قدس آنلاین- گفته می‌شود بیش از یک میلیارد نفر در جهان معلولیت را تجربه می‌کنند. این تعداد یعنی یک نفر از هر هشت نفر در دنیا معلول هستند. آماری که اگر آن را در کنار محرومیت‌ها، کمبود مراکز بهداشتی و درمانی و مخارج کمرشکن زندگی بگذاریم، ورود سریع‌تر دولت و انجام اقدامات حمایتی از آن‌ها ضروری به نظر می‌رسد.
مشکل اصلی معلولان تحقق نیافتن حقوق شهروندی آن هاست
به مناسبت روز جهانی معلولان، پیگیر لایحه حمایت از حقوق معلولانی شدیم که هر چند سال ۱۳۸۳ تصویب شد، اما همچنان در صف انتظار رفع ایرادها و سپس اجرایی شدن آن خاک می‌خورد.
رئیس هیئت مدیره کانون سراسری تشکل‌های معلولان کشور به خبرنگار ما می‌گوید: در مورد مشکلات معلولان سخن‌های بسیاری گفته شده و تقریباً همه از آن مطلع هستند. این در حالی است که می‌دانیم افراد معلول از نظر حقوقی، حقوقی مانند سایر شهروندان دارند. مشکل اصلی معلولان تحقق نیافتن این حقوق است. به عنوان نمونه اگر تمام شهروندان حق تحصیل و آموزش دارند، این حق شامل افراد معلول هم می‌شود. به عبارتی اگر مشکلی در بُعد آموزشی پیش بیاید، افراد معلول به نوعی از حق شهروندی پایه‌ای خودشان که آموزش است، محروم شده‌اند.
سهیل معینی می‌افزاید: در همین راستا همان طور که در کنوانسیون حقوق معلولان به آن اشاره شده و مصوب مجلس شورای اسلامی است، حقوق افراد معلول، همان حقوق تمام افراد جامعه است. مشکل اصلی، رفع تبعیض علیه این قانون است.
وی با اشاره به لایحه حقوق معلولان بیان می‌کند: این لایحه که توسعه و بهینه‌سازی شده، قانون جامع معلولان است، تلاشی برای تثبیت و به صورت مشخص و قانونی درآوردن این حقوق است که تکلیفی برای دولت و دستگاه‌های زیر مجموعه‌اش در قبال حقوق شهروندان معلول باشد. اما این لایحه نیز خود مسیر طولانی و پر فراز و نشیب را طی کرد.
مدیرعامل انجمن باور با توضیح اینکه این لایحه مربوط به مجلس نهم است که در این دوره از مجلس کمیسیون مشترکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس برای بررسی این لایحه و بازنگری در قانون جامع از حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت تشکیل شد، توضیح می‌دهد: در اواخر مجلس قبل به دلیل کمبود زمان، بررسی لایحه اصلاح قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت طبق اصل ۸۵ تصویب شد. یعنی پس از بررسی در کمیسیون تخصصی این لایحه به شورای نگهبان ارسال شد، اما شورای نگهبان به دلیل وجود قانون در زمینه حمایت از حقوق معلولان تأکید داشت که این لایحه را نمی‌توان طبق اصل ۸۵ بررسی کرد.
قانون فعلی حمایت از معلولان ضمانت اجرایی ندارد
معینی در ادامه می‌گوید: پس از ارجاع مجدد این لایحه از شورای نگهبان به مجلس برای رفع ایرادات این شورا نسبت به این لایحه، کمیسیون مشترکی در مجلس تشکیل شد. این کمیسیون تاکنون چند جلسه برگزار کرده است. اما این قانون روند خوبی را طی نکرده است. قانون فعلی حمایت از حقوق معلولان دارای نقاط ضعف بسیاری است. در اجرای قانون فعلی هیچ گونه الزامی وجود ندارد. به همین دلیل است که دستگاه‌ها قانون را به هیچ عنوان اجرا نمی‌کنند. ضمن اینکه برای اجرای قانون منابع مالی قابل قبولی نیز درنظر گرفته نشده است. همچنین قانون فعلی حمایت از حقوق معلولان بر محور پیشگیری تنظیم نشده است.
مدیرعامل شبکه تشکل‌های نابینایان و کم‌بینایان کشور در پایان با تأکید بر اینکه برخی درخواست‌های معلولان از متن لایحه دولت حذف شده است، می‌افزاید: مواردی مانند معافیت‌های مالیاتی، بازنشستگی معلولان و... از مواردی است که نیاز است در قانون گنجانده شود. باید به این لایحه که حالا مجدد به صحن علنی مجلس رسیده است و می‌تواند تحول‌زا باشد، آن بخش که به عنوان تصویب نامه از آن جدا شده، افزوده شود. همچنین باید نهاد عالیه نظارتی شورای هماهنگی معلولان تشکیل شود و آن شورا علاوه بر مجلس بر حُسن اجرای لایحه نظارت داشته باشند.
۴۶۰هزار معلول روستایی چشم انتظار اعتبارات مناسب هستند
بارها گفته شده که نباید معلولان را خانه‌نشین و منزوی کرد، بلکه باید با مشارکت مردم و نهادهای اجتماعی، بستر لازم برای حضور این قشر در جامعه فراهم شود. برای جلوگیری از انزوای معلول باید قوانین و مقرراتی در جامعه وضع شود که معلول بر اساس آن گوشه‌نشین نشود.
مدیر کل دفتر توانمند سازی معلولان بهزیستی کشور با بیان اینکه دفتر توانمند سازی بر اساس رویکردهای نوین افراد دارای معلولیت تلاش می‌کند که بتواند امکانات دسترسی را توسعه داده، مشارکت فعال مردم را تقویت کرده و سطوح خدمات با نیازهای جسمانی روانی و اجتماعی معلولان را تطبیق بدهد، به خبرنگار ما می‌گوید: در این دفتر گروه‌های مختلفی مشغول به فعالیت هستند. گروه توانبخشی و رفاه اجتماعی که بر اساس فعالیت آن‌ها کارت شناسایی معلولان صادر می‌شود. علاوه بر آن حمایت‌های رفاهی مانند حق پرستاری معلولان ضایعه نخاعی، ایاب و ذهاب معلولان، کمک هزینه تحصیلی دانش‌آموزان و دانشجویان معلول دانشگاه‌های دولتی صورت می‌پذیرد. در این گروه، توانبخشی مبتنی بر جامعه که راهبرد آن در برنامه توسعه جامعه برای توانبخشی، کاهش فقر و برابرسازی فرصت‌ها و فراگیر سازی اجتماعی معلولان است نیز فعالیت دارد.
دکتر افروز صفاری‌فرد اضافه می‌کند: معلولانی که در روستاها هستند شناسایی شده، آموزش خانواده و خارج از خانواده برای آن‌ها انجام و به سطوح بالاتر برای ارائه خدمات درمانی ارجاع می‌شوند. اشتغال آن‌ها با رویکرد استاد شاگردی و کسب و کارهای خانگی مد نظر سازمان بهزیستی است. از امسال در شهرهای محروم هم این کار را شروع کرده‌ایم. بر همین اساس در روستاها ۴۶۰هزار معلول وجود دارد و در شهرها هم تا کنون ۱۶هزار معلول شناسایی شده است که امیدواریم در سال آینده اعتبار مناسبی به آن‌ها تخصیص داده شود.
اگر این لایحه تصویب شود...
صفاری‌فرد با بیان اهمیت گروه دسترسی و مناسب‌سازی برای معلولان توضیح می‌دهد: هدف گروه بعدی افزایش امکانات دسترسی و متناسب‌سازی محیط زندگی برای افراد معلول است. به دنبال دستورعمل تدوین شده، کمک هزینه مناسب‌سازی منزل و خودرو را در اختیار افراد قرار داده و محیط منزل و خودرو را متناسب با معلولیت آن‌ها شکل می‌دهیم. در همین راستا رایزنی‌هایی نیز با سازمان سنجش انجام داده‌ایم که معلولان برای شرکت در کنکور بتوانند از خدمات ویژه سازمان سنجش استفاده کنند. پلاک ویژه معلولان به افرادی که نیازشان به تأیید کمیته توانبخشی برسد و همین طور متن کنوانسیون افراد دارای معلولیت قانون جامع حمایت از معلولان در این گروه بررسی می‌شود.
مدیر کل دفتر توانمند سازی معلولان بهزیستی کشور در ادامه تأکید می‌کند: طرح‌های توانمندسازی در تمام گروه‌ها شامل معلولان ضایعه نخاعی، سالمند، افراد دارای آسیب بینایی و افراد دارای آسیب شنوایی انجام می‌شود. این طرح‌ها که از سال ۱۳۹۴ آغاز شده، هدف والای استقلال و ارتقای معلولان کشور را دارد.
وی با اشاره به روز جهانی معلولان می‌گوید: برای جامعه معلولان کشور نوید تصویب لایحه حمایت از معلولان را داریم؛ لایحه‌ای که امیدواریم هر چه سریع‌تر در صحن مجلس بررسی شود. اگر این لایحه به تصویب برسد، افراد معلول از امتیازات بسیاری بهره‌مند می‌شوند. به طور نمونه از دغدغه‌های بزرگ معلولان، مناسب‌سازی، دسترس‌پذیری و تنوع تحرک افراد معلول است که پس از تصویب لایحه، ستادی با حضور وزیر کشور به عنوان رئیس و سازمان بهزیستی به عنوان دبیر و سایر ارگان‌های مسئول تشکیل شده که همه باید تلاش کنند جامعه‌ای دسترس‌پذیر برای افراد دارای معلولیت مهیا کنند. این لایحه بندهای خوبی دارد که می‌توان به توسعه اشتغال، کارآفرینی و... امیدوار بود.
خبرهای خوبی برای معلولان در راه است
همان طور که گفته شد قانون جامع حمایت از حقوق معلولان به صورت طرح از سوی نمایندگان مجلس ارائه شد و در سال ۱۳۸۳ به تصویب رسید. قانونی که معلولان زیادی به آن امید بسته‌اند؛ بلکه بتواند گرهی از مشکلات آن‌ها باز کند. این قانون علاوه بر مزیت‌های خود، خلاءهایی نیز داشت که ضمانت اجرایی آن را با مشکل مواجه می‌ساخت، اما گفته می‌شود تمام آن ایرادها برطرف و منتظر نهایی شدن است.
محمدرضا بادامچی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در این خصوص به خبرنگار ما می‌گوید: هفته گذشته تعداد زیادی از نمایندگان مجلس به وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی نامه‌ای ارسال کرده و ارائه گزارشی از اجرای صحیح قانون حمایت از معلولان بویژه ماده ۷ آن که درباره اشتغال معلولان است را درخواست کرده‌اند.
وی در خصوص لایحه حمایت از معلولان نیز توضیح می‌دهد: پیش‌نویس این قانون در کمیسیون اجتماعی مجلس قبل، توقف زیادی داشت، اما در مجلس جدید در کمیسیونی با حضور نمایندگانی از کمیسیون‌های بهداشت، اجتماعی، مسکن و شهرسازی و سایر کمیسیون‌های مرتبط تشکیل شده و جلساتی نیز با حضور معلولان برگزار شده است. کارهای نهایی این لایحه در کمیسیون مشترک تمام شده و منتظریم در روزهای ابتدایی همین هفته به صحن مجلس ارائه شود.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس ابراز امیدواری کرد: بر همین اساس امیدواریم این لایحه زودتر در مجلس بررسی شده و خبرهای خوبی برای معلولان کشور داشته باشیم.
نظر شما