حسن حیدری اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه در صورتی می توان به حذف دلار از چرخه مبادلات اقتصادی دو کشور امید داشت که این اقدام از جانب هر دو کشور مورد پذیرش قرار بگیرد به قدس آنلاین گفت: مبادله تجاری ایران با سایر کشورها از طریق ارز طرفین در صورتی محقق خواهد شد که کشور دیگر نیز به چنین تجارت و روندی متمایل باشد. این مهم در صورتی اتفاق می افتد که علاوه بر تمایل آن کشور، در زمره شرکای تجاری ما هم قرار داشته باشد. وی افزود: چین یکی از عمده ترین شرکای جمهوری اسلامی ایران به شمار می رود که اتفاقا از طرفی  آمریکا، کره، امارات و ترکیه نیز یکی از  بزرگترین شرکای تجاری چین محسوب میشوند. بی تردید کشور ثالث درصورتی چنین مساله ای را می پذیرد که این موضوع با منافع کشورش در تضاد نباشد و به آنها اجازه حرکت در چنین مسیری را بدهد. حیدری تصریح کرد: هر چند حذف دلار از مبادلات تجاری دو کشور مقدور است اما این شائبه ایجاد میشود که ممکن است چنین موضوعی شرایط چانه زنی را برای کشور ثالث فراهم کند.

وی در ادامه افزود: با توجه به اینکه تحریم ها بر تبادلات تجاری کشور سایه افکنده پر واضح است حذف دلار از چرخه مبادلات اقتصادی به منفعت جمهوری اسلامی است، اما این موضوع میتواند فضای جدیدی برای امتیاز گیری و مطالبات جدید کشورهای مخاطب ایجاد کند. مثلا ممکن است چین تجارت بدون دلار با ایران را بپذیرد اما در ازای آن به صورت مستقیم یا غیر مستقیم خواهان  مطالباتی باشد لذا کار سختی در پیش رو داریم.
حیدری با اشاره به پیشینه دلار و قدرت آن در جهان خاطر نشان کرد: آمریکا با برخورداری از سرمایه های عظیم بعد از جنگ جهانی طراحی یک پول بین المللی را پیشنهاد داد، تضمین منابع مالی از سوی امریکا عامل اصلی افزایش قدرت مالی و  چانه زنی این کشور نسبت به سایر کشورهای جهان شد و در نهایت منجر به عرضه دلار گردید، هر چند این حرکت به نفع همه نبود اما دلار ارز مسلط جهان شد.

عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در این باره افزود: بنابراین با توجه به مسایل یاد شده حذف دلار از تبادلات تجاری در وضعیت کنونی اقتصاد جهان کار ساده ای نیست. مسلما چینی ها و اروپایی ها تمایل به استفاده از پول خود در تبادلات تجاری دارند اما با این که چین دومین قدرت اقتصادی دنیا محسوب  میشود و اروپا نیز از اقتصاد بزرگی برخوردار است اما  این موضوع به سادگی محقق نمی شود، چرا که دلار در طی چندین دهه گذشته به تثبیت رسیده و ارز معتبر دنیا است. در واقع سیستم مالی دنیا بر اساس دلار است و بزرگترین تبادلات تجاری دنیا همچون طلا و نفت با دلار انجام میشود. این کارشناس اقتصادی در این باره اظهار داشت: به هر حال حذف دلار از زنجیره تبادلات تجاری هدف مطلوب ماست اما امکان پذیری یا زمان بری آن نیازمند مقدمات بسیاری است، ضمن اینکه ایران در چنین فرآیندی تنها  تعیین کننده نیست بلکه طرف مقابل نیز بر مبنای منافعش تصمیم گیری خواهد کرد.

وی تصریح کرد: افزایش تبادلات تجاری کشورها با یکدیگر بر مبنای قدرت پول آنهاست. تا زمانی که پول ما به چنین قدرتی نرسیده نمیتوان به موفقیت این ایده امیدوار بود. شاید برخی حرکت های مقطعی و  بعضی کشورها با حمایت دولت ها بتوانند بدون دلار تجارت کنند اما به طور کلی حذف دلار  نه فقط در مورد ایران، بلکه  درباره چین و اروپا نیز در کوتاه مدت امکان پذیر نیست. آرزوی همه کارشناسان اقتصاد منطقه ایجاد یک ارز معتبر است. تجربه نشان داده با کنترل تورم نرخ ارز معقول و قابل پیش بینی می شود و  این‌اتفاق رخ می دهد چرا که با قوت گرفتن پول ملی ما، کشورهای همسایه ارز ما را می پذیرند اما با تضعیف پول ملی ایران آن را کنار میگذارند. حیدری در خاتمه خاطرنشان کرد: بی تردید تنها راه توفیق در عرصه تجارت خارجی و بهره وری اقتصادی  تقویت نظام اقتصادی، مالی و اقتصاد با ثبات و با انضباط است. علاوه بر شروط یاد شده، شرط کافی که بسیاری از اقتصاد دانان بر آن تاکید می کنند برخورداری از سهم بالایی در تجارت جهانی است.