا از زلزله، طوفان، سیلاب که همواره برای ایران تهدید جدی بوده و هستند اخیراً نیز کشور با بحران‌های تازه‌ای مثل فرونشست زمین و ریزگردها مواجه شده است که ریشه در تغییر اقلیم دارند. برای مقابله با این بحران‌ها چه باید کرد؟
برای مقابله با این بحران‌ها اقداماتی انجام شده است اما پیشگیری راهکار اساسی است. مثلاً در پدیده فرونشست زمین که رصدها نشان می‌دهند در بعضی از نقاط کشور بویژه در تهران و جنوب غرب تهران زمین روزانه ۴/۱ میلی متر نشست می‌کند کارخاص و زیادی نمی‌توانیم انجام دهیم. یعنی با وجود این که این پدیده برای تاسیسات زیر بنایی کشور مانند آب، برق، گاز، مخابرات، مترو، راه آهن و... مشکلات جدی ایجاد می‌کند اما برای مقابله با آن باید تلاش کنیم از سفره‌های زیرزمینی تاحد امکان، برداشتی نداشته باشیم و همچنین اجازه دهیم تا آب بیشتری در زمین نفوذ کند.
نظر شما